Statystyki nie pozostawiają wątpliwości. Ponad jedna trzecia żywności produkowanej w Unii Europejskiej trafia do… kosza. Dlaczego tak się dzieje? Powód okazuje się dość prozaiczny. Jedzenie po prostu ulega zepsuciu. Nasuwa się pytanie: co zrobić, by uniknąć rzeczonego marnotrawstwa? Wbrew pozorom nie potrzeba do tego żadnych skomplikowanych zabiegów. Wystarczy przechowywać żywność w odpowiednich warunkach.
Spis treści
Odpowiednie warunki, czyli jakie?
Warto całkowicie zrezygnować ze stosowania sztucznych opakowań. Trzymanie w nich ryb, mięs, owoców, warzyw czy jakichkolwiek innych produktów spożywczych sprawia, że szybciej tracą one swoją świeżość. Poza tym, plastikowe pudełka i foliowe reklamówki wydzielają szereg szkodliwych dla zdrowia związku chemicznych, na przykład bisfenol A, sole i estry kwasu ftalowego. Dlatego lepiej zainwestować w jutowe lub bawełniane torby i zabierać je ze sobą na zakupy, a po przyjściu ze sklepu wypakowywać wszystkie artykuły i wkładać je do lodówki, gdzie panuje właściwa temperatura…
Dlaczego temperatura w lodówce jest tak ważna?
Chłodzenie to jedna z najpopularniejszych, a jednocześnie najstarszych metod konserwacji żywności. Sięgały po nią nawet nasze praprapraprababcie. Chociaż w ich czasach nie było jeszcze lodówek (te powstały dopiero około roku 1876). Zanim się pojawiły jedzenie przetrzymywano specjalnych lodowniach, zwanych ziemiankami. Przechowywanie produktów spożywczych w niskiej temperaturze hamuje bowiem rozwój bakterii odpowiedzialnych za procesy gnicia, jełczenia, fermentacji czy pleśnienia. Na szczęście dziś, nie musimy się uciekać do takich sposobów jak nasi przodkowie. W walce ze szkodliwymi drobnoustrojami pomaga nam technologia. By jednak wspomniana „batalia” okazała się naprawdę skuteczna, trzeba wiedzieć jak właściwie korzystać z dobrodziejstw nauki. Należy przestrzegać kilku prostych, lecz niezwykle ważnych zasad. Po pierwsze, nigdy nie zamrażaj tych samych artykułów dwa razy. Po drugie, nie trzymaj w lodówce gorących ani ciepłych potraw. Po trzecie, oddzielaj produkty surowe od przetworzonych (gotowanych, pieczonych, etc.). Po czwarte, nie układaj żywności zbyt ciasno (pamiętaj o zachowaniu odstępów między poszczególnymi artykułami). Po piąte, przechowuj jedzenie na właściwych półkach.
Chłodzenie chłodzeniu nierówne, czyli stratyfikacja termiczna w lodówce
W urządzeniach chłodniczych mamy do czynienia ze stratyfikacją termiczną. Co to oznacza w praktyce? Powierzchnie w tego typu maszynach rządzą się swoimi prawami. Wszędzie panują nieco inne warunki cieplne. Z reguły im niżej, tym zimniej. Na samym dole, gdzie temperatura nie przekracza 2 stopni Celsjusza, warto umieszczać surowe mięso, ryby czy owoce morza. Środkowe półki (4-5 stopni Celsjusza) to idealne miejsce na nabiał (jajka, sery żółte, twarogi, kefiry, jogurty, etc.), wędliny, a także te artykuły po które sięgamy najczęściej. W górnych partiach lodówki (6-7 stopni Celsjusza) powinny znaleźć się powidła, dżemy, konfitury, gotowe ciasta, desery mleczne i inne gotowe dania wymagające jedynie delikatnego ochłodzenia. Z kolei przestrzenie na drzwiach lodówki są zazwyczaj przeznaczone do przechowywania sosów, butelek z sokami czy wodą mineralną. A co z owocami i warzywami? Najlepiej trzymać je w specjalnych szufladach z filtrem węglowym pochłaniającym etylen. Tego typu „udogodnienia” posiada większość współcześnie produkowanych lodówek.
Czego nie wkładać do lodówki?
Warto pamiętać, że istnieją takie produkty spożywcze, którym chłodzenie wcale nie pomaga. Wręcz przeciwnie, wywiera na nie negatywny wpływ. Do tej grupy należą między innymi:
- owoce cytrusowe i egzotyczne,
- artykuły sypkie (kasza, ryż, mąka, kawa, herbata, cukier, przyprawy)
- oleje i oliwy (wyjątkiem jest olej lniany);
- niektóre warzywa (pomidory, ziemniaki, papryka);
- miody,
- różne rodzaje pieczywa (chleb, bułki, rogale).
Ekologia i świeżość, czyli dlaczego warto zadbać o porządek w lodówce?
Lodówka stanowi bez wątpienia jeden z ważniejszych wynalazków w historii ludzkości. Dzięki niej konserwacja żywności stała się znacznie łatwiejsza i skuteczniejsza. Trzeba jednak podkreślić, że żadna, nawet najbardziej zaawansowana technologia, nie wyręczy człowieka. Dlatego tak ważne jest właściwe przechowywanie produktów spożywczych. Jeśli zadbamy o odpowiednie rozmieszczenie produktów na półkach naszego „cudu techniki, będziemy dłużej cieszyć się smakiem zdrowych i świeżych warzyw, owoców, przetworów, etc. Unikniemy też wielu przykrych niespodzianek w postaci zatruć pokarmowych czy dolegliwości gastrycznych. Poza tym, dołożymy swoją małą cegiełkę do walki o czystą planetę.
