Analiza ogólna moczu jest prostym badaniem, które możesz wykonać jako część rutynowego badania lekarskiego, aby zyskać wgląd w stan swojego organizmu. Jest to badanie wielowymiarowe, ponieważ pomaga w ocenie nie tylko układu moczowego, ale również wielu innych narządów. Często stanowi pierwszą wskazówkę, dzięki której możemy wykryć groźne dla naszego zdrowia choroby. Jak zinterpretować wyniki ogólnego badania moczu i jak się do niego odpowiednio przygotować? Dowiedz się już teraz!
Spis treści
Czym jest i jak wygląda ogólne badanie moczu?
Analiza ogólna polega na ocenie moczu pod kątem jego cech fizycznych i biochemicznych. Aby otrzymane wyniki były miarodajne, należy przestrzegać pewnych zasad:
- mocz należy oddać do specjalnie przeznaczonego do tego pojemnika, który można zakupić w każdej aptece;
- próbkę powinno się pobrać rano, wraz z pierwszym oddaniem moczu;
- mocz można oddać dopiero po wcześniejszym umyciu okolic intymnych;
- do badania oddajemy próbkę z tzw. „środkowego strumienia” (początkowy strumień zawiera najwięcej zanieczyszczeń, które potencjalnie mogłyby zakłócić wyniki badania);
- pojemnik z próbką należy dostarczyć do badania w nie dłużej niż 4h po oddaniu moczu.
Pamiętajmy, że istnieją czynniki, które mogą sprawić, że wyniki badania będą niemiarodajne! Wśród nich wyróżniamy:
- oddawanie moczu w trakcie menstruacji;
- oddawanie moczu po spożyciu antybiotyków oraz suplementów diety zawierających duże ilości witaminy C;
- nieprawidłowe przechowywanie próbki (do czasu dostarczenia jej do laboratorium, powinna być trzymana w lodówce).
Badanie moczu – wyniki i ich interpretacja
Pamiętajmy o tym, że fachowa interpretacja wyniku badań moczu należy tylko i wyłącznie do lekarza. Sami możemy zorientować się w wynikach jedynie fragmentarycznie. Jeśli wykonujesz badanie moczu z własnej inicjatywy, a któryś z wyników wzbudzi Twoje wątpliwości, powinieneś skonsultować się ze specjalistą!
Oto poszczególne parametry tego badania:
- barwa, czyli kolor moczu: u zdrowej osoby powinien mieć żółtawe zabarwienie. Zmianę w barwie mogą powodować specyficzne produkty pokarmowe (np. czerwone buraki), a także niektóre leki.
- przejrzystość (klarowność) moczu: u zdrowej osoby mocz powinien być przezroczysty. Zmętnienie najczęściej wskazuje na infekcję.
- ciężar właściwy moczu: „norma” mieści się w przedziale 1.005 – 1.035 g/l. Pamiętajmy jednak o tym, że nie istnieje jedna norma określająca prawidłowy wynik – jest ona zależna od laboratorium i metody pomiaru! Poza tym, ciężar właściwy moczu poniżej normy może być przyczyną wypicia przed badaniem znacznej ilości wody. Przed oddaniem próbki do laboratorium należy zwrócić uwagę na spożycie płynów oraz starać się je zoptymalizować.
- pH moczu – prawidłowa wartość wynosi 6. Wynik w dużej mierze zależy od diety: u wegetarian na pewno będzie wyższy od 6, a u osób, które spożywają sporo mięsa – mniej od 6. Odczyn zasadowy może świadczyć o zawyżonej ilości potasu w diecie lub w skrajnych przypadkach – o niewydolności nerek lub nadczynności przytarczyc. Odczyn silnie kwasowy pojawia się przy wysokiej gorączce oraz w stanach głębokiego odwodnienia.
Ponadto, w moczu mogą występować różne niepożądane substancje. Zaliczamy do nich:
- białka – mogą pojawić się przy wysokiej gorączce; gdy utrzymują się przez dłuższy czas, mogą wskazywać na poważniejszy problem, taki jak kłopoty z nerkami lub z drogami moczowymi;
- cukier – występuje w moczu cukrzyków (ALE: jego niewielkie ilości są dopuszczalne u kobiet w ciąży);
- ciała ketonowe – mogą wskazywać na stan zapalny lub nieprawidłowości w diecie; przy długotrwałym występowaniu wskazują na zaburzenia przemiany węglowodanowej i tłuszczowej, cukrzycę lub alkoholizm.
- wszelkiego rodzaju bakterie, wirusy i grzyby – wskazują na infekcję.
Badanie moczu – cena
Ogólne badanie moczu nie jest drogie, dlatego tym bardziej warto je wykonywać – chociażby w ramach rocznej kontroli. Cena ogólnej analizy wynosi około 10 złotych.
Pamiętaj o tym, że ogólne badanie moczu jest świetnym narzędziem w wykryciu nie tylko problemów związanych z układem moczowym, lecz również z funkcjonowaniem całego organizmu. Z tego powodu warto jest je wykonać raz w roku w ramach „ogólnego przeglądu”, a w razie jakichkolwiek wątpliwości co do wyników – skonsultować się ze specjalistą.
