Zdrowie to wartość ceniona przez wszystkich ludzi. Aby móc cieszyć się nim, należy stosować się do kilku zasad. Podstawą stylu życia ukierunkowanego na zdrowie są m.in. prawidłowe odżywianie, aktywność fizyczna, unikanie ryzykownych zachowań.
Spis treści
Czym jest zdrowie?
Najprostsza definicja zdrowia przedstawia je jako brak choroby. Taki sposób postrzegania zdrowia jest jednak niewystarczający. Obecnie coraz mocniej podkreśla się holistyczne podejście do zdrowia. Zgodnie z nim Światowa Organizacja Zdrowia opracowała nową definicję zdrowia, która głosi, że „zdrowie to stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby i niepełnosprawności”. Aby zapewnić sobie zdrowie, należy prowadzić prozdrowotny styl życia. Wiele porad zdrowotnych, które w tym pomogą, znajduje się w serwisie o zdrowiu fizycznym i psychicznym Welbi. Zdrowy tryb życia najłatwiej przedstawić jako zbiór zachowań, które ograniczają ryzyko wystąpienia czynników mogących doprowadzić do zaburzenia zdrowia. Niżej przedstawione zostały kluczowe elementy prozdrowotnego stylu życia.
Prawidłowe odżywianie
Główną zasadą zdrowego stylu życia jest prawidłowe odżywianie. Dieta powinna być odpowiednio zbilansowana i urozmaicona. Zaleca się spożywanie 5 niewielkich posiłków dziennie o stałych porach, średnio co 3–4 godziny. Posiłki powinno się spożywać na siedząco i nie w pośpiechu. Trzeba unikać żywności przetworzonej i fast foodów. Konieczne jest ograniczanie soli i kontrolowanie spożycia tłuszczów, które nie powinny stanowić więcej niż 30% energii. Pamiętajmy o odpowiednim nawadnianiu organizmu, spożywaniu kilka razy dziennie świeżych warzyw i owoców.
Aktywność fizyczna
Ruch to kolejny ważny element zdrowego stylu życia. Jego rolę podkreślają kluczowe organizacje zajmujące się propagowaniem zdrowia. Instytut Żywności i Żywienia uczynił z aktywności fizycznej podstawę piramidy żywienia, którą nazywa się dziś „piramidą zdrowego żywienia i aktywności fizycznej”. Światowa Organizacja Zdrowia opracowała wymiar zalecanej aktywności fizycznej dla poszczególnych grup wiekowych – dzieci i młodzieży, dorosłych, seniorów. Korzyści płynące z regularnie podejmowanego ruchu są bezsprzeczne i udowodnione w wielu badaniach. Sport wpływa korzystnie na sferę fizyczną i psychiczną organizmu, zapobiega rozwojowi wielu chorób.
Prawidłowa higiena snu
Każdy organizm wymaga odpoczynku, aby móc zregenerować się i zyskać siły do dalszego funkcjonowania. Zapotrzebowanie na sen zależy przede wszystkim od wieku. Przykładowo dzieci w wieku 1–2 lat powinny spać 11–14 godzin, a osoby w wieku 26–64 lat – 7–9 godzin. Poza wymiarem czasu bardzo ważne jest też zapewnienie sobie odpowiednich warunków do spania. W skład higieny snu wchodzą takie zasady, jak m.in.:
- nienajadanie się przed pójściem spać,
- wyciszenie i relaks,
- ograniczenie ekspozycji na światło,
- uregulowany tryb – wstawanie i chodzenie spać o regularnych porach,
- odpowiednie warunki do snu – wygodny materac i pościel, temperatura pomieszczenia 18–22°C, przewietrzenie sypialni przed snem.
Redukcja stresu i dobre relacje interpersonalne
Stres to sprawca wielu zaburzeń w stanie zdrowia. Aby ograniczyć jego destruktywne działanie, należy znaleźć konstruktywny sposób eliminacji go. Popularne metody to: sport, muzykoterapia, joga, aromaterapia, trening oddechowy. Pomocne w redukcji stresorów są też prawidłowe relacje międzyludzkie. Codzienne przyjacielskie kontakty czy wsparcie w trudnych chwilach to istotny zasób. Bez dobrych relacji interpersonalnych człowiek ma znacznie ograniczony zakres udziału w życiu społecznym.
Unikanie ryzykownych zachowań
Pod tą zasadą kryje się wiele różnych zaleceń, w tym m.in.:
- ograniczenie spożycia używek,
- bezpieczny seks,
- bezpieczeństwo w ruchu drogowym,
- ograniczenie ekspozycji na szkodliwe czynniki.
Nie można zapomnieć o profilaktyce, czyli o regularnej kontroli stanu zdrowia. Zgodnie z powszechnie znanym powiedzeniem „Lepiej zapobiegać, niż leczyć”.
