Małopłytkowość zwana inaczej trombocytopenią pojawia się wtedy, kiedy brakuję nam płytek krwi. Nieleczona może doprowadzić do anemii, jak i niebezpiecznych i trudnych do opanowania krwotoków. Jakie są objawy i przyczyny małopłytkowości?
Spis treści
Małopłytkowość – przyczyny
Do małopłytkowości może dojść w wyniku:
- zahamowania produkcji płytek krwi w szpiku kostnym z powodu:
– leków stosowanych w leczeniu nowotworów;
– nowotworów krwi i szpiku: białaczki, szpiczaka, a także chłoniaka – nowotworu układu odpornościowego;
– zakażenia bakteryjnego i wirusowego szpiku, w tym AIDS;
– niewłaściwej diety, ubogiej zwłaszcza w witaminę B12 i kwas foliowy;
– samoistnego zaniku szpiku; - zatrzymania płytek krwi przez nadmiernie powiększoną śledzionę
Śledziona w normalnych warunkach usuwa niepotrzebne elementy z krwi. Gdy dojdzie do jej powiększenia, zatrzymuje więcej płytek niż normalnie, powodując obniżenie ich poziomu we krwi. - niszczenia płytek krwi (kiedy ich utrata jest szybsza niż produkcja w szpiku) w wyniku: – krwotoków i krwawień;
– chorób autoimmunologicznych, w tym pierwotnej małopłytkowości immunologicznej (inaczej małopłytkowość samoistna, choroba Werlhofa). Jej istotą jest znaczny niedobór lub nawet zupełny brak krwinek płytkowych we krwi. Przyczyną takiego stanu jest działanie przeciwciał (immunoglobuliny) przeciwpłytkowych;
– chorób bakteryjnych;
– szczepień (zwłaszcza szczepień na żółtaczkę);
– zakrzepowej plamicy – to choroba, w przebiegu której płytki krwi mają skłonność do łączenia się ze sobą, tworząc niebezpieczne agregaty (skupiska);
– zespołu hemolityczno-mocznicowego;
– stosowania leków, takich jak, m.in.: leki moczopędne, przeciwnowotworowe, przeciwalergiczne, przeciwpadaczkowe, leki na arytmię serca, chinina (lek na malarię)
Małopłytkowość – objawy
Do przeprowadzenia podstawowego badania krwi powinno skłonić występowanie charakterystycznych objawów małopłytkowości. Należą do nich siniaki na powierzchni skóry, pojawiające się nawet w przypadku niezbyt mocnego uciśnięcia tkanek, częste krwawienia z nosa oraz przedłużające się krwawienia, które trudno zatamować. Czasami obserwuje się również krwiomocz, krew w kale i intensywne miesiączki.
Małopłytkowość w ciąży
Obniżona liczba płytek krwi wśród kobiet ciężarnych nie zawsze jest powodem do niepokoju. Najczęściej jest związana z przeniesieniem trombocytów do krążenia łożyskowego. Małopłytkowość w ciąży zawsze należy jednak uważnie obserwować. Jeżeli poziom płytek krwi gwałtownie spada, może doprowadzić to do niebezpiecznych powikłań w trakcie porodu. W takim przypadku kobiecie podaje się preparat uzupełniający płytki krwi. Lekarze różnie definiują ich niebezpiecznie niski poziom, decyzje dotyczące leczenia podejmowane są indywidualnie.
Małopłytkowość – leczenie
Leczenie małopłytkowości jest zależne od przyczyny, która ją wywołała. W wielu przypadkach poziom płytek krwi reguluje się samoistnie. Jeżeli problemy spowodował określony środek lub preparat, należy go odstawić po konsultacji z lekarzem. Konieczne jest również podjęcie leczenia infekcji i zakażeń, które odpowiadają za małopłytkowość. W ciężkich stanach, w których doszło do niebezpiecznych krwawień wewnętrznych, należy podać koncentraty płytkowe lub kortykosteroidy. U niektórych chorych może okazać się konieczny przeszczep komórek krwiotwórczych. W terapii wykorzystuje się również leki z grupy glikokortykosteroidów. W niektórych przypadkach stosuje się transfuzję krwi. Ważnym elementem terapii jest ustalenie odpowiedniego jadłospisu. Dieta na małopłytkowość opiera się na produktach pochodzenia zwierzęcego. Niezwykle ważną substancją jest przede wszystkim witamina B12. Jej najlepszym źródłem są podroby oraz ryby. Oprócz tego występuje ona również w mleku, nabiale, wędlinach i serach. Dietę należy uzupełnić także o kwas foliowy – aby dostarczyć organizmowi jego właściwą ilość, należy spożywać warzywa zielonoliściaste: kalafior, szpinak, brokuły czy kapustę.
