Testosteron jest podstawowym hormonem płciowym mężczyzn produkowanym w jądrach. We krwi występuje w postaci wolnej, związanej z albuminą, a cześć jest związana z białkiem transportowym SHBG. Spełnia nie tylko funkcje kształtowania płci w życiu płodowym, ale odpowiedzialny jest za szereg innych, równie ważnych funkcji, takich jak:
- regulacja spermatogenezy,
- rozwój drugorzędowych cech płciowych,
- działanie anaboliczne na organizm,
- zwiększenie libido,
- wpływ na gospodarkę lipidową oraz węglowodanową organizmu.
Ogromny wpływ na organizm sprawia, że jego wydzielanie jest ściśle regulowane. Równowaga ta może zostać zachwiana przez różne czynniki, a nawet dietę.
Spis treści
Co może obniżyć testosteron u mężczyzn?
- Zbyt mała ilość tłuszczów w diecie – Do syntezy testosteronu niezbędny jest cholesterol, zbyt mała jego ilość w diecie może powodować objawy niedoboru tego hormonu. Nie oznacza to, aby spożywać bez wyrzeczeń ogromne ilości tłuszczy, ale dostarczać je w jak najlepszym składzie np. w postaci oliwy z oliwek.
- Zbyt duża ilość alkoholu – Alkohol działa niekorzystnie na proces syntezy testosteronu ponieważ prowadzi do przekształcenia go przez aromatazę do estrogenu. U mężczyzn może się to objawiać przerostem gruczołów piersiowych oraz skłonnością do odkładania tkanki tłuszczowej w miejsca charakterystyczne dla kobiet, czyli brzuch, uda oraz pośladki.
- Dieta bogata w soję – Soja bogata jest w fitoestrogeny: genisteinę i dadzeinę. W organizmie ludzkim związki te wykazują działanie podobne do estrogenów, przez co mogą zaburzać gospodarkę hormonalną. Istotną rolę ogrywa ilość przyjmowanych fitoestrogenów, przyjmuję się, że 50-100 mg dziennie jest optymalną dawką, nie przynoszącą działań niepożądanych.
- Zbyt mało snu – Nieprzespane noce wiążą się z obniżeniem poziomu testosteronu u młodych, zdrowych mężczyzn. Osoby śpiące mniej niż 5 godzin cechują się niższym poziomem niż wysypiające się 8 godzin.
Nadmiar testosteronu u kobiet
Coraz bardziej powszechna jest również wiedza na temat tego, że testosteron jest w niewielkich ilościach obecny także u kobiet – u nich do jego produkcji dochodzi w jajnikach i korze nadnerczy. Jednak czasem dochodzi do sytuacji, gdy kobiecy organizm produkuje testosteron w nadmiarze – nadal często jest to sprawa, o której nie mówi się głośno i mało się na ten temat wie. Przybliżamy więc ten problem, podajemy jego przyczyny i objawy.
Mało kto wykonuje regularne, szczegółowe badania hormonalne (choć raz, dwa razy w roku jest to jak najbardziej wskazane) i, co za tym idzie, śledzi na bieżąco wahania gospodarki hormonalnej w swoim organizmie. W rzeczywistości niektóre nieprawidłowości same dają o sobie znać i mogą stanowić „proste” wyjaśnienie niepokojących objawów.U kobiet może on powodować symptomy takie jak:
- nadmierne owłosienie, zwłaszcza w rejonach ciała gdzie jest ono typowe dla mężczyzn, na przykład na plecach, karku, klatce piersiowej,
- łysienie czołowe,
- trądzik,
- zwiększona otyłość – zwłaszcza brzuszna.
Jak leczyć nadmiar testosteronu u kobiet?
Jak w przypadku wszystkich zaburzeń związanych z gospodarką hormonalną, najlepszą terapią jest leczenie z ich wykorzystaniem. Co prawda w wielu wypadkach gwarantuje ona jedynie doraźną poprawę (objawy mogą wrócić po zaprzestaniu przyjmowania hormonów), jednak jest wysoce skuteczna dla pacjentów. Takie leczenie zależy jednak w dużej mierze od indywidualnych kwestii, dlatego musi być wyjątkowo dobrze dobrane do potrzeb pacjenta – nie ma zatem jednego, uniwersalnego środka obniżającego poziom testosteronu u kobiet. Warto zatem udać się na wizytę do endokrynologa, który po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu i badań wdroży odpowiednią terapię.
