Z medycznego punktu widzenia, przemieszczenie narządu poza jego prawidłowe położenie nazywa się przepukliną. Wyszczególnia się kilka jej typów i pewnym jest, że żadna z nich nie należy do przyjemności. W jaki sposób powstają?
Spis treści
Przepuklina brzuszna – jak powstaje i co się w niej znajduje?
Zdaniem specjalistów, przepukliny brzuszne powstają w obrębie brzucha, zawierają narządy lub części narządów, znajdujące się normalnie w jamie brzucha. Jakie są najczęstsze jej rodzaje? Przepukliny pachwinowe, udowe i pępkowe. Warto dodać, że te ostatnie występują częściej u mężczyzn niż u kobiet.
Zatem, jak powstaje przepuklina brzuszna? O powstaniu przepukliny przesądzają takie czynniki jak:
- Osłabienie ściany jamy brzusznej – to podstawowy czynnik. Nie wszystkie jego partie zbudowane są w jednakowo silny sposób. Jednym z najbardziej narażonych na przepuklinę obszarów jest między innymi pachwina – przede wszystkim u mężczyzn, a wynika to z ich fizjologii.
- Kolejnym czynnikiem będzie zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej. Następuje wtedy silniejszy napór jelit na ścianę brzucha od wewnątrz. Dzieje się tak przy jakimś większym wysiłku, na przykład podczas podnoszenia czegoś ciężkiego, a nawet mocniejszego kichnięcia.
- Innymi czynnikami mogą być poszczególne choroby, które w swoim przebiegu wiążą się ze zwiększeniem ciśnienia w jamie brzusznej – chociażby przerost gruczołu krokowego, choroby jelita grubego czy choroby płuc, które cechuje uporczywy kaszel.
Warto zaznaczyć, że przepuklina dotyka osób o skłonnościach anatomicznych do jej powstania. Uprawianie sportu wcale nie zmniejszy ryzyka wystąpienia przepukliny, poprzez wzmacnianie ściany jamy brzusznej za sprawą odpowiednich ćwiczeń. Jeśli ktoś posiada anatomiczne skłonności do jej powstania – na ten przykład sztangista, to podnoszone przez niego ciężary mogą nawet przyspieszyć wystąpienie przepukliny. Istotą przepukliny jest ubytek w tzw. powięzi brzusznej, czyli najtwardszym elemencie ściany jamy brzusznej. Tymczasem poprzez intensywne ćwiczenia można wzmocnić siłę mięśni brzucha, natomiast wpływ ćwiczeń na stan powięzi będzie niewielki.
Co znajduje się wewnątrz przepukliny? Poprzez wrota przepukliny wysuwa się poza jamę brzuszną fragment otrzewnej, czyli błony wyściełającej od środka całą jamę brzuszną, w formie worka mającego kontakt ze środkiem brzucha. Zawartość przepukliny będzie stanowiła najczęściej tkanka tłuszczowa otaczająca i pokrywająca jelita. W większych, dłużej trwających przepuklinach, mogą znaleźć się jelito cienkie, jelito grube, pęcherz moczowy oraz wyrostek robaczkowy.
Przepuklina brzuszna – objawy
Charakterystycznym objawem przepukliny brzusznej jest uwypuklenie pojawiające się w okolicy pępka, nadbrzusza lub pachwiny, a także blizny pooperacyjnej. Uwypuklenie ma charakter guzka, mającego tendencje do powiększania się podczas wysiłku. Przepuklinie brzusznej towarzyszy również ból, zwłaszcza w momencie wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej. Pojawiają się też nudności, wymioty, wzdęcia oraz problemy z wypróżnianiem się.
Przepuklina brzuszna – jak leczyć?
Kiedy tylko pojawią się niepokojące objawy, mogące świadczyć o powstaniu przepukliny, powinniśmy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. W trakcie badania chorego, lekarz stwierdza umiejscowienie anatomiczne przepukliny, stwierdza jej cechy i odpowiednio klasyfikuje. Część przepuklin udaje się doprowadzić zręcznym uciskiem do wnętrza jamy brzusznej. Nie oznacza to jednak, że udaje się w ten sposób je wyleczyć. Pozostaje ubytek w ścianie brzucha, czyli wrota przepukliny pozostają otwarte i zawartość worka przepuklinowego może wrócić do wnętrza przepukliny bardzo szybko, nawet podczas wstawania chorego z łóżka. Taką przepuklinę nazywa się odprowadzalną. Często jednak odprowadzenie przepukliny nie jest możliwe w wyżej opisany sposób.
Jeżeli zawartość worka przepuklinowego zostanie uciśnięta we wrotach przepukliny, następuje niedokrwienie zawartości przepukliny oraz jej obrzęk, a w konsekwencji może dojść do martwicy zawartości worka przepuklinowego. Taką przepuklinę nazywamy przepukliną uwięźniętą. Jest to bardzo poważna sytuacja i wymaga bardzo szybkiego leczenia chirurgicznego.
Według lekarzy, jedynym skutecznym sposobem leczenia przepukliny jest właśnie operacja. Nie wolno lekceważyć przepukliny, bo może prowadzić do bardzo poważnych, nie rzadko śmiertelnych powikłań. Do obecnie stosowanych metod leczenia operacyjnego należą: operacja klasyczna, operacja laparoskopowa oraz operacja endoskopowa.
Czy operacja zapobiegnie nawrotom przepukliny?
Z reguły tak dziać się nie powinno, lecz niestety, niektórych chorych może to spotkać. Po operacji warto jednak trzymać się zaleceń lekarza. Nie ma specjalnych porad dotyczących diety czy aktywności pacjenta. Większość chirurgów doradza przede wszystkim unikanie jakiegokolwiek wysiłku fizycznego przez okres od 2 tygodni do miesiąca po zabiegu, a następnie unikanie znacznego wysiłku nawet do 3 miesięcy po operacji.