Wysokie temperatury, intensywne treningi czy choroby układu pokarmowego mogą prowadzić do niedoboru elektrolitów – jest to sytuacja stwarzająca realne zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Spis treści
Czym są elektrolity i jaką pełnią funkcję?
Elektrolity to nic innego jak jony soli o ładunku dodatnim (kationy) bądź ujemnym (aniony) występujące w organizmie człowieka. Znajdują się między innymi w krwi, osoczu i płynach tkankowych, a odpowiednie ich stężenie zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu – zwłaszcza układu nerwowego, układu mięśniowego i pracy serca. Utrzymują napięcie w błonach komórkowych, odpowiedzialne są za przewodzenie impulsów nerwowych, dotlenienie komórek ciała, utrzymanie odpowiedniego stężenia osmotycznego i równowagi kwasowo-zasadowej.
Jak tracimy elektrolity?
Elektrolity usuwane są z naszego organizmu razem z potem, dlatego tracimy ich szczególnie dużo podczas upałów i intensywnych treningów. Do niedoborów elektrolitów prowadzą także biegunka i wymioty oraz odwodnienie spowodowane przyjmowaniem niewystarczającej ilości płynów.
Prawidłowe wartości elektrolitów w organizmie:
- magnez – 24 mg/l, 1 mmol/l;
- wapń – 100 mg/l, 2,5 mmol/l;
- sód – 3250 mg/l, 142 mmol/l;
- potas – 156 mg/l, 4 mmol/l.
Objawy niedoboru elektrolitów
Elektrolity są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ich niedobór skutkować może poważnymi zaburzeniami. Objawami niedoboru elektrolitów mogą być między innymi ogólne osłabienie organizmu, senność, złe samopoczucie, zawroty i bóle głowy, nadciśnienie, drżenie mięśni i kończyn, ich obrzęki, zaburzenia pracy serca, omdlenia, a w skrajnych przypadkach nawet konwulsje i paraliż. Należy pamiętać, że długotrwały niedobór elektrolitów jest naprawdę groźny dla zdrowia – zaburzenie przesyłania impulsów nerwowych uniemożliwia prawidłową pracę narządów i układów w organizmie.
Jak zapobiegać zaburzeniom elektrolitowym?
Przede wszystkim nie wolno zapominać o uzupełnianiu płynów. Picie wody jest niezwykle ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza podczas upałów i wysiłku fizycznego, ale także gorączki, biegunki czy wymiotów. Odwodnienie to niebezpieczny dla zdrowia stan, który jest przyczyną zaburzenia pracy narządów i układów. Ponadto należy zwrócić uwagę na to, by dieta bogata była w potas, wapń, magnez i sód.
Jak uzupełniać elektrolity?
Należy pamiętać o odpowiednim stopniu nawodnienia. Dla najlepszego efektu warto pić wodę wysoko zmineralizowaną, ponieważ stężenie elektrolitów w takich wodach wynosi od 1500 do 4000 mg/l. Osobom pracującym fizycznie lub intensywnie trenującym poleca się sięganie po napoje izotoniczne – sama woda mineralna może nie zaspokoić ich zapotrzebowania na elektrolity. Ponadto uzupełniają one także witaminy, sole mineralne oraz węglowodany. Uważajmy jednak na to, jakie napoje wybieramy, gdyż znaczna część z nich zawiera cukier i inne niezdrowe i całkowicie zbędne dodatki. Dlatego warto samodzielnie przygotować domowy izotonik: do litra wody należy dodać 9 gramów soli kuchennej, sok z jednej cytryny i kilka łyżeczek miodu, a następnie wymieszać.
Elektrolity można uzupełniać także poprzez dietę – warto wybierać pożywienie bogate w potas, magnez, wapń i sód; dlatego w naszym jadłospisie nie powinno zabraknąć takich produktów jak banany, awokado, suszone figi i morele, ryby, sól kuchenna (choć w rozsądnych ilościach, ponieważ jej nadmiar jest szkodliwy), gorzkie kakao, orzechy, pestki, rośliny strączkowe, produkty mleczne czy szpinak.
Elektrolity – cena
W celu uzupełnienia elektrolitów można także sięgnąć po apteczne preparaty w postaci musujących tabletek lub saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie. Ich cena waha się od 10 do 20 złotych za opakowanie.
Uzupełnianie elektrolitów, zwłaszcza podczas upalnych miesięcy, wymagających treningów czy infekcji wirusowych, jest niezwykle istotne i niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odwodnienie to jedna z podstawowych przyczyn zaburzenia pracy narządów i układów, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, a nawet zagrożenia życia. Zgodnie z zasadą „lepiej zapobiegać niż leczyć” – pamiętaj o codziennym nawadnianiu i uzupełnianiu elektrolitów.
