Krztusiec (inaczej: koklusz) to bardzo zaraźliwa choroba dróg oddechowych, wywołana przez pałeczkę krztuśca. Zakazić się możemy drogą kropelkową lub podczas kontaktu osoby chorej ze zdrową. Pojawić się może w przeciągu dwóch tygodni od zarażenia. Występuje najczęściej u dzieci, ale u dorosłych ten problem pojawia się coraz częściej. Nieleczony może prowadzić do poważnych powikłań. Charakterystyczne są napady kaszlu i duszności. Przebycie krztuśca daje nam długą odporność, jednak ponowne zachorowanie jest możliwe. Możemy również się zaszczepić, jest to jedyna znana opcja profilaktyki.
Spis treści
Krztusiec – przyczyny
Bakterie Bordatella pertussis powodują uszkodzenia w okolicy błony śluzowej oskrzeli, krtani oraz tchawicy. Wydzielają toksyny wywołujące zmiany w drogach oddechowych i drażnią receptory kaszlowe. Zakazić się możemy nawet gdy rozmawiamy z osobą lub poprzez dolegliwości takie jak kaszel czy katar. Do zarażenia może dojść do 6 tygodni od zdiagnozowania. W przypadku stosowania antybiotyków jest to tydzień od przyjęcia pierwszej dawki. Najczęściej zachorowują na nią dzieci do lat 4, ponieważ dziecko nie przyjmuje biernej odporności przeciwkrztuścowej od mamy.
Krztusiec – objawy
Objawy po których możemy dokonać rozpoznania są ściśle związane z fazami jakie przebiegają podczas zachorowania. Możemy ją podzielić na trzy etapy:
- Faza nieżytowa (trwająca ok. 7 do 14 dni) – katar, podrażnienie spojówek, zapalenie gardła, często stan podgorączkowy i lekki kaszel. W tym okresie jest mylony z przeziębieniem i jest on najbardziej zaraźliwy.
- Faza napadowa (od 2 tygodni do miesiąca) – u niemowląt zauważamy napady duszności z zaczerwienieniem twarzy i bezdechy. U starszych pacjentów napady kaszlu które przybierają na sile, mogące kończyć się wymiotami. Charakterystyczne jest również wykrztuszanie lepkiej wydzieliny, świszczący dźwięk w trakcie wdechu, krwawienia z nosa, obrzęki na twarzy i spojówkach, nabrzmiewanie żył. W okresie między napadami chory jest zmęczony, niewyspany.
- Faza zdrowienia (od 2 tygodni do nawet pół roku) – siła kaszlu zmniejsza się jak i ilość ataków.
Krztusiec – leczenie
Terapia polega na stosowaniu odpowiednich antybiotyków. Ważne jest by przebywać na świeżym powietrzu ale ograniczyć wysiłek fizyczny, ponieważ może on powodować kasłanie. Warto wietrzyć pomieszczenia by powietrze było chłodne i wilgotne, należy również dużo odpoczywać. Zwykle, leki nie skracają czasu trwania kokluszu ale ograniczają czas zarażania innych i chronią przed powikłaniami. Mogą również łagodzić objawy. Dzieci u których występują bezdechy powinno się kierować na leczenie w szpitalu gdzie będą pod stałą kontrolą. W Polsce szczepienia ochronne również na koklusz są obowiązkowe które pomogą w zapobieganiu jego rozwojowi.
Krztusiec – u dzieci
Podczas przebiegu wszystkich faz bardzo spada odporność dziecka, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na objawy. Powinniśmy wychodzić z dzieckiem na świeże powietrze, jednak nie powinny być to długie spacery lub inne czynności ruchowe. Może to wywołać pokasływanie lub prowadzić do dalszych powikłań. Niemowlę najlepiej czymś zająć by się uspokoiło wtedy dolegliwości nie będą mu dokuczały tak często. Trzeba dbać również o dietę, regularne, lekkie posiłki i dużo napojów.
Krztusiec – u dorosłych
U dorosłych może być źle zdiagnozowany, a co za tym idzie, również źle leczony. Zdecydowanie łatwiej zidentyfikować chorobę u osoby młodej niż osoby. Mimo zmniejszeniu przypadków zachorowań u dorosłych występuje ona coraz częściej. Powikłania są takie same jak u dzieci. Po rozpoznaniu przyjmujemy leki zgodnie z zaleceniami lekarza, odpoczywamy, jemy posiłki lekkostrawne oraz dużo pijemy. Warto pozostać w domu by zmniejszyć ryzyko zarażenia.
Po zauważeniu objawów choroby warto zgłosić się do specjalistów ze swoimi obawami ponieważ nieleczenie może prowadzić zapalenia płuc a nawet i mózgu, drgawek oraz bezdechów.
