Każdy z nas z pewnością co jakiś czas mierzy sobie lub znajomym puls, jednak nie zastanawiamy się wtedy, co to tak naprawdę jest i co to znaczy. Czy istnieją jakieś normy, które powinny dotyczyć wszystkich? Jak powinniśmy mierzyć puls prawidłowo?
Spis treści
Co to jest puls i za co odpowiada?
Nazwę puls z pewnością słyszał każdy z nas. Bardzo często używamy tej nazwy wymiennie z tętnem. Oby dwa te określenia odnoszą się do jednej i tej samej rzeczy. Co się zatem kryje pod tymi słowami i co to oznacza? Puls u człowieka to, inaczej mówiąc, ilość uderzeń serca na każdą minutę. To właśnie sprawdzając puls jesteśmy w stanie momentalnie, lecz w bardzo przybliżony sposób, określić nasze funkcje życiowe i w w pewien sposób ocenić pracę serca. Prawidłowa ilość uderzeń serca na minutę pomaga też określić stan naszego zdrowia. Dokładnie przyglądając się i szczegółowo analizując wartości pomiaru pulsu, jesteśmy w stanie wykryć wczesne stadium choroby i odpowiednio wcześnie zareagować.
Jaki jest prawidłowy puls u człowieka?
Prawidłowy puls u zdrowego człowieka powinien utrzymywać się na jednym i tym samym poziomie, oczywiście z niewielkimi, akceptowalnymi wychyleniami w każdą stronę. W sytuacji, gdy wychylenie znacznie odbiega od normy, istnieją trzy schematy, które powinny sprawdzić się w każdej możliwej sytuacji. Pierwszy schemat jest ściśle powiązany z naszym zmęczeniem zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Jeżeli jesteśmy po intensywnym i wyczerpującym wysiłku fizycznym, to z pewnością nasze tętno będzie znacząco podwyższone, nawet dwukrotnie. Identycznie ma się sytuacja, w przypadku przemęczenia psychicznego. Kolejnym sprawdzającym się schematem jest niedawna choroba lub niedawne uszkodzenie fizyczne organizmu i bieżące gojenie się ran. Każdy stan niezwyczajny lub zagrażający organizmowi powoduje niemalże natychmiastowe podniesienie pulsu. Trzecim schematem, który pozwoli upewnić się, że puls jest prawidłowy, jest wykonanie badań lekarskich, które pozwolą upewnić się, że nie chorujemy przewlekle.
Dodatkowo, powinniśmy pamiętać, że Europejska Rada Resuscytacji określiła pewne normy tętna, które występują w zależności od wieku. Wynoszą one odpowiednio:
- niemowlęta – 130 uderzeń na minutę
- dzieci starsze – 100 uderzeń na minutę
- młodzież – 85 uderzeń na minutę
- dorośli – 70 uderzeń na minutę
- ludzie starsi – 60 uderzeń na minutę
Jak prawidłowo zmierzyć i ocenić puls?
Żeby zmierzyć puls, potrzebujemy dwóch palców (wskazujący i środkowy) i zegarka. Przykładamy palce do jednej z głównych tętnic, włączamy stoper na 15 sekund i liczymy uderzenia. Otrzymany wynik mnożymy przez 4 i mamy przybliżony wynik naszego pulsu. Badanie możemy wykonać na tętnicach:
- tętnica szyjna
- tętnica udowa
- tętnica ramienna
- tętnica podkolanowa
- tętnica stopy
Przy określeniu prawidłowości pulsu pomogą takie czynniki jak:
- Częstotliwość pulsu – jest to zwyczajnie liczba uderzeń serca na minutę. Dla każdej grupy wiekowej istnieją inne wytyczne, jaka częstotliwość jest odpowiednia.
- Miarowość tętna – jest to wartość, która wskazuje na prawidłowe i równe odstępy między uderzeniami oraz siłę każdego z uderzeń.
- Napięcie tętna – jest to siła oporu tętnicy, którą możemy wyczuć dotykając palcem tętnicy. Dodatkowo jest to cecha pulsu (tętno miękkie i tętno twarde) wyczuwalna przy badaniu.
- Wysokość fali tętna – jest to wartość, która wskazuje nam poziom wypełnienia tętnicy krwią. Istnieje wiele zmiennych, które wskazują na prawidłowe wypełnienie tętnicy i wysokość fali tętna.
- Chybkość tętna – jest to szybkość, z jaką napełnia i opróżnia się tętnica.
- Symetria tętna – tętno, które mierzymy, powinno być identyczne po obu stronach ciała.
Co zrobić, gdy mamy problem z pulsem?
Przede wszystkim, powinniśmy rozpocząć od określenia pulsu i ewentualnych odchyleń. Dolegliwości, jakie mogą się pojawić to za niski lub za wysoki puls. W obu przypadkach zaleca się kontrolę lekarską i natychmiastowe leczenie.
Prawidłowy puls pełni u człowieka bardzo ważną rolę. Wskazuje na problemy kardiologiczne, a ogólnie na zdrowotne. Ważne jest, żeby znajdował się on w dopuszczalnych normach, w przeciwnym razie niezbędne są badania lekarskie.
