Siatki centylowe są to różne wykresy ukazujące rozwój dziecka. Mogą one dotyczyć różnych mierzalnych parametrów m.in. waga ciała, wzrost oraz obwody niektórych partii ciała. Ze względu na zróżnicowanie częstotliwości występowania danych cechy u chłopców i dziewczynek dla obu płci jest osobna. Siatka jest to narzędzie do monitorowania, czy rozwój dziecka przebiega prawidłowo. Takiej oceny możemy dokonać poprzez sprawdzanie wartości danego parametru w regularnych odstępach czasu. Możemy uzyskać krzywą centylową posiadając wiele takich wyników. Rozwój przebiega prawidłowo w sytuacji, w której krzywa utrzymuje się na zbliżonym centylu. Dzięki korzystaniu z siatki wiemy, czy kontakt w tej sprawie z lekarzem rodzinnym jest konieczny. Odpowiedź brzmi tak, jeżeli zauważymy radykalne zmiany- takie jak znaczny spadek lub wzrost wagi, lub wręcz przeciwnie całkowity brak różnic najczęściej we wzroście.
Siatki centylowe najczęściej przedstawiają centyle, które przedstawiają zmiany wagi i wzrostu w stosunku do wieku. Sam centyl będzie tutaj oznaczał procent osób danej płci o takim samej lub większej wartości danego parametru- zwykle wzrostu bądź wagi. Przykładowo, jeżeli wzrost córki wynosi 28. centyl, to średnio 28% dziewcząt w tym samym wieku ma wzrost taki sam lub niższy. W tym wypadku 72% osób takiej samej płci powinno być wyższa. Wartość centyla oznaczający średni wzrost lub wagę w danej populacji wynosi 50. Dzieci uważane za niezwykle wysokie będą miały górną granicę, jaką jest 97. centyl. Wartości te są alarmujące i w takim wypadku wymagana jest konsultacja z lekarzem. Inna sytuacja, gdy nasze dziecko posiada 10, czy 90. centyl. W takim wypadku niekoniecznie doszło do nieprawidłowości. Wszystko zależy również od stosunku wagi do wzrostu dziecka. Nie centyl tych dwóch parametrów nie powinien różnić się o więcej niż dwa centyle. Osoby ponadprzeciętnie niskie mają wartość centyla 3, co stanowi granicę dolnej normy siatki centylowej. Na początku warto mierzyć dziecko bardzo często. To pozwoli nam ustalić, czy karmimy nasze dziecko w sposób prawidłowy. W późniejszej fazie rozwojowej pomiaru wystarczy dokonywać spokojnie co 2 tygodnie do miesiąca odstępu czasu.
Spis treści
Siatka centylowa- pomiary
W wypadku większego dziecka pomiary zarówno wagi, jak i wzrostu można bez problemu dokonać w domu. Inaczej sytuacja wygląda u niemowlęcia. Ważenie wymaga kupienia lub wypożyczenia specjalnej wagi, można również poprosić lekarza o dokonanie takiego pomiaru. W przypadku wzrostu mierzymy osobno każdy odcinek ciała. Zazwyczaj są to trzy pomiary: głowa do bioder, następnie do kolan, a na końcu do stóp.
Nawet u starszych dzieci próbę pomiaru należy dokonać trzykrotnie, aby upewnić się, że jest prawidłowy. Starsze dziecko pomiaru wagi powinno dokonywać w bieliźnie, a wzrostu na boso. U niemowlaka konieczne będzie zdjęcie nawet pieluszki, która w tak młodym wieku mogłaby przesądzić o nieprawidłowym pomiarze.
Siatka centylowa- dziewczynki, a siatka centylowa chłopców
Tak, jak już zostało wspomniane obowiązujące siatki, są różne dla obu płci ze względu na nieco mniejsze wartości danych parametrów w tym samym wieku u płci żeńskiej. W siatce centylowej i odczytywaniu z niej czy dziecko rozwija się prawidłowo, bardzo ważne jest porównanie dziecka na tle innych dzieci. Dlatego też stworzenie siatki takiej samej dla obu płci byłoby bezzasadne. Przykładowo waga dziewczynek w 50. centylu w wieku 9 lat wynosi 30 kg, a u chłopców 31 kg. Co więcej, różnice te pogłębiają się wraz z wiekiem.
Na koniec pamiętajmy, żeby nie panikować, gdy spostrzeżemy, że nasze dziecko jest w górnej granicy normy. O prawidłowym rozwoju mówi nam kształt wykresu tzn. jego regularny przebieg bez gwałtownych przeskoków. Ludzie ze względu na genetykę są różni. Fakt, że ktoś nie jest w 50 centylu, zdecydowanie nie świadczy od razu o nieprawidłowości.
