Gluten jest mieszaniną białek roślinnych – gliadyny i gluteniny, występującą w ziarnach zbóż pszenicy, jęczmienia, żyta, a także owsa, który sam w sobie nie zawiera glutenu, ale często jest nim mocno zanieczyszczony. Białko to dla większości osób nie jest szkodliwe, ale jego spożywanie przez osoby cierpiące na nietolerancję glutenu może przynieść wiele niepożądanych objawów.
Spis treści
Nietolerancja glutenu – co to takiego?
Nietolerancja glutenu to nic innego jak nieprawidłowa reakcja organizmu na gluten. Tę przypadłość nazywa się celiakią, która jest wrodzoną chorobą trzewną. W jej wyniku organizm wytwarza przeciwciała przeciw gliadynie, co może powodować wiele nieprzyjemnych dolegliwości, a nawet doprowadzić do uszkodzenia lub zaniku kosmków jelitowych odpowiadających za wchłanianie substancji odżywczych z pożywienia. Skutkiem zmian zachodzących w błonie śluzowej jelita cienkiego jest zmniejszone wykorzystanie składników pokarmowych, co ma bezpośredni wpływ na stan odżywienia chorego. Celiakia jest chorobą na całe życie i zwykle ujawnia się już w dzieciństwie, jednak jej pierwsze objawy mogą pojawić się w każdym wieku, nie ma na to reguły.
Jakie są objawy nietolerancji glutenu?
U każdego chorego na trwałą nietolerancję glutenu mogą pojawić się różne objawy. Z tego względu wyróżnia się trzy typy celiakii z uwzględnieniem jej rodzaju i nasilenia objawów. Należą do nich:
- celiakia pełnoobjawowa – charakteryzuje się występowaniem objawów, takich jak ból brzucha, wzdęcia, utrata masy ciała, skłonność do anemii, zwiększony obwód brzucha, przewlekłe biegunki tłuszczowe lub wodniste, zaburzenia wzrostu i przybierana na wadze u dzieci oraz zahamowanie dojrzewania, zaburzenia nastroju lub depresja, osteoporoza. Postać pełnoobjawowa trwałej nietolerancji glutenu występuje zazwyczaj u osób starszych, dzieci oraz kobiet ciężarnych. Ze względu na to jakie objawy wywołuje, jest dość łatwa do rozpoznania.
- celiakia ubogoobjawowa – objawia się występowaniem zmian w błonie śluzowej jelita cienkiego, a także obecnością przeciwciał w surowicy krwi. Poza tym nie daje jednoznacznych objawów, więc może być ciężka do zdiagnozowania. Jednak oprócz zmian w śluzówce jelita, może powodować takie symptomy jak uczucie ciągłego zmęczenia, podwyższone stężenie cholesterolu we krwi, niedokrwistość spowodowana niedostateczną ilością żelaza, afty i wrzodziejące zapalenia w jamie ustnej, stany depresyjne, częste bóle głowy, wczesna osteoporoza, niski poziom wapnia we krwi, czy bóle kości i stawów. Ten typ celiakii występuje u większości chorych.
- celiakia ukryta – to postać choroby, która cechuje się brakiem zmian w błonie śluzowej jelita cienkiego, jednak w surowicy krwi obecne są przeciwciała. Nie daje żadnych objawów, ale mimo wszystko nie należy jej bagatelizować, bo w każdej chwili może przejść w postać ubogoobjawową lub pełnoobjawową.
Powyższe objawy nietolerancji glutenu występują u chorych tylko i wyłącznie po spożyciu produktów spożywczych zawierających gluten. Z tego względu, jedynym sposobem na życie z celiakią jest stosowanie przez całe życie diety bezglutenowej.
Nietolerancja glutenu a dieta
Dieta bezglutenowa to jedyny sposób leczenia nietolerancji. Przeciętnie dieta normalnego człowieka zawiera 13 g glutenu na dzień. Osoba cierpiąca na nietolerancję glutenu nie może spożywać nawet najmniejszej ilości glutenu.
Gluten występuje w zbożach: pszenica i jej odmiany, żyto, jęczmień oraz ich przetwory: kasze, mąki, makaron itp. Dieta bezglutenowa powinna cechować się zawartością białka od 1–2 g/kg m.c. oraz kalorycznością 35–40 kcal/kg m.c. Dodatkowo warto suplementować kwas foliowy oraz witaminy z grupy B. Więcej na temat diety znajdziecie w poście:
https://poradyfit.pl/dieta-bezglutenowa-bezmleczna/
