Oparzenie to uszkodzenie skóry spowodowane działaniem ciepła, substancji chemicznej, prądu lub promieniowania. Przy oparzeniach pierwsza pomoc polega na schłodzeniu rany oraz zastosowaniu opatrunku na ranę. W domu najczęściej leczymy oparzenie pierwszego i drugiego stopnia poprzez schłodzenie.
Spis treści
Jak powstają oparzenia?
Oparzenia możemy podzielić na termiczne oraz elektryczne. Termiczne uszkodzenie ciała skutkuje szeregiem zmian, które uzależnione są od rozległości oparzenia. Największe zagrożenie w tego typu oparzeniu to wstrząs spowodowany utratą płynu wewnątrznaczyniowego oraz zakażeniem rany.
Na oparzenie elektryczne wpływa nie tylko wysoka temperatura, ale także prąd elektryczny. Wywołuje on nie tylko obrażenia miejscowe, ale także może spowodować utratę przytomności lub zatrzymanie czynności serca. Najbardziej charakterystyczną cechą oparzenia elektrycznego jest zwiększający się w miarę upływu czasu obszar martwicy tkanek.
Na oparzenia chemiczne wpływa rodzaj substancji. Są to oparzenia spowodowane samą substancją i jej działaniem na tkanki.
Jak ocenia się stopień oparzenia?
Podział oparzeń następuje na podstawie głębokości oparzenia. Podział ten pozwala na ocenę stopnia uszkodzenia tkanek. Czasem jednak ocena stopnia oparzenia jest dość trudna,dlatego możliwa jest dopiero po kilku dniach od oparzenia. Wyróżnia się cztery stopnie oparzenia:
- stopień I – dotyka naskórek. Objawy: zaczerwienie skóry, ból. Goi się samoistnie, nie pozostawia blizn
- oparzenie II stopnia powierzchowne – dotyka naskórek oraz część skóry właściwej. Pojawia się zaczerwienienie wraz z pęcherzykiem z płynem surowiczym. Gojenie do 3 tygodni, bez blizn
- oparzenie II stopnia głębokie – dotyka naskórek wraz z pełną grubością skóry właściwej. Skóra przybiera biały kolor. Goi się znacznie dłużej, pozostawia blizny
- oparzenie III stopnia – dotyka skórę właściwą z nerwami skórnymi i naczyniami krwionośnymi. Skóra staje się brunatna oraz twarda. Goi się długo, pozostawia blizny
- oparzenie IV stopnia – najcięższy stopień oparzenia. Martwica dotyka tkanki głębiej położone
Podczas oparzeń bardzo ważna jest także ocena jego powierzchni. Najczęściej stosuje się regułę dłoni – czyli dłoń osoby oparzonej to 1% powierzchni jej ciała.
Domowe sposoby na leczenie oparzeń
1.Na oparzenia nigdy nie używaj lodu!
Lód może ograniczyć przepływ krwi do skóry i spowodować dalsze uszkodzenia tkanki. Niezależnie od rodzaju oparzenia należy natychmiast umieścić oparzone miejsce pod zimną bieżącą wodą i w taki sposób je chłodzić przez co najmniej 20 minut. Taki zabieg przyniesie ulgę, ale też obniży temperaturę tkanek i zapobiegnie głębszemu uszkodzeniu skóry.
2.Pasta do zębów
Gdy skończysz trzymać oparzone miejsce pod zimną wodą, następnym krokiem będzie złagodzenie poparzeń. Nie ma lepszego sposobu na ich złagodzenie niż miętowa pasta do zębów. Natychmiast delikatnie schłodzi oparzenie i uśmierzy ból. Nałóż warstwę pasty na uszkodzone miejsce i poczekaj aż stwardnieje.
3.Aloes
Badania pokazują, że miąższ aloesu pomagają w gojeniu oparzeń pierwszego i drugiego stopnia. Aloes ma działanie przeciwzapalne, wspomaga krążenie i hamuje rozwój bakterii. Aby zwalczyć ból i pieczenie, nałóż warstwę żelu z liści aloesu bezpośrednio na obrażenie. Możesz także zastosować preparat zawierający żel aloesowy o wysokim stężeniu. Unikaj jednak produktów z dodatkami barwników czy zapachów.
4.Ocet
Biały ocet zawiera kwas octowy, składnik aspiryny, który może pomóc złagodzić ból, pieczenie i ewentualne zapalenie oparzonego obszaru. Ocet jest także skutecznym środkiem o właściwościach antyseptycznych, dzięki czemu pomoże w procesie gojenia i uchroni miejsce przed rozwinięciem się infekcyjnego zapalenia. Namocz ręcznik papierowy w rozcieńczonym occie, aby stworzyć kojący kompres lub użyj bawełnianych wacików, aby przemywać oparzone miejsce kilka razy dziennie.
5.Miód
Miód jest naturalnym antybiotykiem, który pomaga zapobiegać infekcjom, dlatego znany jest przede wszystkim ze swoich właściwości leczniczych przy przeziębieniu. Miód charakteryzuje się kwaśnym odczynem o średniej wartości pH, dzięki czemu skutecznie niszczy bakterie. Miód również ochłodzi oparzenie, uśmierzy ból i sprawi, że blizna po oparzeniu będzie mniejsza.
6.Mleko, maślanka, kefir lub jogurt
Zawartość tłuszczu i białka w produktach mlecznych łagodzi oparzenia i sprzyja gojeniu. Dobrze sprawdzają się okłady z kefiru zmieszanego z zimną wodą trzymane na skórze przez 15 minut. Taki kompres nakładaj co 2-4 godziny po czym delikatnie wklep w skórę krem nawilżający.
7.Płatki owsiane
Dzięki właściwościom łagodzącym skórę, kąpiel w płatkach owsianych może być najlepszym rozwiązaniem dla poparzeń o większej powierzchni (np. tych wywołanych zbyt długim przebywaniem na słońcu.) Do wanny z letnią (lub chłodną) wodą dodaj szklankę płatków owsianych. Do takiej kąpieli możesz także dodać kilka łyżek sody oczyszczonej, która złagodzi stan zapalny skóry.
8.Olej kokosowy
Olej kokosowy jest doskonałym źródłem uzdrawiającej witaminy E. Ponadto zawiera kwasy tłuszczowe, które mają działanie przeciwgrzybicze i antybakteryjne, które pomagają zapobiegać infekcji. Jeśli oparzenie pozostawiło paskudną oznakę na skórze, jednym z domowych sposobów jest dodanie kilku kropel soku z cytryny do oleju kokosowego i smarowanie nim oparzonego miejsca. Cytryna sprawi, że blizna będzie mniej widoczna.
Kiedy iść do lekarza w przypadku oparzeń?
Ważne jest, aby rozpoznać, kiedy oparzenie może być leczone w domu, a kiedy trzeba się zgłosić do lekarza. Powinieneś zwrócić się o pomoc do lekarza, jeśli:
- powierzchnia oparzenia jest większa niż 10 cm
- oparzenie obejmuje twarz, dłonie, pośladki lub okolice pachwiny
- rana staje się bolesna lub wydziela nieprzyjemny zapach
- wystąpi gorączkę
- myślisz, że masz oparzenie trzeciego stopnia
- jeśli twój ostatnie szczepienie przeciw tężcowi było więcej niż 5 lat temu
Oparzenia trzeciego stopnia nigdy nie powinny być leczone w domu. Niosą ryzyko poważnych powikłań, w tym infekcji, utraty krwi i wstrząsu. Takie oparzenie obejmuje całą grubość skóry i dociera do mięśni, nerwów, ścięgien i tkanki tłuszczowej.
Oparzenia wywołane przez porażenie prądem są również zbyt ryzykowne do leczenia domowego. Tego typu oparzenia często sięgają warstw pod skórą, a nawet mogą powodować uszkodzenia wewnętrznych tkanek.
