Dieta bez laktozy – zasady, produkty i wskazania

Nietolerancja laktozy, szczególnie u osób dorosłych, jest dość powszechną przypadłością. W zwalczaniu jej objawów takich jak wzdęcia, biegunki czy bóle brzucha stosuje się przede wszystkim dietę eliminacyjną. Wiąże się to z wykluczeniem z jadłospisu produktów zawierających laktozę, gdyż organizm danej osoby nie radzi sobie z jej trawieniem. Jakich zasad należy przestrzegać i jakie produkty można spożywać w ramach takiej diety?

Nietolerancja laktozy – na czym polega?

Nietolerancja laktozy jest wynikiem niewytwarzania przez jelita laktazy lub też wytwarzania jest w niewystarczających ilościach. Enzym ten odpowiada bowiem za trawienie laktozy, która jest cukrem, znajdującym się m.in. w mleku i jego wyrobach. Wrodzona nietolerancja laktozy (alaktazja) występuje bardzo rzadko – wtedy to od samego urodzenia organizm dziecka nie wytwarza laktazy. Nie może ono być karmione piersią – konieczne jest podawanie mieszanek zastępczych niezawierających mleka.

Zdecydowanie częściej spotykana jest hipolaktazja – nietolerancja laktozy, która bądź jest dziedziczona (ale objawia się dopiero u dorosłych lub w okresie dojrzewania), bądź też jest efektem uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego (może być przejściowa lub trwała). W przypadku tego typu nietolerancji laktozy najczęściej dzieje się tak, że organizm wytwarza laktazę, lecz ilość tego enzymu jest zbyt mała w stosunku do potrzeb. Dlatego też osoby cierpiące na hipolaktazję nie muszą całkowicie rezygnować z produktów zawierających laktozę – muszą jednak wiedzieć, jaką jej ilość mogą spożyć bez nieprzyjemnych konsekwencji.

Dieta bez laktozy – zasady

Gdy w grę wchodzi nietolerancja laktozy dieta to kluczowy czynnik w zwalczaniu niepożądanych objawów. Można co prawda wspomagać się tabletkami z laktazą, jednakże odpowiednia dieta jest rozwiązaniem bardziej kompleksowym i na dłuższą metę bardziej praktycznym. W przypadku osób z alaktazją konieczne jest całkowite zrezygnowanie z produktów zawierających laktozę – niestosowanie się do odpowiedniej diety może stanowić nawet zagrożenie dla życia.

Natomiast w hipolaktazji możliwe jest spożywanie pewnych ilości produktów z zawartością laktozy, jednak jest to kwestia indywidualna. Każdy musi poznać swój własny limit metodą prób i błędów. Jednakże w sytuacji, gdy objawy nietolerancji są szczególnie nasilone, należy całkowicie zrezygnować ze spożywania laktozy.

Dieta bez laktozy – produkty

W przypadku alaktazji konieczne jest wykluczenie z diety zarówno mleka, jak i jego pochodnych takich jak sery, jogurty itp. Natomiast osoby z hipolaktazją nie muszą rezygnować z produktów mlecznych, które powstały w wyniku fermentacji – dzięki zawartym w nich bakteriom probiotycznym wytwarzana jest laktaza, a zatem dodatkowo wspomagane jest trawienie cukru mlecznego. Dlatego też po ich spożyciu objawy nietolerancji nie występują. Ponadto produkty te są szczególnie wartościowe, gdyż pozwalają wyrównywać niedobory spowodowane wykluczeniem z diety mleka.

Komponując tego typu dietę, należy koniecznie uwzględnić w niej alternatywne źródła wapnia, białka oraz witaminy D. Samo mleko krowie czy kozie można zastąpić jego roślinnymi odpowiednikami. Obecnie dość dobrze dostępne są mleka ryżowe, kokosowe, owsiane czy sojowe. Poza tym można kupić mleko oraz sery bezlaktozowe. Są one całkiem dobrym rozwiązaniem, gdyż dostarczają taką samą ilość wapnia, co ich laktozowe odpowiedniki.

Ponadto warto poszukiwać wapnia w innych pokarmach. Jego dobrym źródłem są np. otręby pszenne, natka pietruszki, fasola czy kasza gryczana. Dodatkowo kupując wodę mineralną, warto wybierać taką, która jest bogata w wapń (minimum 50 mg/l wody). Unikać należy natomiast pokarmów zawierających szczawiany, gdyż zmniejszają one jego wchłanianie. Należy zatem ograniczyć m.in. buraki, szczaw, szpinak, a także kawę i herbatę. Niedobory witaminy D warto uzupełniać, np. spożywając ryby. Natomiast w przypadku białka należy postawić np. na rośliny strączkowe, jaja czy mięso.

Laktoza – nie tylko w mleku

Dieta bez laktozy przepisy musi uwzględniać nie tylko zawierające zamienniki mleka. Laktoza bowiem może znajdować się także w produktach, o których byśmy w pierwszej chwili nie pomyśleli. Ze względu na to bezwzględnie konieczne jest czytanie etykiet podczas zakupów. Laktozę możemy znaleźć w pieczywie, margarynie, mlecznej czekoladzie, lodach, ciastkach, a nawet różnego rodzaju pasztetach i kiełbasach czy syropach leczniczych oraz sztucznych słodzikach.

Nietolerancja laktozy jest dość częstą przypadłością, szczególnie u osób starszych, gdyż z wiekiem wytwarzana przez organizm ilość laktazy jest coraz mniejsza. Nie ma lekarstwa, które mogłoby całkowicie wyleczyć nietolerancję laktozy – jedynym rozwiązaniem jest odpowiednio skomponowana dieta. Warto przy tym pamiętać, by dokładnie czytać etykiety kupowanych produktów, gdyż możemy znaleźć laktozę tam, gdzie byśmy się jej kompletnie nie spodziewali. Choć z drugiej strony dostępnych jest coraz więcej produktów takich jak np. mleko bezlaktozowe, czy też wartościowe zamienniki dla tradycyjnych produktów mlecznych.

Facebook
WhatsApp
Twitter
LinkedIn
Pinterest