Witamina B3, zwana także PP, kwasem nikotynowym i niacyną, pełni bardzo ważne role w organizmie. Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie obwodowego układu nerwowego i mózgu, syntetyzowanie hormonów płciowych. Czym jest niacyna? Jak rozpoznać jej niedobór lub nadmiar? I w jakich produktach występuje?
Spis treści
Niacyna – rola w organizmie
Witamina B3 jest witaminą z grupy B. Należy do trwałych witamin, ponieważ jest mało wrażliwa na wysoką temperaturę i działanie promieni UV. Jej obecność jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania mózgu oraz obwodowego układu nerwowego. Odpowiada również za syntetyzowanie hormonów płciowych, insuliny, kortyzolu i tyroksyny. Odkryto też, że poprawia zdolność komórek odpornościowych do zabijania bakterii gronkowca złocistego. Naukowcy ze Szwajcarii udowodnili, że witamina B3 może pozytywnie wpływać na pewność siebie. Systematyczne stosowanie witaminy PP skutkuje normalizacją produkcji i wydzielania kwasu żołądkowego, poprawą stanu włosów skóry i paznokci. Zapotrzebowanie na witaminę B3 jest uzależnione od wieku, płci i stanu ogólnego (np. ciąży). Przykładowo wzrasta w czasie karmienia piersią, u kobiet stosujących środki antykoncepcyjne i osób z niedoborem białka.
Objawy i skutki niedoboru niacyny
Niedobór niacyny w organizmie może prowadzić do rozwoju pelagry. Jest to choroba, która objawia się: zaczerwienieniem i szorstkością skóry w miejscach narażonych na promienie słoneczne; pęcherzami, które po pęknięciu zmieniają się we wrzody; przebarwieniami na dłoniach, szyi, twarzy; stanami zapalnymi jamy ustnej; zaburzeniami układu pokarmowego; zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja, apatia, trudności z koncentracją; agresją, bezsennością; osłabieniem.. Choroba ta, nieleczona, może prowadzić do śmierci. Niewielki niedobór niacyny wywołuje spowolnienie metabolizmu (np. obniża się tolerancja na zimno). Witamina B3 jest obecna w bardzo wielu produktach, dlatego jej niedobór z przyczyn dietetycznych może wystąpić u osób niedożywionych. Może być też wynikiem nadużywania alkoholu oraz diety niezwierającej witaminy B3.
Jak należy dawkować niacynę? Dzienne spożycie u dzieci od 1. do 3. roku życia to 6 mg; od 4. do 6. roku życia – 8 mg; od 7. do 9. roku życia – 12 mg; chłopcy: od 10. do 12. roku życia – 12 mg; od 13. do 18. roku życia – 16 mg; dziewczęta – od 10. do 12. roku życia – 12 mg; od 13. do 18. roku życia – 14 mg; mężczyźni: 16 mg; kobiety: 14 mg; kobiety w ciąży: 18 mg; kobiety karmiące – 17 mg.
Nadmiar niacyny – objawy i skutki
Nadmiar niacyny powoduje arytmię serca, problemy skórne, martwicę wątroby. Co prawda łatwo jest wydalany z organizmu, ale istnieje ryzyko przedawkowania. Objawia się bólami głowy, zaczerwienieniem skóry, jadłowstrętem i uczuciem niestrawności. Nadmiar witaminy B3 może doprowadzić nawet do utraty widzenia lub zmian w obrębie plamki żółtej i siatkówki. Zbyt długie przyjmowanie niacyny jest niebezpieczne dla kobiet ciężarnych i karmiących piersią. Nadmiar witaminy PP daje następujące objawy: bóle brzucha, mdłości, hiperglikemia, przesuszenie skóry, wysypki.
W jakich produktach występuje witamina B3?
Witamina PP występuje w mięsie drobiowym i wieprzowym, rybach, produktach zbożowych i kartoflach. Jej źródłem są orzechy ziemne, drożdże migdały, otręby, pomidory, mleko, koperek, sałata, szpinak, jaja, twarogi, mięta, pokrzywa, rumianek.
Niacyna – cena witaminy
Niacyna jest witaminą syntetyzowaną przez organizm. Jednak w niektórych przypadkach jej ilość jest niewystarczająca. Dlatego też zaleca się stosowanie niacyny w tabletkach. Cena waha się od kilku do kilkudziesięciu złotych.
