Szkorbut już przez nazewnictwo nie brzmi przyjemnie. Przypadłość zwana inaczej cyngą lub gnilcem jest chorobą o charakterze wielonarządowym. Za jej występowanie odpowiedzialny jest w głównej mierze kwas askorbinowy, a raczej jego niedobór lub całkowity brak. Skutkuje to ogólnym osłabieniem organizmu oraz długotrwałym gojeniem się ran. Niegdyś znany jako choroba żeglarzy, dziś występuje niezwykle rzadko. Jakie są pierwsze objawy? Czy szkorbut jest uleczalny? Jak najlepiej przeciwdziałać chorobie? Na te i inne pytania odpowiemy poniżej!
Spis treści
Zacznijmy od podstaw…
Na pierwszy rzut oka, kwas askorbinowy może niewiele mówić. Jest to jednak nic innego jak po prostu witamina C. Jako związek organiczny należący do grupy alkoholi polihydroksylowych, nie jest syntetyzowany przez ludzki organizm. Prościej mówiąc, witamina C musi zostać dostarczona przez nas samych. Witamina C ma jednak bardzo dobre właściwości. Regularne jej spożywanie skraca czas chorób oraz infekcji, zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Dodatkowo jest świetnym przeciwutleniaczem oraz bierze czynny udział w procesie powstawania kolagenu.
Organizm ludzki a zwierzęcy
Choć większość zwierząt potrafi syntetyzować kwas ten ze składników dostarczanych w postaci pokarmu, my nie posiadamy takiej umiejętności. Człowiek musi sam go dostarczyć w gotowej formie. Najlepszym rozwiązaniem byłoby dostarczanie kwasu w sposób naturalny. Suplementy, witaminy powinny nas jedynie delikatnie wspomagać, by utrzymać funkcjonowanie organizmu na odpowiednim poziomie. Warto pamiętać, że nadmiar pewnych składników może także mieć szkodliwe działanie i doprowadzić do nudności, wymiotów oraz wysypki…
Skąd się bierze szkorbut?
Jak już wiemy, dolegliwość ta wiążę się z nieprawidłowym poziomem kwasu askorbinowego w naszym organizmie. Przyczyn istnieje wiele, jednak tą która występuje najczęściej jest oczywiście nieodpowiednia, słabo zbilansowana dieta, która nie dostarcza cennych dla naszego organizmu wartości odżywczych oraz dolegliwości zaburzające wchłanianie witaminy C. Głód, zwłaszcza w krajach trzeciego oraz zaburzenia odżywiania to kolejne czynniki zwiększające ryzyko wystąpienie szkorbutu. Choroba ta, jak widać opiera się głównie na kwestiach żywieniowych Może być spowodowana także niedożywieniem związanym z alkoholizmem lub podeszłym wiekiem. Przyczyn możemy doszukiwać się niemalże wszędzie. Jak więc uniknąć szkorbutu? Jak najefektywniej zlikwidować pierwsze objawy? Zobacz sama!
Szkorbut – objawy
Główne objawy mają silny związek z kolagenem oraz jego syntezą, na którą witamina C ma duży wpływ. Niedobór umożliwia wnet proces syntetyzowania, a co za tym idzie ilość kolagenu w naczyniach krwionośnych ulega zmniejszeniu, co zaś doprowadza do występowania krwawień. Dodatkowo dochodzi do zapalnego przerostu dziąseł, chwiania się oraz wypadania zębów. Choć szkorbut nie wydaje się być chorobą niezwykle szkodliwą czy podstępną, jest on jednak dość uciążliwy. Utrudnione gojenie się ran, bóle stawów, mięśni i kości… Chory czuje ogólne osłabienie, jest ospały i apatyczny. Niekiedy zdarzają się również zmiany skórne, a nawet wybroczyny.
Szkorbut, czyli jak przeciwdziałać chorobie?
Ze względu na dostęp do wielu różnorodnych produktów na półkach sklepowych, występowanie szkorbutu jest bardzo rzadkie. Witamina C występuje w większości posiłków, które spożywamy, dzięki czemu dostarczenie jej jest niezwykle proste. Podstawą jest więc oczywiście zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych. Źródłem kwasu askorbinowego są głównie owoce oraz warzywa, a nawet produkty mięsne. Należy jednak zwrócić dodatkowo uwagę na sposób ich przygotowania. Gotowanie jako proces przygotowywania posiłków, sprawia iż witamina C ulega zniszczeniu. Warto zatem spożywać wymienione produkty w stanie surowym, oczywiście jeżeli istnieje taka możliwość.
Jak wyleczyć pierwsze symptomy chorobowe?
Objawy szkorbutu są zwykle zauważalne już na pierwszy rzut oka i to właśnie na nich lekarz opiera postawioną wkrótce diagnozę. Niekiedy zlecone zostaną także badania laboratoryjne, na podstawie których z łatwością określimy stan naszego zdrowia oraz inne możliwe niedobory witamin.
Szkorbut nieleczony, choć nie należy do grona chorób XXI wieku, może prowadzić nawet do śmierci. Jest to niecodzienna sytuacja, ale istotnym jest, by jej zapobiegać już u samego źródła. Regularne podawanie kwasu askorbinowego drogą doustną lub pozajelitową oraz zmiana diety, z pewnością zlikwidują objawy i polepszą funkcjonowanie naszego organizmu.
