Rwa kulszowa (inaczej atak korzonków) to nazwa bólu spowodowanego podrażnieniem nerwu kulszowego. Wszystko, co drażni ten nerw, może powodować ból, od łagodnego do bardziej dotkliwego.
Często termin „rwa kulszowa” jest mylony z ogólnym bólem pleców. Jednak rwa kulszowa nie ogranicza się tylko do pleców. Istnieją różne rodzaje tego stanu:
- ramienna – promieniuje od szyi do ramienia, nawet do końca ręki,
- kulszowa – ból w odcinku lędźwiowym, pośladkach, wzdłuż całej nogi aż do dużego palca w stopie,
- udowa – ból w lędźwiach i ból krzyża, przebiegający po przedniej ścianie nogi.
Nerw kulszowy jest najdłuższym i najszerszym nerwem w ludzkim ciele. Biegnie od dolnej części pleców, przez pośladki i nogi, na stopie kończąc. Odpowiada on za kilka mięśni nóg i przewodzi do nich impulsy czuciowe. Eksperci szacują, że ok. 40 procent ludzi na całym świecie doświadcza rwy kulszowej co najmniej raz w życiu.
Spis treści
Objawy rwy kulszowej
Głównym objawem jest ostry ból w dowolnym miejscu wzdłuż nerwu kulszowego; od dolnej części pleców, przez pośladek, po tył prawej lub lewej nogi.Ból może mieć różny stopień nasilenia.
Inne typowe objawy rwy kulszowej to:
- drętwienie nogi,
- ból pośladka, miednicy, odcinka lędźwiowego,
- uczucie mrowienia w stopach i palcach u stóp,
- ból nasilający się przy wstawaniu lub długim siedzeniu,
- rwa kulszowa najczęściej dotyka tylko jednej strony dolnej części ciała.
Przyczyny pojawienia się rwy kulszowej
Rwa kulszowa jest częstym objawem kilku różnych schorzeń. Jednak w około 90 procentach przypadków jest spowodowana przepukliną kręgosłupa (potocznie mówimy o tym: wypadnięcie dysku). Kręgosłup składa się z trzech głównych części: z kręgów, nerwów i dysków. Dyski są chrząstkami, które pełnią funkcję łożyska amortyzującego kontakt między kośćmi. Przepuklina kręgosłupa to wysunięcie dysku poza przestrzeń między kręgową, co powoduje zespół rwy kulszowej.
Inne przyczyny rwy kulszowej obejmują:
- zwężenie kanału rdzenia kręgowego,
- kręgozmyk – stan, w którym kręgi w kręgosłupie ulegają przesunięciu się,
- guzy w obrębie kręgosłupa – mogą powodować ucisk na nerw kulszowy,
- infekcja,
- inne przyczyny – na przykład uraz w obrębie kręgosłupa,
- zespół ogona końskiego – rzadki, ale poważny stan, który atakuje nerwy w dolnej części rdzenia kręgowego; wymaga
- natychmiastowej pomocy lekarskiej.
W wielu przypadkach rwy kulszowej nie ma jednej wyraźnej przyczyny.
Jakie są metody leczenia rwy kulszowej?
Ostra rwa kulszowa
- leki przeciwbólowe,
- ćwiczenia, takie jak chodzenie lub rozciąganie,
- gorące lub zimne kompresy pomagają zmniejszyć ból.
Przewlekłe leczenie rwy kulszowej
- fizykoterapia,
- kognitywna terapia behawioralna – pomaga w radzeniu sobie z bólem przewlekłym,
- leki przeciwbólowe,
- operacja może być opcją, gdy żadna inna metoda leczenia nie daje efektów.
Ćwiczenia w walce z leczeniem rwy kulszowej
Ćwiczenia wzmacniające i rozciągające zmniejszą ból pleców poprzez osłabienie ucisku na nerw kulszowy. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem jest profilaktyka, dlatego warto pomyśleć wcześniej nad zmniejszeniem ryzyka wystąpienia rwy kulszowej. Regularnie uprawiany sport to najlepsze lekarstwo.
Jeżeli jednak rwa kulszowa już się pojawi, także warto zacząć ćwiczyć. Ćwiczenia koncentrujące się na stabilizacji i mobilizacji dolnego odcinka kręgosłupa złagodzą objawy i zmniejszą ilość przyjmowanych leków. Zaleca się wtedy:
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu i głębokie mięśnie tułowia,
- ćwiczenia rozciągające,
- pilates,
- nordic walking.
Typowe czynniki ryzyka obejmują:
- wiek – osoby w wieku 30-40 lat mają większe ryzyko rozwoju rwy kulszowej,
- zawód – prace polegające na podnoszeniu i przenoszeniu ciężkich ładunków,
- siedzący tryb życia – osoby, które siedzą przez dłuższy czas i są nieaktywne fizycznie, częściej cierpią na rwę kulszową, niż osoby aktywne.
Ciąża a rwa kulszowa
Ból kręgosłupa przytrafia się niemal każdej kobiecie w ciąży. Szacuje się, że około 50-80 procent ciężarnych cierpi na ból pleców. Hormony wytwarzane w czasie ciąży, takie jak relaksyna, powodują rozluźnienie więzadeł kości i uelastyczniają stawy, co może powodować ból kręgosłupa. Jednakże kobiety w ciąży nie są bardziej podatne na rwę kulszową.
Diagnostyka – rwa kulszowa
Jeśli objawy rwy kulszowej są łagodne i nie trwają dłużej niż 4-8 tygodni, to jest to prawdopodobnie ostry typ rwy kulszowej. Ingerencja lekarza zwykle nie jest konieczna.
Jeśli ból utrzymuje się dłużej niż 4-8 tygodni, mogą być konieczne badania obrazowe, takie jak prześwietlenie lub rezonans magnetyczny, aby pomóc określić, co uciska nerw kulszowy i powoduje objawy.
