Zapalenie zatok – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby

Zapalenie zatok to częsta choroba błony śluzowej zatok przynosowych, która odpowiada za produkowanie śluzu niezbędnego do poprawnego działania kanałów nosowych. Zależnie od czasu trwania wyróżnia się trzy rodzaje choroby: ostre zapalenie zatok, podostre i przewlekłe. Niekomfortowe i bolesne zapalenie zatok często ustępuje bez interwencji medycznej. Jednakże, jeśli objawy trwają dłużej niż tydzień, lub jeśli występuje gorączka lub silny ból głowy, należy skontaktować się z lekarzem.

Czym w ogóle są zatoki?

Zatoki to puste przestrzeni w czaszce połączone z jamą nosa, które zapewniają cieplną oraz mechaniczną ochronę oczodołów oraz mózgu, jednocześnie będąc wzmocnieniem twarzoczaszki. Biorą też udział w emisji głosu, nawilżaniu, ogrzewaniu i oczyszczaniu wdychanego powietrza. Wyróżniamy zatoki czołowe, klinowe oraz szczękowe, a także komórki sitowe – przednie i tylne.

Co to jest zapalenie zatok?

Ból w kanałach nosowych może być oznaką zapalenia zatok. Zatoka przynosowa to pneumatyczna przestrzeń, łącząca kości czaszki z jamą nosową. Zatoki przynosowe mają tę samą błonę śluzową co nos. Wytwarzają śluzowatą wydzielinę, która utrzymuje wilgotność dróg oddechowych i zatrzymuje zanieczyszczenia i drobnoustroje. Zapalenie zatok występuje, gdy śluz nadmiernie się gromadzi, co prowadzi do stanu zapalnego.

Kiedy jesteś w grupie podwyższonego ryzyka?

Na zapalenie zatok jesteśmy szczególnie narażeni, kiedy mamy skrzywioną przegrodę nosową, przerośnięte migdałki podniebienne lub gardłowe, jesteśmy alergikami lub astmatykami (a nasz lekarz niestety nie do końca radzi sobie z tym, aby nasz nos był w pełni drożny), bagatelizujemy infekcje górnych dróg oddechowych lub żyjemy w bardzo zanieczyszczonym środowisku (Tak, tak, maski przeciwsmogowe, z których wyglądu i roli tak często się żartuje, nie są jednak jedynie wynalazkiem dla snobów!).

Objawy zapalenia zatok

Objawy różnią się w zależności od długości i intensywności zakażenia. Występowanie poniższych objawów i gęstej, zielonej lub żółtej wydzieliny z nosa może świadczyć o ostrym zapaleniu zatok.

  • ucisk twarzy: szczęki, czoła, lub za oczami
  • zatkany nos
  • wydzielina z nosa
  • osłabiony węch
  • kaszel

W bardziej zaawansowanych przypadkach mogą również występować następujące objawy:

  • gorączka
  • nieprzyjemny zapach z ust
  • zmęczenie
  • ból zęba
  • ból głowy

Jeśli objawy te utrzymują się przez 12 tygodni lub dłużej, lekarz może zdiagnozować przewlekłe zapalenie zatok.

Co jest przyczyną zapalenia zatok?

Choroba ta może mieć różną etiologię – powodować ją mogą zarówno wirusy, bakterie, jak i grzyby, choć te ostatnie atakują najczęściej ludzi z bardzo dużymi problemami odpornościowymi. Na ogół zakażenie powodowane są bezpośrednio przez jamę śluzową błony nosowej. Wirusy powodują raczej lekki przebieg zapalenia. Większy kłopot mają Ci, u których doszło do nadkażenia paciorkowcem lub gronkowcem. Jeśli ból obejmuje jedynie okolice zatok szczękowych, a mamy niewyleczone zęby – to prawdopodobnie w nich powinniśmy dopatrywać się przyczyny nieprzyjemności.

Występują trzy kategorie zapaleń :

  • ostre (nie powoduje trwałych powikłań),
  • nawracające (powtarzające się epizody zapaleń ostrych),
  • przewlekłe (nie do wyleczenia na drodze leczenia samozachowawczego).

Czynniki ryzyka zapalenia zatok

  • poprzednie infekcje dróg oddechowych, takie jak przeziębienie,
  • polipy nosa lub niewielkie wzrosty w kanale nosowym, które mogą prowadzić do stanu zapalnego,
  • osłabiona odporność, spowodowana, na przykład, stanem zdrowia lub niektórymi antybiotykami,
  • reakcja alergiczna na substancje takie jak kurz, pyłki i sierść zwierząt,
  • problemy strukturalne w nosie, na przykład skrzywiona przegroda, czyli nieprawidłowa budowa kości i chrząstki, która dzieli nos na dwie przegrody, która może prowadzić do infekcji.

Leczenie zapalenia zatok

Zapalenie zatok może być niewygodne, dlatego ludzie często stosują leki dostępne bez recepty lub domowe sposoby w celu złagodzenia objawów. Ostre i podostre zapalenie zatok leczy się sprayami do nosa, które pomogą złagodzić objawy. Może to być także sól fizjologiczna lub woda morska, którymi można wykonać irygacje i wypłukać zatoki z zalegającego śluzu. Wśród domowych sposobów warto wypróbować inhalacje, czyli wdychanie pary wodnej z aromatem ziół, które nawilżą górne drogi oddechowe i ułatwią oddychanie. Większość przypadków ostrego i podostrego zapalenia zatok nosowych rozwiąże się bez ingerencji lekarza

Jeśli zapalenie zatok zostało spowodowane przez bakterie, lekarz może wówczas przepisać antybiotyki. Jeśli objawy nie ustąpią po zakończeniu leczenia, osoba powinna jeszcze raz zgłosić się do lekarza.

Przewlekłe zapalenie zatok zazwyczaj nie ma charakteru bakteryjnego, więc antybiotyki prawdopodobnie nie wyeliminują objawów. Infekcję grzybiczą można leczyć za pomocą leków przeciwgrzybiczych. Spraye kortykosteroidowe mogą pomóc w nawracających przypadkach, ale wymagają one recepty i nadzoru lekarskiego. W alergicznym zapaleniu zatok, leczenie alergii za pomocą zastrzyków lub zmniejszenia lub całkowitego unikania alergenów, takich jak sierść lub pleśń.

Domowe sposoby na zatoki

  1. Płócienne woreczki napełnione solą i gorczycą podgrzejcie np. na patelni i ciepłe (nigdy gorące), przyłóżcie do czoła i policzków – ułatwi to udrożnienie dróg oddechowych.
  2. Zacznij używać w swoich daniach świeżego oregano, a olejek z niego dodaj do wody, z której skorzystasz przy inhalacji – to zioło uważane jest za jeden z naturalnych antybiotyków. Do gorącej wody, której pary użyjesz jako inhalatora możesz dodać sól oraz olejek kamforowy. Inhalacje zalecane są nawet trzy razy dziennie.
  3. Korzystaj z gorących kąpieli a jeśli lubisz – wybierz się do sauny mokrej.

Zabiegi

Problemy związane z budową przegrody nosowej, takie jak skrzywiona przegroda, mogą wymagać operacji. Operację może być również konieczna, jeśli występują polipy lub objawy infekcji nie ustępują pomimo leczenia. Funkcjonalna endoskopowa chirurgia zatok (FESS) jest powszechną, nisko inwazyjną procedurą stosowaną przy leczeniu zapalenia. Polega na usunięciu zmian w obrębie ujść zatok, co przywróci prawidłowy drenaż dróg oddechowych. FESS nie zawsze jednak wystarczy, ponieważ inne części nosa są często dotknięte, dlatego mogą być wymagane inne operacje. Na przykład, jeżeli nawracające infekcje spowodowane są uszkodzoną przegrodą nosową, konieczna będzie septoplastyka, czyli zabieg, który ma na celu korekcję struktury chrzęstno-kostnej. Operacja jednak powinna być zawsze ostatecznością.

Poniższe wskazówki mogą pomóc w zapobieganiu zapalenia zatok:

  • Właściwa higiena rąk
  • Unikanie palenia
  • Należy szczepić się na bieżąco
  • Unikać kontaktu z osobami z przeziębieniem i innymi infekcjami dróg oddechowych.
  • Używać nawilżacza i/lub oczyszczacza powietrza w domu
  • Na bieżąco czyścić i odgrzybiać klimatyzatory,
  • Unikać alergenów

Czym grozi zbagatelizowanie objawów?

Niewyleczone zapalenie zatok może powodować naprawdę niebezpieczne powikłania – ropienie oponowe, zakrzepy zatok, zapalenie opon mózgowych miękkich oraz szpiku kostnego czaszki, zapalenie nerwu wzrokowego, zapalny obrzęk powiek, zapalenie tkanek miękkich oczodołu, ropowica oczodołu, ropień podkostnowy oczodołu itd. Nie ma sensu ryzykować! Szczególnie, że w przypadku powikłań – czeka nas operacja, chirurgiczny zabieg oczyszczania chorej zatoki, a na koniec silne, dożylnie chemioterapeutyki. Zadbajcie o to, by zminimalizować kontakt z lekarzami i szpitalem.

Czy jest coś, co możecie zrobić wcześniej, same? Oczywiście, lecz pamiętajcie, że nie jest to zastępstwo dla leczenia farmakologicznego!

Facebook
WhatsApp
Twitter
LinkedIn
Pinterest