Bisfenol jest związkiem chemicznym z rodziny fenoli i od lat używa się go w produkcji tworzyw sztucznych. Jednakże ostatnie badania wskazują, iż bisfenol może negatywnie wpływać na organizm. Potrafi on być kancerogenny oraz wpływać na zaburzenia hormonalne, głównie u kobiet w ciąży.
Spis treści
Bisfenol – czym on dokładnie jest?
Bisfenol A (inaczej nazywany również BPA) jest organicznym związkiem chemicznym z grupy fenoli, stosowany do produkcji tworzyw sztucznych. BPA znajduje się w butelkach i innych opakowaniach plastikowych do żywności oraz np. zabawkach, szczoteczkach do zębów, we wnętrzach puszek, w paragonach czy woreczkach na ryż i kaszę. Używa się go także jako przeciwutleniacz w tańszych kosmetykach, w produkcji płyt CD oraz monitorów komputerowych.
Swoją budową bisfenol A przypomina żeński hormon płciowy – estrogen, dlatego może on łączyć się z receptorami estrogenu w organizmie i przez to wpływać na funkcjonowanie gospodarki hormonalnej.
Na podstawie najnowszych wyników badań, bisfenol może być także podejrzewany o zwiększenie ryzyka:
- otyłości
- cukrzycy typu 2
- chorób serca
- zaburzeń pracy tarczycy
- problem z płodnością u mężczyzn
- zaburzeń układu nerwowego
Obecnie używanie tego związku jest zakazane w kilku krajach, w tym: Korei, Japonii, Kanadzie i niektórych stanach USA. W Unii Europejskiej ten zakaz ograniczony jest do jedynie produkcji butelek dla niemowląt oraz dzieci. W samej Polsce jednak, nie wprowadzono żadnych obostrzeń prawnych dotyczących BPA.
Źródła BPA i jak może dostać się do organizmu?
Do głównych źródeł, z których BPA dociera do organizmu są:
- konserwy
- plastikowe butelki
- napoje w puszkach
- paragony
Obecnie BPA jest tak powszechne, jest praktycznie niemożliwym wyeliminowanie go całkowicie z naszego organizmu. Możemy jedynie zmniejszyć jego ilość.
Jak w takim razie unikać BPA?
Unikajmy jedzenia i napojów w puszkach – wybierajmy świeże wędliny i mięso. Róbmy tak samo z resztą żywności. Kupujmy świeże jedzenie, bez opakowań lub przechowujmy wszystko w pojemnikach ze szkła lub stali nierdzewnej.
Szukajmy opakowań plastikowych, które nie zawierają w sobie związku BPA oraz oznakowanych napisem „BPA free”. Przede wszystkim powinniśmy zwrócić uwagę, aby za każdym razem myć ręce po kontakcie z papierem termicznym, czyli paragonami.
W jaki sposób bisfenol A dostaje się do naszego organizmu?
- przez układ oddechowy – narażeni są na to głównie osoby pracujące w fabrykach plastiku, farb, lakierów klei czy papierów do kas fiskalnych. BPA możemy również znaleźć w dymie papierosowym.
- przez układ pokarmowy – w wyniku migracji tego związku z opakowań plastikowych oraz puszek do żywności. Te migrowanie jest jeszcze większe jak np. Podgrzewamy w mikrofalówce, plastikowe opakowanie.
- przez skórę – głównie przez dotykanie paragonów, ale także gdy dziecko wkłada do buzi plastikowe zabawki.
Bisfenol a wpływ na zdrowie
Na świecie powstają co nowe badania naukowe, udowadniające niekorzystny wpływ BPA na organizm człowieka. Oddziałuje on na różne strefy życia, nie tylko dorosłych, ale i dzieci.
Otyłość
To jest najczęstszy problem poruszany w badaniach. Okazało się, że istnieje związek pomiędzy zwiększoną ekspozycją na BPA, a otyłością, wysokim BMI i obwodem w pasie.
Związek ten sprzyja odkładaniu się brzusznej tkanki tłuszczowej i jednocześnie zwiększa ryzyko wielu chorób metabolicznych.
Cukrzyca typu II
Związek między BPA a cukrzycą wykazano również u osób z prawidłową masą ciała, jak i tych z nadwagą.
W ocenie brano pod uwagę wskaźniki takie jak: glukoza na czczo, glukoza po posiłku oraz przyjmowanie leków obniżających poziom cukru we krwi i insuliny.
Płodność
Wysokie stężenie BPA w moczu jest związane także z mniejszą aktywnością jajników oraz niższym stężeniem hormonów umożliwiających zajście w ciążę. Jednakże te badania prowadzone są na bardzo małej grupie osób, więc nie można stu procentowo potwierdzić ich prawidłowości.
Na bisfenole trzeba jak najbardziej uważać. Oczywiście nie uda się ich usunąć całkowicie z naszego życia, ponieważ w Europie ten związek nie jest zakazany. Spotykamy go praktycznie wszędzie. Należy po prostu ograniczyć ilość produktów, w których on się znajduje oraz znaleźć dobre zamienniki. Badania wykazały znaczny wpływ bisnefolu A, na naszą gospodarkę ciała, dlatego powinniśmy zadbać o samych siebie oraz dzieci, aby być jak najmniej narażonym na komplikacje związane z nadmierną ilością BPA w naszym organizmie.