Afty to drobne owrzodzenia w jamie ustnej, które pokryte są białym nalotem i mają rumieniowatą, zapalną obwódkę. Te niewielkie zmiany często się nawracają i mogą sprawiać nie lada kłopot. Afty mogą mieć wiele możliwych przyczyn – alergie, obrażenia, infekcje, a nawet stres, jednak najczęściej powstają w wyniku urazu wywołanego szczotkowaniem lub stosowaniem aparatów ortodontycznych. Istnieją domowe sposoby, które mogą przynieść szybką ulgę w bólu, a niektóre z nich pozwolą nawet wyleczyć te nieprzyjemne i bolesne ranki.
Spis treści
Czym są afty?
Afty to nic innego jak małe i płytkie nadżerki, które mogą pojawić się na powierzchni tkanek miękkich na wewnętrznej stronie policzków lub warg, pod językiem lub u podstawy dziąseł. Stan ten jest również nazywany aftowym zapaleniem jamy ustnej lub aftą. Afty mogą być różnej wielkości, jednak zazwyczaj średnica takiej rany nie przekracza 5 mm.
Rana jest zazwyczaj okrągła z białym lub żółtym środkiem i czerwoną obwódką. Przed pojawieniem się owrzodzenia w jamie ustnej można odczuwać mrowienie lub lekkie pieczenie. W przeciwieństwie do opryszczki, potocznie nazywanej zimnem, i wywołanej przez wirus, afty nigdy nie występują na zewnątrz jamy ustnej – tworzą się tylko w wyściółce wewnętrznej i absolutnie nie są zakaźne. Mogą jednak być bolesne, a ból jest bardziej odczuwalny podczas jedzenia lub mówienia.
Rodzaje aft
1.Afty małe
- najczęstszy występujący rodzaj owrzodzenia
- mały i okrągły z czerwoną obwódką
- ich średnica nie przekracza 10 mm
- mogą być bolesne, szczególnie podczas jedzenia kwaśnych produktów
- po wygojeniu, czyli po 1-2 tygodniach, nie pozostawiają blizn
2.Afty duże
- występują o wiele rzadziej
- zwykle okrągłe, ale mogą mieć nieregularne krawędzie, gdy są bardzo duże
- są głębsze i większe (1-2 cm)
- są wyjątkowo bolesne
- gojenie może zająć nawet do 6 tygodni i mogą pozostawić widoczne blizny
3. Afty opryszczkopodobne
- pojawiają się rzadko
- są dość małe i liczne
- występują na podniebieniu twardym i dziąsłach
- goją się w przeciągu 20 dni
Przyczyny powstania – afty
Dokładna przyczyna powstawania tego typu owrzodzeń jest wciąż nieznana, ale powszechnie uważa się, że istnieje kilka głównych czynników, które mogą je powodować:
- przypadkowe ugryzienie policzka
- wrażliwość pokarmowa (najczęściej na kwaśne lub pikantne potrawy lub na gluten)
- urazy spowodowane zbyt gwałtownym myciem zębów, obrażenia spowodowane aparatami ortodontycznymi,
- pasta do zębów lub płukanie jamy ustnej płynami zawierającymi laurylosiarczan sodu
- stres emocjonalny
- zmiany hormonalne
- obecność bakterii Helicobacter pylori – tych samych bakterii, które wywołują wrzody trawienne
- niedobór witamin z grupy B, cynku, kwasu foliowego, żelaza
Afty w jamie ustnej mogą również wystąpić, gdy cierpisz na pewne schorzenia, w tym:
- wirusy wpływające na odporność, takie jak HIV lub AIDS
- celiakia (nietolerancja glutenu)
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego i Crohna lub inny problem związany z niewydolnością jelit
- choroba Behceta
Domowe sposoby na leczenie afty
Większość ran jest bardzo niewielka i ustępują same w ciągu tygodnia lub dwóch bez żadnych blizn. Jednak chociaż są one małe, to irytujący ból w jamie ustnej nie jest co najmniej pożądany. Na szczęście istnieje wiele naturalnych sposobów na ograniczenie bólu i skrócenie czasu gojenia.
1.DIY płyn na afty
Składniki:
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej
• 2 łyżki soku z aloesu (dostępny w każdej aptece)
• 1/2 szklanki ciepłej wody
Wskazówki:
1. Połącz wszystkie składniki w szklance i dobrze wymieszaj.
2. Po jednym łyku przepłukuj jamę ustną przez co najmniej 10 sekund. Nie połykaj.
3. Powtarzaj codziennie do momentu zniknięcia ranek.
2. Jogurt
Codzienne spożywanie dobrego jogurtu probiotycznego jest świetne przy leczeniu owrzodzeń jamy ustnej. Warto również sięgnąć po mleko, kefir lub maślankę.
3. Ocet jabłkowy
Zmieszaj równe części octu jabłkowego i ciepłej wody i używaj roztworu do codziennego płukania, aby przyspieszyć znikanie pleśniawki. Ocet jabłkowy zawiera kwas octowy, który ma właściwości bakteriobójcze, a jednocześnie sprzyja rozwojowi korzystnych bakterii.
4. Woda utleniona
Użyj bawełnianego wacika, aby bezpośrednio na ranę nanieść roztwór złożony z jednej części wody utlenionej i trzech części wody. Nie jedz ani pij przez godzinę po zabiegu. Powtarzaj codziennie.
Ponadto:
5. W celu uśmierzenia bólu możesz ssać kostki lodu.
6. Unikaj kwaśnych pokarmów, takich jak owoce cytrusowe i ostrych potraw, które mogą pogorszyć ból.
7. Przepłukuj usta solanką lub wodą z sodą oczyszczoną (1 łyżeczka sody na ½ szklanki wody).
8. Pij napary z szałwii i rumianku.
9. Pomocne mogą być również soki z marchwi, selera i kantalupy.
Afty – kiedy wybrać się do lekarza?
Do lekarza należy udać się, kiedy afty pojawiają się częściej niż raz w roku. Lekarz po diagnostyce rozpocznie leczenie miejscowe przy pomocy preparatu przeciwzapalnego i antyseptycznego. Podczas wyboru odpowiedniego preparatu warto wziąć pod uwagę to, aby był łatwy w aplikacji. Najlepszym rozwiązaniem będzie żel oraz spray.
