Skierowanie na gastroskopię wywołuje w większości z nas sprzeciw. Obawiamy się bólu, nudności czy też potencjalnych powikłań. Na czym jednak tak naprawdę polega to badanie i kto powinien je wykonać?
Spis treści
Gastroskopia – czym jest?
Gastroskopia to badanie, które ma na celu obejrzenie górnej części naszego układu pokarmowego. Przeprowadza się je za pomocą wąskiej rurki – endoskopu, który jest wprowadzany przez nasze usta. Zamontowana na jego końcu kamera przekazuje w czasie rzeczywistym obrazy z naszego przewodu pokarmowego, które wyświetlają się na ekranie monitora. Endoskop pozwala ujrzeć przełyk, żołądek, odźwiernik oraz dwunastnicę. Oprócz samej oceny narządów lekarz może również, jeśli zajdzie taka potrzeba, pobrać w trakcie diagnostyki wycinki do badania histopatologicznego. Nie jest to bolesne i przypomina zaledwie lekkie ukłucie. W trakcie badania istnieje również szansa na poszerzenie zwężeń czy też usunięcie połkniętych przedmiotów.
Gastroskopia – kiedy wykonać?
Badanie powinny przede wszystkim wykonać osoby u których występują problemy z przewodem pokarmowym takie jak np. częsta i uporczywa zgaga, wymioty, krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, tracenie na wadze bez przyczyny czy też problemy z przełykaniem. Często dostając od lekarza skierowanie na gastroskopię otrzymamy również propozycję przeprowadzenia w pakiecie kolonoskopii, która obejmuje dolny odcinek przewodu pokarmowego. Wykonanie tych dwóch badań pozwoli lekarzowi na postawienie pełnej diagnozy i sprawdzi się w wielu przypadkach. Kolonoskopia i gastroskopia powinny zostać również wykonane u każdej osoby, która ukończyła 50 lat nawet, jeżeli nie skarży się ona na żadne dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Gastroskopia przygotowanie
Gastroskopia jest badaniem do którego musimy się wcześniej dokładnie przygotować. Przede wszystkim 8 godzin przed nie powinniśmy niczego jeść ani pić a 4 godziny przed dodatkowo nie wolno palić papierosów ani żuć gumy. Jeżeli przyjmujemy na stałe jakieś leki powinniśmy to wcześniej zgłosić lekarzowi, który będzie przeprowadzał u nas badanie. Przed przystąpieniem do gastroskopii będziemy musieli również podpisać zgodę na jej wykonanie i wyjąć protezy zębowe.
Gastroskopia – przebieg badania
Badanie jest przeprowadzane w pozycji leżącej. Musimy położyć się na lewym boku a następnie zgiąć głowę w kierunku klatki piersiowej. Nasze gardło zostanie znieczulone aerozolem co ma na celu zmniejszenie nieprzyjemnych odczuć związanych z wprowadzeniem endoskopu. Jeśli mamy bardzo duże lęki i opory przed badaniem możemy poprosić o podanie środków uspokajających.
Endoskop wprowadza się przez ustnik, który pacjent trzyma do końca badania w ustach. Niestety, pomimo znieczulenia miejscowego w postaci np. lidokainy, moment ten wywołuje dość silny odruch wymiotny, który ciężko zdusić. Najlepiej postępować wtedy zgodnie ze wskazówkami lekarza i postarać się spokojnie oddychać. Badanie trwa przeważnie kilka minut ale jego czas jest indywidualny i zależny od stanu danego pacjenta.
Gastroskopia w znieczuleniu
Czasami nawet najbardziej wykwalifikowany personel medyczny nie jest w stanie przekonać nas do poddania się badaniu. Obawiamy się ciała obcego w swoim przełyku i wiążącego się z tym dyskomfortu na tyle, że nie zamierzamy nawet spróbować. Na szczęście nie oznacza to, że trzeba całkowicie zrezygnować z przeprowadzenia badania. Alternatywą jest wykonanie go w narkozie.
Zakwalifikowane się do badania w takiej wersji wymaga rozmowy z lekarzem prowadzącym i wykonania podstawowych badań, które zostaną przez niego zlecone (w większości przypadków będą to morfologia, sód, potas i parametry związane z krzepnięciem). Przed samym badaniem odbędziemy również rozmowę z anestezjologiem, który wypyta nas dokładnie o wszystkie nasze choroby, dolegliwości oraz przyjmowane przez nas leki. Na podstawie przeprowadzonego z nami wywiadu dobierze on najbardziej optymalne znieczulenie.
Pomimo tego, że narkoza brzmi poważnie znieczulenie podawanie podczas gastroskopii jest o wiele krótsze i lżejsze. Nie stosuje się w jego trakcie intubacji co pozwala pacjentom na szybsze dojście do siebie i odzyskanie sił. Po badaniu pacjent przebywa przez krótki czas na sali wybudzeniowej, gdzie zostaje stopniowo pionizowany i przygotowywany do powrotu do domu. W większości przypadków jeśli nie ma przeciwwskazań, pacjent opuszcza placówkę tego samego dnia. Warto jednak mieć ze sobą osobę towarzyszącą, która pomoże nam dotrzeć do domu. Każdy organizm inaczej reaguje na podaną narkozę ale najczęściej zdarzają się po niej nudności, wymioty oraz ogólne osłabienie.
Bezinwazyjna gastroskopia
Alternatywą dla narkozy czy też przeprowadzenia badania bez żadnego znieczulenia jest endoskopia kapsułkowa. Jest to najnowsza metoda diagnostyki i zarazem najwygodniejsza. Zamiast, jak w przypadku standardowego badania, endoskopu wprowadzanego do naszych ust mamy tutaj mini kamerkę. Wystarczy, że ją połkniemy (kamera jest umieszczona w małej kapsułce, przypominającej tabletkę) a aparat przemieszczając się przez nasz układ pokarmowy zacznie wykonywać tysiące zdjęć. W trakcie badania możemy normalnie funkcjonować, ponieważ jest ono dla nas niewyczuwalne. Należy jednak pamiętać, że w trakcie nie można spożywać posiłków i wolno przyjmować wyłącznie wodę. Kapsułka powinna zostać wydalona po 24-48 godzinach.
Niestety, badanie nie jest przeznaczone dla wszystkich. Przeciwwskazaniem do metody kapsułkowej są przede wszystkim stany niedrożności przewodu pokarmowego, zwężenia, zaburzenia połykania, przetoki, liczne zrosty w jamie brzusznej czy też ciąża. Nie jest ono również tak dokładne jak gastroskopia czy też kolonoskopia, ponieważ nie pozwala na pobranie wycinków.
Gastroskopia wykonywana przez nos
Ciekawym rozwiązaniem jest również gastroskopia przeprowadzana przy użyciu niesamowicie cienkiego (ok. 5 mm średnicy) endoskopu. Badanie za jego pomocą poprawia komfort pacjenta a także pozwala na przeprowadzenie go w odmienny od tradycyjnego sposób. Zamiast włożyć gastroskop przez usta, umieszcza się go w nosie. Niweluje to w stopniu znacznym odruchy wymiotne a także umożliwia rozmowę z lekarzem w trakcie przeprowadzania badania. Nie jest to niestety opcja dla wszystkich. Osoby mające problemy ze skrzywieniem przegrody nosowej lub zwężonym przewodem nosowym będą musiały zdecydować się na inną formę przeprowadzenia u nich tego badania.
Gastroskopia cena
Koszty przeprowadzenia badania wahają się w zależności od placówki w jakiej mamy zamiar je wykonać. W większych miastach typu Kraków, Warszawa, Łódź itd. ceną mogą być nieco wyższe i oscylować w granicach 200-250 zł. Duże znaczenie ma również to na jaką wersję badania się zdecydujemy. Endoskopia kapsułkowa będzie nas kosztowała ok. 2500-3000 zł za to gastroskopia przeprowadzana za pomocą cienkiego endoskopu ok. 300-350 zł. Jeżeli chodzi o badanie w narkozie tutaj ceny potrafią się bardzo wahać i są zależne od placówki. Przeważnie wynoszą one ok. 400-500 zł.
Gastroskopia nie jest badaniem należącym do przyjemnych. Często wywołuje w nas panikę przez co staramy się zwlekać a czasami nawet rezygnujemy z jego przeprowadzenia. Na szczęście na rynku istnieją obecnie różne alternatywy (gastroskopia przez nos, kapsułkowa czy też w całkowitym znieczuleniu), które pomogą nam zniwelować a nawet całkowicie wyeliminować strach.
