Rzeżucha, czyli inaczej pieprzyca siewna, należy do roślin z rodziny kapustowatych. Obecnie uprawiana jest w Ameryce Północnej, południowej Azji i w Europie. W Polsce rośnie jej dziewięć odmian. Wśród nich znajduje się odmiana wodna, wykorzystywana w akwarium, łąkowa czy jadalna ogrodowa – i na niej warto się skupić. Rzeżucha jadalna ma odrobinę pikantny smak i oryginalny, lekko ostry zapach. Może nie wygląda najefektowniej, ale niech was pozory nie mylą – kryje w sobie mnóstwo cennych składników odżywczych i z powodzeniem stosowana jest w medycynie naturalnej. Dawniej znana była już w medycynie ludowej. Ponadto jest rośliną, którą można wyhodować z nasion samodzielnie w domu. Co tak naprawdę w sobie kryje?
Spis treści
Rzeżucha – właściwości odżywcze
Na początek warto zaznaczyć, że nie powinniśmy jeść rzeżuchy w zbyt dużych ilościach. Mimo iż rzeżucha jest źródłem zdrowia, to jednak warto stosować się do zaleceń dziennej porcji – jednej lub dwóch łyżek stołowych. Jeśli spożyjemy ją w nadmiarze, możemy narazić się na stany zapalne pęcherza, co na pewno nie będzie przyjemne. A teraz wróćmy do bardziej optymistycznych informacji na jej temat – wartości odżywczych.
Rzeżucha to skarbnica zdrowia, cenne źródło witamin i minerałów. Co dokładnie zawiera?
Zawiera witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy, B2, B6, spore ilości witaminy C, K, A i PP.
Jest bogata w minerały, takie jak: wapń, żelazo, jod, potas, magnez, mangan, chrom, cynk oraz miedź.
Oprócz tego w nasionach rzeżuchy znajdziemy także alkaloidy, związki fenolowe, taniny i flawonoidy.
Rzeżucha – zastosowanie
Rzeżucha już od XVII wieku stosowana była w medycynie ludowej, tak i teraz używa się jej w medycynie naturalnej ze względu na niezwykłe właściwości odżywcze i zdrowotne.
Rzeżuchę powinny jeść kobiety w ciąży i dzieci – przez wysoką zawartość żelaza i magnezu, a także osoby zmagające się z różnymi dolegliwościami. Zaleca się ją chorującym na anemię, reumatyzm, zmagającym się z chorobą wieńcową i zaburzeniami krążenia. Również osoby cierpiące na osteoporozę powinny wzbogacić swój jadłospis w rzeżuchę – jest drugą rośliną po orzechach laskowych z największą zawartością wapnia! Co więcej, przez swe bogate źródło jodu zalecana jest osobom z niedoczynnością tarczycy. Cukrzykom także polecamy tę roślinę, ponieważ obniża poziom cukru we krwi. Obniża również ciśnienie. Nasionom rzeżuchy przypisuje się działanie hepatoprotekcyjne – ochronne w stosunku do komórek wątroby. Ponadto chrom usprawnia pracę trzustki. W medycynie ludowej stosowano rzeżuchę w walce z astmą, jak również była pomocna na zaparcia. Wykorzystywano ją w leczeniu zakażeń pasożytniczych jelit i owrzodzeń skórnych.
Co więcej, rzeżucha przyczynia się do poprawy wyglądu i kondycji skóry oraz paznokci, dobrze oczyszcza krew, co sprawia, że pomaga w leczeniu trądziku, łojotoku czy egzemy. Można stosować ją również zewnętrznie – przygotowując na jej bazie sok do przemywania lub wcierania w skórę. Rozjaśnia przebarwienia, plamy lub piegi na skórze. Posiada działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jej ostry smak i zapach świadczy o obecności siarki, która korzystnie wpływa na włosy – wzmacnia je i przeciwdziała wypadaniu.
Rzeżucha ma także swoje zastosowanie w kuchni, kojarzona jest z Wielkanocą. Dodawana jest do sałatek, zup, sosów, past jajecznych, rybnych i serowych, do twarogu, kanapek, omletów czy tostów. Nadaje wyborny, pieprzny smak.
Rzeżucha – jak sadzić i ile rośnie?
Rzeżuchę można uprawiać samodzielnie w domu. Wystarczy przesypać nasiona rzeżuchy do szklanki i obficie zalać wodą. Odczekać, by lekko zaczęły się kleić, jak namoczone siemię lniane. Następnie tak przygotowane nasiona przekładamy na wilgotną warstwę ligniny, umieszczonej na przykład na talerzu. Lignina powinna być cały czas wilgotna, ale nie może pływać w wodzie.
Całość powinno się przykryć na dwa dni. Kiedy zauważymy, że nasiona zaczynają kiełkować, musimy zdjąć przykrycie. Po około dziesięciu dniach, kiedy roślina będzie mierzyła od 5 do 7 centymetrów, można ją ściąć nożyczkami, tuż nad ligniną. Taka będzie gotowa do spożycia.
Rzeżucha – domowe przepisy
Jak już wcześniej pisaliśmy, rzeżucha smakuje naprawdę pysznie, dlatego podajemy wam sprawdzone przepisy do wykonania i wypróbowania w waszej kuchni. Może się skusicie?
Koktajl z rzeżuchy
Składniki:
- 1 szklanka szpinaku,
- 1 szklanka soku pomarańczowego,
- 3 łyżki rzeżuchy,
- małe jabłko.
- Wszystko razem miksujemy i koktajl jest gotowy do spożycia.
Sałatka z mango i rzeżuchą
Składniki na sos:
- 2 łyżki miodu,
- sok wyciśnięty z 2 limonek,
- 4 łyżki oliwy.
- Wszystko należy wymieszać.
Pora na sałatkę; składniki na dwie porcje
- 2 mango,
- 1 mała marchewka,
- 8 pomidorów cherry,
- 25 g wiórków kokosowych,
- 2 łyżki orzechów włoskich.
Mango i marchewkę pokroić w słupki, a pomidorki na ćwiartki. Składniki dokładnie wymieszać i rozdzielić na talerze. Każdą porcję posypać orzechami włoskimi, wiórkami kokosowymi i sporą ilością kiełków rzeżuchy. Posypać solą morską i skropić przygotowanym sosem. Gotowe!
Nie pozostaje nam nic innego, jak tylko życzyć wam – smacznego.
