USG jamy brzusznej to badanie diagnostyczne, które służy do oceny wątroby, śledziony, trzustki i przewodu pokarmowego. Jest bezinwazyjne, bezbolesne i bezpieczne nawet dla kobiet w ciąży.
Spis treści
Na czym polega USG jamy brzusznej?
Badanie ultrasonograficzne (USG) to zastosowanie ultradźwięków do obrazowania narządów i tkanek w celach diagnostycznych. Jest ono całkowicie bezbolesne, bezinwazyjne i bezpieczne dla pacjenta, również dla kobiet w ciąży i noworodków. Ma ono zastosowanie we wszystkich dziedzinach medycyny, ponieważ umożliwia szybką ocenę organów wewnętrznych i wykrycie nieprawidłowości. Najczęściej wykonuje się USG jamy brzusznej, tarczycy, stawów, piersi, serca, nerek i przepływu krwi. Jest to także podstawowe badanie służące do monitorowania rozwoju płodu.
Aparat, którym wykonuje się USG, jest wyposażony w głowicę (emiter) i odbiornik. Wysłana fala ultradźwiękowa rozchodzi się, odbija od narządów wewnętrznych i powraca, a następnie jest przetwarzana przez komputer na obraz. Badanie charakteryzuje się dużą dokładnością i pozwala na wykrycie nawet małych zmian. Coraz popularniejsze staje się wykorzystanie w USG zjawiska Dopplera, dzięki czemu możliwe jest badanie przepływu krwi przez naczynia krwionośne i narządy wewnętrzne.
USG jamy brzusznej wykonuje się w pozycji leżącej na plecach. Polega ono na naniesieniu specjalnego żelu na powłoki brzuszne i przesuwaniu po nich głowicy aparatu ultrasonograficznego. Obraz poszczególnych narządów wyświetla się na ekranie monitora. Dzięki temu można ocenić stan układu pokarmowego, wątroby, pęcherzyka żółciowego, trzustki, pęcherza moczowego, śledziony i głównych naczyń krwionośnych, a także wykryć ewentualne torbiele, guzy i uszkodzenia.
Przygotowanie do badania USG jamy brzusznej
Do badania USG jamy brzusznej należy odpowiednio się przygotować, aby lekarz mógł właściwie ocenić wszystkie narządy, a wynik był miarodajny. Na dzień przed badaniem zalecana jest dieta lekkostrawna. Należy unikać potraw ciężkich, wzdymających, powodujących zaparcia oraz napojów gazowanych, a ostatni posiłek najlepiej przyjąć do godziny 18. Niekiedy lekarz kierujący zaleca pacjentowi przyjęcie leku ułatwiającego wydalanie gazów. Nie jest natomiast konieczna lewatywa.
W dniu badania należy zgłosić się do przychodni na czczo. Nie można spożywać napojów ani palić papierosów. Wskazane jest przyjęcie leków stałych lub środka na gazy i wzdęcia. Do wykonania USG jamy brzusznej konieczny jest wypełniony pęcherz, dlatego trzeba powstrzymać się przed wizytą w toalecie. Warto też przynieść ze sobą wyniki poprzedniego badania.
USG jamy brzusznej można wykonać bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) lub udać się do placówki prywatnej, gdzie czas oczekiwania jest krótszy, jednak za badanie trzeba zapłacić. Cena waha się w granicach 80–150 złotych.
Wskazania do USG jamy brzusznej
Wskazaniem do wykonania badania USG jamy brzusznej są dolegliwości ze strony układu pokarmowego – niewyjaśnione bóle brzucha, nawracające wymioty lub biegunki, nieprawidłowa praca wątroby, krwawienie z górnego lub dolnego odcinka przewodu pokarmowego, powiększenie obwodu brzucha, żółtaczka. Lekarz wydaje skierowanie na USG jamy brzusznej, kiedy podczas badania palpacyjnego stwierdzi powiększenie któregoś narządu.
USG jamy brzusznej lekarz zleca również wtedy, kiedy u pacjenta podejrzewa zapalenie trzustki, kamicę pęcherzyka i dróg żółciowych, choroby nerek lub guzy nowotworowe. Zalecane jest także wykonywanie badania profilaktycznie, raz na 2–3 lata, szczególnie po ukończeniu 40 roku życia.
USG jamy brzusznej w ciąży
Szczególnym rodzajem USG wykonywanego przez powłoki brzuszne jest badanie ciężarnych, które służy do oceny płodu. Dzięki niemu lekarz może stwierdzić wiek ciąży, stopień rozwoju płodu, określić płeć dziecka i wykryć ewentualne wady. Zgodnie z zaleceniami USG u ciężarnej należy przeprowadzić przynajmniej 3 razy:
- między 11 a 14 tygodniem ciąży,
- między 18 a 22 tygodniem ciąży,
- między 28 a 32 tygodniem ciąży.
