Toksoplazmoza – objawy i leczenie

Wykrycie toksoplazmozy przysparza sporych kłopotów oraz wymaga wykonania wielu badań i dokładnej analizy ich wyników. Dlaczego? Toksoplazmoza jest chorobą, która w 90% przypadków przebiega bezobjawowo. Z tego powodu, w trakcie ciąży oraz w przypadku niektórych schorzeń powinieneś być szczególnie uważny i poddać się badaniom kontrolnym na obecność pierwotniaka Toxoplasma gondii.

Spis treści

Co to jest toksoplazmoza?

Toksoplazmoza jest chorobą odpasożytniczą, która rozwija się w organizmie w wyniku zarażenia pierwotniakiem Toxoplasma gondii. Zakażenie może nastąpić na skutek spożycia surowego mięsa, które pochodzi od zarażonych zwierząt (świnie, drób, owce, kozy) lub poprzez kontakt z zakażonymi kocimi odchodami. Najczęściej dotyka osoby o obniżonej odporności, które są osłabione z powodu problemów zdrowotnych – mogą to być nosiciele HIV, chorzy na AIDS, osoby po przeszczepie lub z nowotworami. Toksoplazmoza jest również bardzo szkodliwa dla dziecka rozwijającego się w łonie matki dlatego świadomość sposobów przenoszenia pasożytów Toxoplasma gondii i strategii unikania infekcji powinna być kluczowa dla kobiet w ciąży.

Jak zapobiegać zarażeniu?

unikaj spożywania surowego lub niedogotowanego mięsa,
spożywaj tylko umyte warzywa i owoce,
nie pij niepasteryzowanego koziego mleka,
myj ręce przed przygotowaniem posiłków oraz po każdym kontakcie z surowym mięsem,
utrzymuj w czystości noże, deski do krojenia, blaty oraz naczynia i przybory kuchenne,
unikaj kontaktu z kocimi odchodami np. podczas czyszczenia kuwety,
jeśli pijesz wodę z kranu, pamiętaj, żeby przegotować ją przed spożyciem,
zakładaj rękawice podczas kontaktu z ziemią (prace w ogródku itp.).

Toksoplazmoza objawy

U 90% osób z dobrze funkcjonującym układem odpornościowym Toksoplazmoza przebiega bezobjawowo. Pozostałe 10% może wykazywać objawy podobne do tych podczas grypy. Może to być:

obrzęk węzłów chłonnych,
gorączka,
bóle głowy,
zmęczenie.

U osób z osłabionym układem odpornościowym mogą rozwinąć się natomiast bardziej poważne objawy infekcji, takie jak:

zapalenie mózgu powodujące bóle głowy,
słaba koordynacja,
problemy ze wzrokiem,
drgawki, napady padaczkowe,
infekcja płuc powodująca kaszel i duszność.

Toksoplazmoza w ciąży

W momencie, gdy kobieta będąca w ciąży pierwszy raz ulegnie zakażeniu pasożytem T. gondii, może dojść do zarażenia płodu, co skutkuje pojawieniem się u dziecka toksoplazmozy wrodzonej. Tylko niewielka liczba dzieci z toksoplazmozą wrodzoną wykazuje oznaki choroby w momencie urodzenia. Zazwyczaj nie mają one żadnych objawów, jednak u wielu z nich mogą się one ujawnić po kilku miesiącach, a nawet latach od zarażenia w postaci: gorączki, żółtaczki, anemii, obrzęku węzłów chłonnych oraz powiększonej wątroby lub śledziony. W cięższych przypadkach uszkodzeniu mogą ulec mózg oraz układ nerwowy, przez co dochodzi do:

ataków padaczki,
utraty słuchu,
utraty wzroku,
upośledzenia umysłowego.
Wiele wczesnych infekcji u kobiet w ciąży prowadzi do bardzo poważnych powikłań (np. wady wrodzone), może skończy
się także poronieniem lub urodzeniem martwego dziecka.

Toksoplazmoza igg i igm

Badania na obecność pierwotniaka Toxoplasma gondii powinny wykonywać przede wszystkim kobiety do 10. tygodnia ciąży oraz te, które starają się o dziecko. Rozpoznanie toksoplazmozy jest możliwe jedynie dzięki diagnostyce serologicznej. Obecnie wykonywane są testy na obecność przeciwciał klasy IgG oraz IgM w surowicy krwi co pozwala na postawienie właściwej diagnozy.

IgG (dodatnie) IgM (dodatnie) – występuje toksoplazmoza, jeśli są objawy należy skontaktować się z lekarzem i rozpocząć leczenie, natomiast jeśli nie ma objawów – powtórzyć badanie po 3 tygodniach.
IgG (dodatnie) IgM (ujemne) – przebyta toksoplazmoza, jeśli IgG po 3 tygodniach wzrośnie – należy podjąć leczenie, jeśli nie to nie ma powodu do podjęcia terapii.
IgG (ujemne) IgM(ujemne) – nie było wcześniej zakażenia pierwotniakiem, dlatego należy wykonywać badania kontrolne w czasie ciąży.
IgG (ujemne) IgM (dodatnie) – świeże zakażenie lub reakcja immunologiczna, konieczne powtórzenie badań – jeśli wyniki pozostaną bez zmian nie trzeba podejmować leczenia.

Jeśli wyniki testów serologicznych wskazują na to, że toksoplazmoza występowała u ciebie przed zajściem w ciążę to nie jesteś narażona na ponowne zarażenie. Należy jednak pamiętać, że nawet w przypadku zarażenia pierwotniakiem w czasie trwania ciąży nie musi dojść do przeniknięcia pasożytów do płodu.

Jak leczy się toksoplazmozę?

W przypadku rozpoznania toksoplazmozy powinieneś omówić ze swoim lekarzem, czy leczenie będzie konieczne. U osób zdrowych zazwyczaj nie ma potrzeby leczenia toksoplazmozy – infekcja ustępuje w przeciągu kilku tygodni lub miesięcy. U osób o obniżonej odporności, które cierpią na różnego rodzaju problemy zdrowotne (AIDS, nowotwory) konieczne jest podjęcie leczenia. Lekarz, który postawi diagnozę, może przepisać leki przeciwpasożytnicze, antybiotyki lub skierować na leczenie do szpitala.

Czy będąc w ciąży lub w grupie podwyższonego ryzyka można mieć kota?

Wiele osób uważa, że kontakt z kotem w przypadku niektórych chorób lub w czasie trwania ciąży jest zakazany, co nie jest prawdą. Warto jednak aby przestrzegać kilku zasad, które pomogą uniknąć infekcji: