Olej rydzowy, kiedyś był znany głównie dzięki zastosowaniu w kuchni. Obecnie zapomniany, powoli wraca do łask. Co ciekawe olej rydzowy nie ma nic wspólnego z popularnym grzybem, jego nazwa pochodzi z nasion lnicznika siewnego, które zawierają w swoim składzie wiele nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6.
Lnicznik siewny ma wiele innych nazw. Określa się go lennicą, lnianką, rydzykiem czy też rydzem. Nazwa „rydz” związana jest ze rdzawym kolorem nasion rośliny. Warto też wspomnieć, że popularne powiedzenie „lepszy rydz niż nic” nie odnosi się do grzyba z rudawymi blaszkami, a do lnianki, która występowała powszechnie, a tłoczony z niej olej był w ubogich domostwach namiastką olejów zwierzęcych.
Spis treści
Charakterystyka lnicznika siewnego
Roślina pochodzi z regionu Eurosyberyjskiego, jednak szybko zyskała sławę w całej Europie. Lnianka jest rośliną jednoroczną, „na dziko” może występować na dawnych polach, łąkach czy w starych ogrodach. Łodygi są proste, sięgają nawet do 100 cm wysokości. Z łodyg wyrastają podłużne, zielone liście, z których następnie rozwijają się biało-żółte kwiaty, a następnie łuszczynki. To właśnie w łuszczynkach znajdują się nasiona, z których powstaje olej rydzowy. Warto wiedzieć, że jeżeli chcemy lniankę uprawiać we własnym ogródku powinniśmy ją odseparować od innych roślin – ogranicza bowiem ich wzrost, rozrastając się w szybkim tempie niemal jak chwast.
Olej rydzowy właściwości
Olej z nasion lennicy ma przede wszystkim właściwości zdrowotne. W jego składzie możemy znaleźć kwasy tłuszczowe nasycone (10%) oraz nienasycone kwasy tłuszczowe, zwane NNKT (90%). NNKT są niezbędne, aby mózg oraz cały układ nerwowy funkcjonował prawidłowo. Co ciekawe spożywane w odpowiednich ilościach mogą pomóc przy problemach z pamięcią oraz koncentracją. Poza tym nienasycone kwasy tłuszczowe działają pozytywnie na wzrok, pomagają w leczeniu otyłości i depresji, a także cukrzycy typu 2. Badania z Instytutu Żywności i Żywienia wskazują, że NNKT obniża także poziom tzw. „złego” cholesterolu (jest bowiem bogaty w kwasy omega-3) – pacjentom, którzy przyjmowali olej rydzowy przez dwa tygodnie cholesterol spadł o 12%, pozwala to zapobieganiu rozwojowi miażdżycy oraz chorób serca z nią związanych. Co ciekawe wystarczy spożywać jedną łyżkę oleju rydzowego dziennie, aby pokryć zapotrzebowanie na NNKT.
Poza tym w oleju zawarta jest witamina E, która także posiada właściwości antymiażdżycowe. Ponadto wzmacnia ściany naczyń krwionośnych oraz zapobiega powstawaniu zakrzepów. Witamina E jest nazywana witaminą młodości i ma duże zastosowanie także w kosmetyce – opóźnia proces starzenia. Olej rydzowy dodawany jest do różnego rodzaju kremów i środków pielęgnacyjnych – można go także aplikować bezpośrednio na skórę. Poza tym spożywanie oleju z lennicy wzmacnia odporność, łagodzi stany zapalne skóry, wspomaga profilaktykę demencji, a także obniża ciśnienie.
Zastosowania oleju z lnicznika siewnego
Już od dawna olej rydzowy był chętnie stosowany w kuchni – stanowił poważną konkurencję dla oliwy z oliwek. Często na jego bazie przygotowywało się maczankę do pieczywa z dodatkiem pieprzu i cebuli. Smaku oleju jest dość specyficzny – określa się go jako orzechowy lub cebulowy, z dodatkiem gorczycy. Niektórzy nawet mówią, że olej rydzowy ma smak korzenny.
Niemniej najbardziej pasuje do różnego rodzaju sałatek i surówek. Poza tym jest doskonałym dodatkiem do makaronów, twarogu czy kaszy. Najlepiej natomiast komponuje się w towarzystwie śledzi. Stosując olej w kuchni należy pamiętać, aby go nie smażyć – pod wpływem temperatury traci on bowiem substancje prozdrowotne. Dlatego olej nadaje się do stosowanie jedynie na zimno. Co ciekawe w przeszłości olej rydzowy był stosowany nie tylko w kuchni – zasilał lamp naftowych oraz był wykorzystywany do produkcji mydła.
Gdzie zaopatrzyć się w olej rydzowy?
Bez wątpienia warto mieć w swojej kuchni olej z lnicznika siewnego. Najlepiej kupić go u producenta lub w sprawdzonej aptece. Jeśli weźmiemy pod uwagę ile cennych właściwości posiada olej rydzowy cena produktu jest naprawdę niewielka. Buteleczka o pojemności 250 ml kosztuje ok. 12-13 zł.
