Homocysteina jest aminokwasem siarkowym występującym w organizmie człowieka. Jest ona wskaźnikiem bądź markerem stanu zapalnego. Jednak dla osób niezwiązanych specjalnie z medycyną jest całkiem nieznana. Podwyższony jej poziom może powodować różne choroby, szczególnie te układu sercowo-naczyniowego, ale również doprowadzić do zaburzeń w rozwoju płodu.
Spis treści
Homocysteina? A co to właściwie jest?
Homocysteina to organiczny związek chemiczny, który zaliczamy do grupy aminokwasów. Został ona odkryta w 1932 roku przez Du Vigneauda oraz Butza. Występuje ona niemal w każdej komórce organizmu ludzkiego. Jej źródłem są białka pokarmowe, takie jak mięso. Pewne ilości homocysteiny w organizmie człowieka są niezbędne w prawidłowych procesach metabolicznych, jednak jej nadmiar, wykryty w badaniach krwi, ma szkodliwe działanie.
Kiedy zbadać poziom homocysteiny?
Badanie poziomu homocysteiny nie jest badaniem wykonywanym profilaktycznie. Bada się go wówczas, gdy występują ku temu wskazania, choćby takie jak:
- Udar mózgu w młodym wieku bądź zawał mięśnia sercowego,
- Podejrzenie homocysteinurii,
- Niedożywienie, starszy wiek,
- Rodzinne obciążenia chorobami układu krwionośnego,
- Potrzeba diagnostyki przyczyn nieprzyswajalności kwasu foliowego i witaminy B12,
- Podejrzenie zaburzeń przemiany homocysteiny u noworodków,
- Narkomania czy alkoholizm
- Właściwe normy homocysteiny
Aby móc zbadań poziom homocysteiny należy udać się do laboratorium analitycznego, trzeba jednak pamiętać, że do tego badania powinno się być na czczo, a więc na 8 godzin przed badaniem nie należy spożywać żadnych posiłków, można jedynie napić się wody niegazowanej. Badanie wygląda analogicznie jak pospolita morfologia krwi, a więc pobierana jest krew z żyły łokciowej. Podczas pobierania krwi warto poinformować o przyjmowanych przez nas lekach, gdyż niektóre mogą znacząco wpłynąć na wynik badania. Możliwe jest również oznaczenie poziomu homocysteiny w moczu pacjenta. W prawidłowym moczu aminokwas ten nie powinien występować, a jego obecność w próbce będzie świadczyć o jakichś nieprawidłowościach. Homocysteina cena badania zależy głównie od laboratorium, w którym je wykonujemy. Zazwyczaj mieści się w granicach 40-70zł. W przypadku kiedy mamy skierowanie na to badanie od lekarza NFZ, wykonamy je bezpłatnie.
Tradycyjne normy mówią, że poziom homocysteiny powinien mieścić się w przedziale od 5 do 15 mikromoli na litr. W społeczeństwach zachodnich, u osób dorosłych poziom ten najczęściej określa się w przedziale 10-12 mcmol/l. U osób starszych i tych, u których dieta zapewnia niską podaż witamin z grupy B, może wynosić aż 20mcmol/l. Wartością, która uznawana jest za bezpieczny poziom homocysteiny jest wynik nie przekraczający 10mcmol/l. Nie wyróżnia się osobnych norm ze względu na płeć, jedynie w przypadku kobiet ciężarnych uznaje się, że górna granica powinna być niższa. Poziom homocysteiny zwiększa się naturalnie wraz z wiekiem pacjenta.
Przyczyny nadmiaru
Przyczyny nadmiaru homocysteiny dzielimy na pierwotne i wtórne. Do pierwszej grupy zaliczamy przede wszystkim zaburzenia genetyczne. W przypadku przyczyn wtórnych najczęstszą z nich jest niedobór kwasu foliowego oraz witamin z grupy B. Dodatkowo do nadmiaru homocysteiny mogą doprowadzić choroby nowotworowe, ale także łuszczyca czy anemia złośliwa. Przewlekła niewydolność nerek również jest skutkiem występowania nadmiaru homocysteiny. Poza powyższymi chorobami przekroczenie norm homocysteiny obserwujemy u pacjentów cierpiących na przewlekłe stany zapalne, niedoczynność tarczycy czy nawet u cukrzyków. Zdarza się, że poziom homocysteiny jest podwyższony przez pacjentów spożywających duże ilości kawy i palących papierosy.
Szacuje się, że co dziesiąty mieszkaniec Europy ma zbyt wysoki poziom homocysteiny we krwi. Związane jest to z większym ryzykiem występowania chorób układu krążenia, m.in. udarem niedokrwiennym mózgu, czy zawałem mięśnia sercowego. Aby obniżyć stężenie poziomu homocysteiny w oczu krwi warto suplementować kwas foliowy i witaminę B6 i B12.
