Znamiona barwnikowe stanowią cechę charakterystyczną niemal każdego z nas. Człowiek posiada choć jedno znamię umiejscowione na swym ciele. Potocznie znane jako pieprzyki, zbudowane są z komórek barwnikowych skóry. Powstają zwykle na skutek czynników środowiskowych, a także genetycznych. Specyfika naszej skóry, częste wystawianie się na światło słoneczne czy stymulacja hormonalna, sprzyjają występowaniu znamion oraz zwiększaniu ich dotychczasowej ilości. Czy są one niebezpieczne? Czy każde znamię niesie ze sobą ryzyko wystąpienia czerniaka? Na te pytania odpowiemy poniżej!
Spis treści
Rodzaje znamion – ile wyróżniamy odmian?
Najprostszym podziałem jest ten oparty na charakterze, wyglądzie oraz momencie pojawienia się zmiany skórnej. Znamiona wrodzone, w przeciwieństwie do nabytych, są z nami już od momentu narodzin. Zwykle występują one pojedynczo i nieszczególnie się wyróżniają. Tym, co je wyszczególnia na tle pozostałych, jest ich łagodny charakter. Bardzo rzadko ulegają one zezłośliwieniu. Jedynie 5% przypadków niesie ze sobą ryzyko choroby nowotworowej. Znamiona nabyte, cechują się zaś dość specyficzną budową. Są one symetryczne, ich kolor jest jednolity. Posiadają jednak tendencję do przemiany na przestrzeni czasu.
Istnieją także znamiona atopowe. Sprawa o tyle komplikuje się w ich przypadku, iż bardzo często wymagają one porady dermatologa lub onkologa. Charakteryzują się nietypowym kształtem, niejednolitym zabarwieniem oraz zmienną strukturą powierzchni. Momentami towarzyszyć im może pieczenie lub świąd, dlatego też wymagają zwiększonej uwagi.
Dermatoskopia – kiedy jest konieczna?
Inaczej demoskopia, jest badaniem znamion skórnych przy użyciu specjalistycznego sprzętu, umożliwiającego wielokrotne powiększanie zmiany oraz wykryciu istniejących przeobrażeń. Jako zabieg bezbolesny, trwa zaledwie kilka minut, a otrzymany wynik jest niebywale dokładny. Tym sposobem wykryjemy wszelkie zmiany nowotworowe na wczesnym, możliwym do wyleczenia etapie.
W trakcie badania lekarz za pomocą dermatoskopu, dokonuje oceny znamion. Sprawdza czy nie doszło do niebezpiecznych zmian i decyduje o dalszych krokach. Jeśli istnieje podejrzenie groźnej zmiany skórnej, może ona zostać usunięta chirurgicznie, by w późniejszym czasie poddać ją badaniom histopatologicznym.
Na co powinniśmy sami zwracać uwagę?
Lekarz nadzorujący badanie powinien dokładnie sprawdzić każdą jednostkę, która mogła ulec jakiemukolwiek naruszeniu. Ważną kwestią jest też obserwacja swojego ciała. Raz na jakiś czas warto zrobić tzw. samokontrolę w celu sprawdzenia czy stan naszej skóry jest w porządku. Jeśli zauważysz konkretne zmiany, takie jak atypowy kolor, inna struktura, krwawienia oraz przezroczysty płyn, natychmiast udaj się po poradę do specjalisty. Pieprzyki, które zmieniły kształt na bardziej nieregularny, również budzą w nas niepokój. Nie czekaj aż zmiany ustąpią. W tym wypadku lepiej przedwcześnie zapobiegać niż narazić się na wystąpienie czerniaka.
Leczenie znamion – przebieg i efekty
Zabieg chirurgiczny polega na usunięciu znamienia w znieczuleniu miejscowym. Na świeżą ranę zakładane są specjalne szwy, które w zależności od umiejscowienia pieprzyka są usuwane po kilku lub kilkunastu dniach. Podczas gojenia, dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie plasterków, by brzegi rany nie ulegały rozchodzeniu. Proces ten nie jest ani skomplikowany ani długotrwały. Istotnym jest przestrzeganie jednak kilku zasad, aby okres zabliźniania znacząco nie wydłużył się w czasie. Pamiętajmy również o nienamaczaniu miejsca oraz niedotykaniu go brudnymi rękoma.
Niektórzy z nas posiadają szczególne predyspozycje do powstawania znamion barwnikowych. Wówczas żadne sposoby na ich uniknięcie nie będą skuteczne. Ze względu na ryzyko chorób nowotworowych, warto jednak nie wystawiać nadmiernie naszej skóry na działanie czynników zewnętrznych. By jakkolwiek zminimalizować wystąpienie czerniaka, należy regularnie stosować kremy z filtrem, unikać ciągłej ekspozycji na promieniowanie słoneczne oraz nosić ubrania ochronne.
