Wśród niezliczonych bogactw natury wiele jest takich, które od lat wykorzystywały nasze mamy i babcie. W ludowej medycynie popularny jest sok z czarnego bzu. Ze względu na swoje właściwości jest pomocny w zwalczaniu przeziębienia i grypy, a także pozytywnie wpływa na odporność. Jak najlepiej wykorzystać czarny bez?
Spis treści
Czarny bez – niezwykła roślina
Czarny bez jest krzewem, jednakże często rozrasta się na tyle, że może przypominać drzewo. Roślina ta posiada białe kwiaty o niezbyt przyjemnym zapachu. Owoce mają ciemnofioletowy, prawie czarny kolor – ich smak również nie jest specjalnie zachęcający. Mimo to, właściwości lecznicze tej rośliny rekompensują brak walorów zapachowych i smakowych, a umiejętnie przyrządzony sok może być nie tylko zdrowy, ale i smaczny. Czarny bez jest jedną z najstarszych stosowanych w Europie roślin leczniczych. Trudno zatem się dziwić, że również współcześnie docenia się jego działanie.
Właściwości czarnego bzu
Choć wieki temu wykorzystywano właściwie wszystkie części tej rośliny, obecnie użytek robi się z kwiatów i owoców czarnego bzu. Owoce stanowią źródło cennych substancji takich jak np. kwasy owocowe, garbniki, witaminy A i C, pektyny, żelazo, sód, glin, potas i wapń. Mają właściwości lekko przeczyszczające oraz przeciwbólowe, a także moczopędne i napotne. Owoce bzu zalicza się do tzw. środków czyszczących krew. Wspomagają usuwanie z organizmu szkodliwych produktów powstałych w procesie przemiany materii. Ponadto wspierają likwidowanie toksyn występujących w przypadku chorób skórnych czy reumatycznych.
Równie wartościowe są kwiaty czarnego bzu. Cechuje je duża zawartość kwasów organicznych, flawonoidów oraz kwasów fenolowych. Ponadto zawierają m.in. oleje, sterole, sole mineralne czy garbniki. Dzięki tym składnikom kwiaty czarnego bzu stosuje się jako środek napotny i przeciwgorączkowy. Oprócz tego charakteryzują się działaniem moczopędnym, a także poprawiają elastyczność naczyń włosowatych i wspomagają uszczelnianie ich ścian. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym kwiaty czarnego bzu stosowane są przy zapaleniu spojówek (do okładów) oraz do płukania gardła przy infekcjach.
Koniecznie trzeba jednak pamiętać, że nieprzetworzone kwiaty i owoce są trujące. Zawarta w nich sambunigryna rozpada się do cyjanowodoru. Ten toksyczny składnik powoduje uczucie osłabienia oraz wymioty. Dlatego też, aby czarny bez był bezpieczny do spożycia, jego owoce i kwiaty należy odpowiednio przygotować – gotować lub suszyć.
Czarny bez – kiedy zbierać?
Zbieranie owoców czarnego bzu należy rozpocząć, gdy są one całkowicie dojrzałe. Nie zrywa się przy tym pojedynczych kuleczek, ale zbiera się całe baldachy. Najlepszy czas na pozyskiwanie owoców to sierpień i wrzesień. Usuwanie szypułek z owoców odbywa się dopiero po wysuszeniu. W przypadku kwiatów zbiór można rozpoczynać w maju i prowadzić aż do czerwca. Ich suszenie natomiast powinno odbywać się bez bezpośredniego dostępu promieni słonecznych – dzięki temu zapobiegniemy ciemnieniu kwiatów, a co za tym idzie, utracie zdrowotnych właściwości.
Sok z czarnego bzu – przepis
Na sok z czarnego bzu przepis można podać nie jeden, a dwa. W każdym z nich bowiem przetwarzana jest inna część tej rośliny – owoce lub kwiaty. Różne są też procedury postępowania w każdym z tych przypadków. Chcąc przygotować sok z owoców, należy wrzucić je do garnka i ogrzewać od momentu, kiedy puszczą sok. Następnie rozcieramy je na miazgę i przeciskamy przez gazę, by pozbyć się pestek. Tak uzyskany sok, gotujemy z miodem w proporcji 10:1. Następnie rozlewamy go do ciemnych butelek. Zaleca się, by sok pić m.in. przy przeziębieniu, czy nerwobólach. Spożywamy go 2 do 3 razy dziennie, rozcieńczając około 50 g soku z gorącą wodą – jedna porcja to jedna szklanka.
Natomiast przygotowując sok z kwiatów czarnego bzu, należy łyżkę suszonych kwiatów zalać szklanką zimnej wody i zagotować. Następnie na małym ogniu gotować odwar przez 5 minut, po czym odstawić na 15 minut do przestygnięcia i przecedzić. Sok z kwiatów czarnego bzu można stosować jako środek moczopędny, przeciwgorączkowy i napotny – w tym celu należy wypijać 1/3 szklanki 2 – 3 razy dziennie.
Niezwykłe właściwości czarnego bzu sprawiają, że od setek lat ma on swoje miejsce w medycynie ludowej. Również dzisiaj jest doceniany jako środek, który wspomaga m.in. leczenie przeziębienia czy poprawia odporność. Jego działanie przeciwbólowe może przynieść ulgę w nerwobólach. Wystarczy poświęcić trochę czasu na przygotowanie soku z czarnego bzu, by mieć to bogate źródło składników odżywczych zawsze w swoim domu.
