Iloraz inteligencji (IQ, z ang. Intelligence quotient) to wartość wyrażona jako liczba całkowita, obliczona na podstawie testu psychometrycznego, którego celem jest pomiar inteligencji. Wartość uzyskana w teście nie jest absolutną miarą inteligencji, lecz posiada charakter relatywny.
W 1912 roku niemiecki psycholog William Stern sformułował podstawową definicję ilorazu inteligencji jako współczynnik między szacowanym „wiekiem umysłowym” a „rzeczywistym wiekiem kalendarzowym”. Na przykład, jeśli dziesięcioletnia dziewczynka posiada możliwości intelektualne dwunastolatki, to jej IQ równa się 120.
Spis treści
Jak wygląda test i jak interpretować wyniki?
Test na inteligencję składa się z zadań podzielonych na grupy wiekowe. Wiek umysłowy ustalany jest na podstawie tych najbardziej skomplikowanych zadań. Za średnią uznawany jest wynik w graniach 90 – 110. Wzór Sterna ma zastosowanie jedynie w przypadku dzieci, dla dorosłych stosuje się miernik pochodny – iloraz inteligencji dewiacyjny, który jest stosunkiem możliwości umysłowych osoby testowanej do średniego poziomu inteligencji populacji. Około połowa populacji ma średnią wartość IQ (90 – 110). Zaledwie 13 % populacji może pochwalić się poziomem inteligencji w zakresie 110 – 139, a jedyne 1,5 % populacji jest określane mianem geniuszy. Wynik 80 – 89 świadczy o niskiej inteligencji, natomiast wyniki poniżej 70 świadczą w malejącej kolejności o kretynizmie, idiotyzmie i imbecylizmie. O ile kretynów można uczyć i trenować, a idiotów trenować, tak w przypadku imbecyli, ani nauka, ani trening nie dadzą żadnych efektów.
IQ a pozycja w społeczeństwie
Jak nietrudno się domyślić, poziom naszej inteligencji ma niebagatelny wpływ na to, jak funkcjonujemy w społeczeństwie. Osoba uznawana za inteligentną nigdy nie pozwoli sobie na pewne zachowania, typowe dla osób o niskiej inteligencji. Różnice pomiędzy tymi osobami są też m. in. w doborze znajomych, rodzaju uprawianej pracy i hobby. Nie można szufladkować osób z wysoką inteligencją, jako tych, którym jest łatwiej w życiu, ponieważ nierzadko spotykają się oni z odrzuceniem spowodowanym ich nieodłączną cechą – krytycyzmem. Dlatego osoby ponad przeciętnie inteligentne są często samotne, nie odnoszą szybkich awansów i sceptycznie podchodzą do wielu spraw – nie akceptują wszystkiego absolutnie. Zdarza się tak, iż osoby z ponadprzeciętną inteligencją wykonują prace na niskich stanowiskach, a ich życie kolokwialnie mówiąc nie jest usłane różami.
W odróżnieniu do geniuszy, ludzi mniej inteligentnych charakteryzuje chęć zgadzania się na wszystko i bezrefleksyjność, co sprawia, że częściej są oni ofiarami różnego rodzaju oszustów. Osoby inteligentne cechuje wysoka kompetencja i sumienność, dzięki czemu odnoszą większe sukcesy w życiu zawodowym. Są one godne zaufania w kwestiach pracowniczych, bo dokładnie analizują jakość wykonania konkretnego zadania. Starają się o dopracowanie wszystkiego w najmniejszym szczególe. Te właśnie cechy czynią ich doskonałymi pracownikami.
Osoby o wyższym IQ są bardziej empatyczne, częściej myślą o innych, dbając o to, by osobom w ich towarzystwie przebywało się komfortowo. Często osoby inteligentne to po prostu osoby moralne, mające wysokie poczucie odpowiedzialności za otaczający je świat. Pomimo faktu, iż najbardziej znani ludzie sukcesu, m. in. Bill Gates (160 pkt), Albert Einstein (162 pkt) mogą pochwalić się wysokim ilorazem IQ, nie świadczy to jeszcze o tym, iż osoba o niskim poziomie inteligencji nie może odnieść podobnego sukcesu. Dla kontrastu, IQ Steve’a Jobsa – założyciela Apple wynosi zaledwie 86. Niezaprzeczalnie, wysokie IQ jest przez wszystkich pożądane, jednak niski poziom tego wskaźnika wcale nie musi ograniczać w społeczeństwie.
