Torbiel na jajniku wykrywana jest często podczas kontrolnego badania ginekologicznego. Zazwyczaj cysty nie są groźne, jednak warto sprawdzić jej charakter-czy zmiana ma charakter łagodny czy złośliwy. Często torbiele znikają samoistnie, szczególnie jeśli są wynikiem zaburzeń hormonalnych, jednak kiedy się rozrastają, mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia.
Spis treści
Czym jest cysta?
Torbiel na jajniku, zwana również cystą, jest zmianą powstałą w obrębie jajnika, która jest odgrodzona od prawidłowej tkanki ścianą. Cysta jest przestrzenią otoczoną przez cienką ściankę, zazwyczaj jest wypełniona płynem. Cysty występują w różnych rozmiarach, mogą mieć średnicę o wielkości kilku milimetrów oraz kilkunastu centymetrów. Na szczęście większość torbieli ma charakter łagodny. Ryzyko powstania złośliwych cyst zwiększa się wraz z wiekiem. Niezłośliwe torbiele obejmują torbiele czynnościowe, endometrialne, skórzaste, surowicze oraz śluzowe. Jeśli chodzi o zmiany o charakterze złośliwym, są to nowotwory gonodalne oraz zarodkowe. Torbiel surowicza jest efektem wpuklenia się nabłonka powierzchniowego jajnika. Najczęściej występującą cystą jest torbiel pęcherzykowa, która powstaje, gdy powiększający się pęcherzyk jajnikowy nie pęka, przez co nie dochodzi do owulacji. W efekcie torbiel składa się z komórek produkujących zbyt dużo estrogenów. Istnieje również torbiel ciałka żółtego, która pojawia się w wyniku opóźnionego zaniku ciałka żółtego. Komórki, które wyściełają cystę, produkują zbyt dużo progesteronu. Pojawienie się tego rodzaju cysty może być niebezpieczne, ponieważ jeśli dojdzie do jej pęknięcia, może to wywołać krwawienie. Torbiel endometrialna związana jest z chorobą o nazwie endometrioza. W przebiegu tej choroby fragmenty błony śluzowej macicy ulokowane spoza obrębem macicy. Zazwyczaj ogniska endometriozy występują w jajnikach. Ogniska te powodują rozwój torbieli w jajnikach. Fragmenty błony śluzowej zmieniają się w zależności od stężenia hormonów. Podczas miesiączki pojawia się krwawienie również w obrębie torbieli, która zostaje wypełniona brązowym płynem.
Innym rodzajem cyst są torbiele mnogie luteinowe, które pojawiają się głównie u ciężarnych kobiet. Ściana torbieli składa się z komórek ziarnistych oraz osłonek. Tego rodzaju cysty spowodowane są przez zwiększenie gonadotropiny ciążowej, czyli hCG. Zespół wielotorbielowatych jajników to kolejny rodzaj cyst. Z powodu nieodpowiedniej produkcji hormonów w jajniku wzrasta kilka pęcherzyków, jednak nie zostaje wybrany pęcherzyk dominujący. Z tego powodu jajniki zawierają wiele pęcherzyków wydzielających androgeny. Nie dochodzi również do owulacji. Jeśli chodzi o cysty nowotworowe, mogą być łagodne lub złośliwe, na przykład rak jajnika. Torbiel jajnika o charakterze nowotworowym często występuje pod postacią guzów zarodkowych. Mogą one być złożone z włosów oraz gruczołów potowych.
Cysta-jakie są objawy?
Bardzo często zdarza się, że torbiele jajnika nie dają żadnych objawów, a zmiana wykrywana jest podczas badania ginekologicznego. Mogą się jednak pojawić objawy wywołane przez nieprawidłową produkcję hormonów lub nacisk torbieli na sąsiadujące narządy. Częstym objawem świadczącym o obecności torbieli jest ból brzucha, pleców oraz miednicy. Ból ten pojawia się zazwyczaj przed oraz w trakcie okresu lub podczas współżycia. Zdarza się również, że pojawia się bardzo silny ból, wywołany przez pęknięcie lub skręcenie cysty. Innym często występującym objawem są zaburzenia miesiączkowania. Miesiączki zazwyczaj stają się bardziej obfite lub występują rzadko, krwawienie może się również pojawiać między miesiączkami. Tym objawom często towarzyszy bolesność piersi. Nadmierna produkcja androgenów przyczynia się do hiperandrogenizacji, na przykład hirsutyzmu. To zaburzenie polega na pojawieniu się u kobiet owłosienia w miejscach typowych dla mężczyzn, na przykład na udach lub klatce piersiowej. Cysta nowotworowa może powodować osłabienie, spadek wagi lub powiększenie obwodu brzucha.
Torbiele na jajniku występują dosyć często u kobiet w każdym wieku. Zazwyczaj są to zmiany o łagodnym charakterze, większość z nich znika bez potrzeby leczenia. Warto jednak regularnie sprawdzać swój stan zdrowia, aby jak najszybciej wykryć cystę.
