Alergia pokarmowa – objawy, rodzaje i leczenie alergii

Nasz system immunologiczny jest jak nieustannie aktywny mechanizm, którego zadanie polega na ciągłym rozpoznawaniu i unieszkodliwieniu czynników (np. wirusy, bakterie, grzyby) zagrażających naszemu zdrowiu. Alergia to reakcja organizmu na substancje, które dla większości osób są co najmniej obojętne. Paradoksalnie, najczęściej występuje ona w środowiskach, gdzie skrupulatnie dba się o higienę.

Alergia pokarmowa – przyczyny i objawy

Naukowcy za główną przyczynę alergii uznają geny (gen alergii mieści się w piątym chromosomie), dlatego też często ten sam typ uczulenia występuje w najbliższej rodzinie. Współcześnie, gwałtownie rosnąca liczba alergików to niestety również zasługa postępu cywilizacyjnego, a co za nim idzie nadmierna higiena oraz technologia medyczna, która za pomocą leków i szczepionek zwalcza większość chorobotwórczych drobnoustrojów.

W tak wyjałowionym środowisku, pozbawionym potencjalnie niebezpiecznych substancji, układ odpornościowy sam szuka sobie czynników, które traktuje jak intruzów, zwracając się przeciwko substancjom obiektywnie dla niego neutralnym. Dodatkowo, występowaniu alergii pokarmowej sprzyja zanieczyszczenie żywności dodatkami w postaci konserwantów, spulchniaczy czy sztucznych barwników takich jak tartrazyna obecna miedzy innymi w kolorowych napojach niegazowanych. Reakcja alergiczna może pojawić się po spożyciu mleka zwierząt karmionych paszą z dodatkiem m.in. antybiotyków lub po zjedzeniu mięsa.

Reakcje alergiczne najczęściej wywołują takie pokarmy, jak: białko krowiego mleka, białko jajek, truskawki, pomidory, selery, kiwi, orzechy, kakao, czekolada, miód naturalny, ryby, owoce morza, owoce cytrusowe, soja oraz białko zbóż –gluten.

1S0ktkpTURBXy8zNzg4MmJhMTdhNGZhMmUxZjNkNTc4YTJmZWE4NzI5NS5qcGeSlQLNA8AAwsOVAgDNA8DCww

Alergie pokarmowe mogą objawiać się w rozmaity sposób.Najczęściej system odpornościowy reaguje na alergen produkcją przeciwciał zwanych immunoglobulinami E (IgE), które pobudzają inne komórki do uwalniania substancji, wywołujących stan zapalny. Jednak nie wszystkie reakcje alergiczne wiążą się z produkcją przeciwciał IgE. W przypadku celiakii istotną rolę odgrywają limfocyty T. Do tzw. reakcji IgE-niezależnych zalicza się również późną nadwrażliwość na mleko krowie.

Intensywność i czas trwania objawów związanych z nietolerancją pokarmową są bardzo różne od pozornie niezauważalnych, po bardzo silne, a nawet zagrażające życiu- jak w przypadku orzechów arachidowych- tzw. anafilaksja manifestująca się początkowo drapaniem w gardle, świądem jamy ustnej, może doprowadzić do spadku ciśnienia krwi, zaburzeń oddychania
i utraty przytomność .

Do najczęstszych objawów alergii pokarmowej należą: wymioty, biegunki, krew w stolcu czy charakterystyczne zmiany skórne takie jak pokrzywka czy atopowe zapalnie skóry. Mniej swoistymi reakcjami są: zawroty głowy, silne migreny, kłopoty ze słyszeniem niektórych dźwięków, zaburzenia widzenia. U osób dorosłych alergie pokarmowe mogą być przyczyną zapalenia jelit, żołądka, przewlekłych zaparć i nadmiernej senności.

Leczenie alergii pokarmowej

Leczenie alergii pokarmowej polega przede wszystkim na znalezieniu „winowajcy:, czyli alergenu, który ją wywołuje. Jest to proces mozolny i wymagający czasu. Można robić notatki i obserwować reakcje swojego organizmu po spożyciu poszczególnych grup pokarmów. Można również wykonać specjalistyczne badania w kierunku nietolerancji pokarmowej.

Kiedy wreszcie uda się ustalić źródło problemu należy w porozumieniu z lekarzem zastosować tzw. dietę eliminacyjną, która polega na wyłączeniu z jadłospisu drażniących substancji. Wdrożenie i utrzymanie nowego sposobu odżywiania może być problematyczne dla pacjenta ze względu na konieczność zmiany (niekiedy w sposób radykalny) dotychczasowych nawyków żywieniowych. Na szczęście, jednak producenci żywności na opakowaniach produktów spożywczych szczegółowo informują o zawartości potencjalnych alergenów. Ponadto istnieje wiele tzw. substytutów tradycyjnej żywności w postaci np. bezglutenowej mąki czy makaronu dla osób uczulonych na to białko zboża. Podobnie sytuacja ma się w odniesieniu do mleka oraz soi.

Wyprysk kontaktowy – alergia skórna

Świąd skóry, krostki, czerwone plamy- to najczęstsze objawy tzw. wyprysku kontaktowego. Charakteryzuje się on lekko obrzękniętą, zaczerwienioną skórą, z ogniskami swędzących grudek albo drobnych pęcherzyków wypełnionych przezroczystym płynem (surowicą) Alergię skórną mogą wywołać zarówno kosmetyki jak i biżuteria, klamra od paska, słońce czy woda morska. Pod wpływem alergenu powstają tzw. uczulone limfocyty, które uruchamiają one reakcję wzmagającą aktywność histaminy i innych czynników o działaniu prozapalnym. Wyprysk kontaktowy może też być skutkiem podrażnienia skóry (tzw. wyprysk kontaktowy toksyczny) przez detergenty zmieniające naturalne pH skóry i uszkadzające jej barierę ochronną.

Reakcja alergiczna zwykle powstaje w miejscu bezpośredniego kontaktu skóry z substancją uczulającą (drażniącą), a miejscem występowania są najczęściej dłonie (płyny do zmywania, środki czystości, farba drukarska), skóra między palcami (pierścionki), nadgarstki (zegarek, bransoleta), uszny (klipsy, kolczyki), szyja (łańcuszki), nos (oprawka od okularów). Zmiany mogą wystąpić w każdym miejscu – w okolicy pępka albo na brzuchu (od guzika przy spodniach, suwaka czy haftki), na głowie (od szamponu, czapki albo perfum). Czasem wypryski rozsiane po całym ciele. Mogą im towarzyszyć dolegliwości charakterystyczne dla alergii wziewnej (katar, kaszel, zapalenie spojówek) lub pokarmowej (wymioty, biegunka).

Znaleźć winowajcę, czyli leczenie alergii

Leczenie należy zacząć od wyeliminowania drażniącej substancji np. kremu lub jakiegoś przedmiotu (pasek do spodni, biżuteria). Metoda, podobnie jak w przypadku alergii pokarmowej polega na obserwacji skóry.
Jeśli zmiany pojawiły się na twarzy i po odstawieniu nowego kremu znikną, pewnie jesteś uczulona na jeden z jego składników.

Unikanie kontaktu z alergenem sprawi, że w ciągu kilku dni wypryski zagoją się i znikną bez śladu. Jeśli jednak nie jesteśmy w stanie sami poradzić sobie z wysypką, należy zgłosić się po poradę do lekarza dermatologa, który postawi diagnozę na podstawie wywiadu i oględzin. Może też zalecić tzw. testy płatkowe. Należy wykonać je w okresie remisji choroby – uzyskiwane w czasie zaostrzenia dolegliwości dają wynik fałszywie dodatni, związany z nadwrażliwością skóry na bodźce drażniące, a nie z alergią. Badanie polega na umieszczeniu na skórze (zwykle na plecach) pod specjalnym opatrunkiem podejrzanych substancji. Po 72 godzinach sprawdza się, czy pojawiła się reakcja zapalna. Standardowy test zawiera 20 alergenów: niektóre metale, składniki gumy, żywice, leki do stosowania zewnętrznego, konserwanty, substancje zapachowe.

Zdarza się, że leczenie wymaga podjęcia bardziej radykalnych środków w postaci stosowania miejscowo, na skórę preparatów steroidowych (z przepisu lekarza). Postać leku zależy od rodzaju i lokalizacji wyprysku. Jeżeli wystąpiło zakażenie bakteryjne, potrzebne są też środki odkażające, a nawet antybiotyki. Często terapię wspomaga się doustnymi lekami antyalergicznymi oraz preparatami działającymi miejscowo. W ramach leczenia warto zainwestować również w preparaty pielęgnacyjne, przeznaczone do skóry wrażliwej.

Facebook
WhatsApp
Twitter
LinkedIn
Pinterest