Zespół aspergera lub inaczej syndrom aspergera to zaburzenie ogólnorozwojowe, które znajduje się w spektrum autyzmu. Nie są to jednak pojęcia tożsame. Potocznie mówi się, że jest to łagodniejsza odmiana autyzmu, która podobnie jak on utrudnia człowiekowi życie społeczne. Zaburzenie to pojawia się już we wczesnych fazach życia, natomiast bardzo często jest diagnozowane dopiero u ludzi dorosłych. Osoby cierpiące na zespół aspergera nie wykazują zaburzeń w rozwoju umysłowym, pod kątem poznawczym rozwijają się prawidłowo – w odróżnieniu do osób z autyzmem. Czym zatem charakteryzuje się zespół aspergera i jak przebiega leczenie?
Spis treści
Przyczyny występowania zaburzenia
Do dnia dzisiejszego przyczyny występowania zespołu aspergera nie są jednoznacznie określone. Sama choroba ta nie jest dziedziczna, jednak istnieje możliwość odziedziczenia pewnych skłonności do wystąpienia zaburzeń utrudniających nawiązywanie relacji społecznych. Wśród potencjalnych przyczyn tej choroby wymienia się m.in.:
- urazy okołoporodowe,
- uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego,
- toksoplazmozę,
- dziecięce porażenie mózgowe,
- wiek ojca (powyżej 40 roku życia),
- poważne infekcje.
Zespół aspergera – objawy
Objawy zespołu aspergera są powiązane z brakiem zdolności interpersonalnych oraz społecznych. Wśród typowych zachowań można wyróżnić m.in. trudności w nawiązywaniu nowych znajomości. Osoby z zespołem aspergera opierają swoje relacje z innymi na wspólnych zainteresowaniach i pasjach. Ze względu na fakt, że mają oni bardzo specyficzne, zazwyczaj ograniczone do jednej dziedziny zainteresowania, trudno jest im znaleźć kogoś z podobnymi pasjami. Dlatego też zazwyczaj nie mają oni wielu przyjaciół.
Kiedy jednak okaże się, że spotkali osobę z podobnymi zainteresowaniami i nawiązali z nią pierwszy kontakt, mają oni trudności z podtrzymaniem tej znajomości. Jest to spowodowane tym, że nie potrafią interpretować komunikatów niewerbalnych, a przekaz słowny odbierają bardzo dosłownie. Nie wykazują inicjatywy do podtrzymania kontaktu z drugą osobą, gdyż bardziej skupiają się na temacie rozmowy, niż na swoim rozmówcy. Z tego powodu często są odbierane przez społeczeństwo jako osoby zarozumiałe.
Wśród objaw tego zaburzenia można wymienić także rutynowe zachowania, dzięki którym dana osoba za każdym razem powtarza te same czynności w ten sam sposób, np. zawsze wraca do domu tą samą drogą. To daje jej poczucie komfortu psychicznego. Często u osób cierpiących na to zaburzenie dostrzega się zachowania kompulsywne, tj. poczucie przymusu powtarzania jakiejś czynności w celu zredukowania napięcia, np. gryzienie czegoś, obsesyjne porządkowanie przedmiotów itp.
Zaburzenia percepcyjne to kolejny aspekt charakteryzujący zespół aspergera. Są one związane z wrażliwością na bodźce. Mogą to być m.in. problem z utrzymaniem równowagi, nadwrażliwość na hałas czy intensywne wpatrywanie się w poruszające się obiekty. Ponadto mogą występować również zaburzenia pamięci proceduralnej, która pozwala wykonywać nam codziennie czynności w sposób automatyczny. Dlatego też osoby z zaburzeniem muszą się bardzo skupiać na każdej, nawet najprostszej czynności, którą wykonują.
Zespół aspergera u dorosłych – czy przebiega w inny sposób niż u dzieci?
Zespół aspergera nie dotyczy tylko dzieci. Często zaburzenie to diagnozuje się właśnie u osób dorosłych, natomiast z wiekiem objawy tej choroby się stabilizują i można zauważyć znaczną poprawę. Dorośli cierpiący na zespół aspergera potrafią lepiej zrozumieć swoje mocne i słabe strony, a także są w stanie lepiej dostosować się do zasad życia w społeczeństwie. Dlatego też zakładają rodziny i mają większe szanse na karierę naukową oraz osiągnięcie sukcesu zawodowego.
Zespół aspergera to zaburzenia związane z budową i pracą mózgu, dlatego też nie można całkowicie ich wyleczyć. Jednak dzięki terapii podjętej już we wczesnych latach życia można znacznie poprawić komfort życia i funkcjonowanie w społeczeństwie. Leczenie można zacząć na każdym etapie życia. Niezwykle ważne w terapii jest wsparcie najbliższych osób, którzy w pełni akceptują chorego i pomagają mu w życiu codziennym.
