Tyfus to choroba zakaźna, która zwana jest również durem brzusznym. Jest ona wywoływana przede wszystkim przez gram-ujemne pałeczki Salmonelli. Źródło zakażenia mogą stanowić owady , zanieczyszczona woda, a także produkty odzwierzęce. Jedną z odmian tej choroby jest tyfus plamisty, wywoływany przez wszy ludzkie bądź pchły. Jakie są jego objawy i sposób leczenia? Jak bardzo choroba ta może być groźna dla organizmu ludzkiego?
Spis treści
Czym jest tyfus?
Tyfus, czyli dur brzuszny, jest czasem zwany także chorobą brudnych rąk. Wywoływany jest przez bakterie Salmonelli typhi, a do zakażenia może dojść na skutek wypicia zanieczyszczonej wody bądź spożycia żywności zanieczyszczonej wydalinami chorego lub nosiciela.
Choroba ta kojarzy się głównie z dawnymi dziejami, jednak w niektórych rejonach występuje do dziś. Największe zagrożenie panuje w krajach słabo rozwiniętych, gdzie warunki higieniczno-sanitarne są na bardzo niskim poziomie. Wymienić można tutaj przede wszystkim Azję Południową oraz jej południowo-wschodnią część, Amerykę Południową oraz Afrykę.
Przypadki występowania tyfusu w Polsce są niezwykle rzadkie. Występują ona przeważnie u osób, które podróżowały do wyżej wymienionych części świata. Jeśli więc ktoś planuje wyjazd do miejsc, w których na skutek złych warunków sanitarno-epidemiologicznych istnieje duże ryzyko zakażenia tą chorobą, powinien poddać się szczepionce.
Objawy choroby
Jednym z charakterystycznych objawów duru brzusznego jest suchy, brunatny nalot na zewnątrz języka oraz czerwony na jego krawędziach. Rozwój tej choroby można podzielić na 3 fazy, które trwają z reguły 7 tygodni.
W fazie pierwszej pojawiają się dość mało charakterystyczne symptomy, takie jak: wysoka gorączka, apatia i osłabienie, utrata apetytu, ból głowy i brzucha, wzdęcia, kaszel, biegunka oraz krwotoki z nosa. Objawy te bardzo łatwo pomylić więc z klasycznym przeziębieniem bądź grypą jelitową.
W fazie kolejnej wciąż utrzymuje się wysoka temperatura ciała, a dodatkowo pojawia się spowolnione tętno, zamroczenie, plamisto-grudkowa wysypka, powiększenie węzłów chłonnych oraz wątroby.
Jeśli po 3 tygodniach od wystąpienia pierwszych objawów nie dojdzie do ozdrowienia, chory może doznać następujących powikłań: krwawienie z przewodu pokarmowego, zapalenie otrzewnej, uszkodzenie wątroby, posocznica, zapalenie mózgu, delirium, odwodnienie, rozsiane ropnie, zapalenie stawów. Faza powikłań może doprowadzić nawet do śmierci, co zdarza się jednak dość rzadko. Zwykle występuje w przypadku nieleczenia choroby oraz u osób obciążonych dodatkowymi, przewlekłymi schorzeniami.
Leczenie
Tyfus najczęściej leczony jest przy pomocy antybiotyków, a dokładniej fluorochinolonów. Poza tym niezwykle ważne jest uzupełnianie w organizmie elektrolitów oraz wody. Czasem chorym osobom podawane są również leki wspierające układ krążenia. Aby jednak zapobiec zakażeniu należy przede wszystkim stosować się do podstawowych zasad higieny, czyli: myć ręce oraz owoce i warzywa przed jedzeniem, gotować wodę pitną oraz unikać żywności i napojów niewiadomego pochodzenia. O higienę należy dbać szczególnie podczas pobytu w krajach o niskim standardzie. Przed wyjazdem warto także poddać się specjalnemu szczepieniu, które pomoże uchronić się przed durem brzusznym.
Tyfus plamisty
Tyfus plamisty to szczególna odmiana tyfusu, która zwana jest inaczej durem plamistym. Jest to odzwierzęca choroba zakaźna, którą można podzielić na 2 rodzaje:
- Tyfus plamisty europejski, czyli odmiana wywoływana przez wszy ludzkie, w szczególności odzieżowe. Najczęściej prowadzi to do wybuchu epidemii.
- Tyfus plamisty szczurzy, który przenoszony jest przez pchły i ma charakter lokalny. Najczęstszym źródłem zakażenia są szczury oraz myszy, na których bytują owady.
Choroba ta w XX wieku zdziesiątkowała kontynent europejski i doprowadziła do śmierci milionów ludzi. Do największych epidemii zarazy dochodziło głównie podczas wojen – w czasie I wojny światowej na tyfus plamisty zmarły 3 aż miliony osób. W latach 20. polski biolog – Rudolf Stefan Weigl, odkrył szczepionkę, która do czasu wynalezienia antybiotykoterapii, była jedynym środkiem zapobiegającym tej groźnej chorobie. Obecnie największa ilość przypadków zachorowań odnotowywana jest w Afryce oraz Azji.
Okres wylęgania choroby wynosi od jednego do dwóch tygodni, a sam tyfus plamisty prowadzi do uszkodzenia nerek, serca oraz ośrodkowego układu nerwowego. Charakterystycznymi objawami są: wysoka gorączka, bóle głowy, plamista wysypka w 5-6 dniu, zaburzenia przytomności, wymioty, zaburzenia pracy serca. Leczenie duru plamistego koniecznie musi odbywać się w szpitalu zakaźnym i polega na izolacji chorego oraz chemioterapii antyriketsjowej, a także podawaniu antybiotyków z grupy tetracyklin.
