Dieta trzustkowa jest konieczna podczas leczenia ostrych oraz przewlekłych stanów zapalnych trzustki. Wyklucza ona kilka produktów powszechnie uważanych za zdrowe.
Z artykuły dowiemy się:
- Dla kogo przeznaczona jest dieta trzustkowa.
- Na czym polega dieta trzustkowa.
- Co można jeść podczas stosowania diety trzustkowej.
- Czy podczas diety trzustkowej wskazane są owoce oraz warzywa?
- Jaki jest przykładowy jadłospis podczas diety trzustkowej.
Zapraszamy także do zapoznania się z artykułem Błonnik witalny – czym jest i jak go stosować? Czy posiada skutki uboczne?
Spis treści
Dieta trzustkowa – dla kogo ona jest?
Dieta trzustkowa skierowana jest do osób, u których została zachwiana praca trzustki lub doszło do stanu zapalnego (przewlekłego lub ostrego). Stosowaniu diety powinna towarzyszyć farmakoterapia oraz stały kontakt z lekarzem. U osób z ostrym zapaleniem trzustki konieczne jest odżywianie dojelitowe poprzez podłączenie sondy. Gdy stan chorego się poprawi wprowadzane jest żywienie enteralne. Pacjent może spożywać pokarm doustnie dopiero po około tygodniu od interwencji. Początkowo dozwolony jest jedynie kleik oraz przetarte owoce i warzywa. Wprowadzenie do diety produktów stałych następuje dopiero po kilku tygodniach od podjęcia leczenia.
Zapalenie trzustki – jakie są objawy?
Jakie mogą być przyczyny zapalenia trzustki? Stan zapalny może być skutkiem chorób pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, nadużywania alkoholu, nałogu tytoniowego, stosowania niektórych leków, wady wrodzonej, infekcji wirusowej, nadczynności przytarczyc. Objawia się on ostrym, nasilającym się bólem nadbrzusza. Ból często promieniuje do pleców. Mogą pojawić się także objawy stanu zapalnego trzustki tj.:
- gorączka;
- przyspieszone bicie serca;
- wzdęcia;
- tłuszczowe stolce;
- utrata masy ciała;
- brak łaknienia;
- nudności;
- wymioty;
- obniżenie ciśnienia;
- duszności;
- spadek wydalania moczu;
- zaburzenia świadomości;
- zmiany skórne.
Objawów tych nie wolno ignorować. Konieczny jest kontakt z lekarzem. Na podstawie zdobytych informacji zostanie podjęte leczenie, któremu powinna towarzyszyć odpowiednia dieta trzustkowa.
Zasady działania diety trzustkowej
Wprowadzenie diety trzustkowej jest niezwykle ważne u osób, u których zaistniał stan zapalny tego organu. Polega ona na odciążeniu trzustki w procesie trawienia. Dzięki temu złagodzimy ból oraz inne objawy choroby. Narząd będzie mógł się zregenerować. W przypadku niewydolności organu utrudnione jest trawienie wszystkich składników odżywczych. Włączenie diety trzustkowej ma prowadzić do poprawy stanu zdrowia osoby chorej. Na skutek zachwiania przemiany materii chorzy są często niedożywieni. Dieta powinna być bogata w pełnowartościowe białko sprzyjające procesom naprawczym oraz regeneracyjnym. Konieczne jest ograniczenie tłuszczy. Należy również zwrócić uwagę na odpowiednie nawodnienie organizmu.
Jakie posiłki można spożywać w trakcie diety trzustkowej?
Jak dbać o trzustkę? Dieta trzustkowa, podobnie jak wiele innych diet, wymaga m.in. ograniczenia spożywania tłustych dań. W związku z tym powinniśmy unikać smażenia potraw. Wskazane jest gotowanie w wodzie lub na parze. Przy diecie trzustkowej możemy spożywać lekkie ciasta biszkoptowe (bez dodatku kremu) tj. rolada biszkoptowa z musem jabłkowym lub biszkopt z galaretką. Poniższa tabela zawiera produkty dozwolone dla osób, u których konieczna jest dieta trzustkowa.
| Grupa produktów | Zalecane produkty przy diecie trzustkowej |
| Produkty zbożowe | Zalecane jest pieczywo jasne oraz czerstwe tj.:
W diecie dozwolone są:
|
| Produkty mięsne |
|
| Ryby |
|
| Warzywa |
|
| Owocowe |
|
| Tłuszcze | Dozwolone w niewielkiej ilości:
|
| Nabiał |
|
| Zupy | Zalecane są lekkostrawne zupy na bazie warzyw tj.:
|
| Desery |
|
| Napoje |
|
Na podstawie powyższych informacji możemy określić, które przepisy możemy wykorzystać podczas stosowania diety trzustkowej. Chociaż ciemne pieczywo, makarony oraz grube kasze są wskazane w przypadku stosowania wielu diet, w tym przypadku są to produkty, które należy wyeliminować z jadłospisu. Dozwolone przyprawy to m.in. koperek, pietruszka, cynamon oraz wanilia.
Jak może wyglądać lista posiłków podczas stosowania diety trzustkowej? Oto ciekawe pomysły na proste potrawy!
Przykładowy jadłospis
- Śniadanie – zupa mleczna (chude mleko z kaszą manną, jaglaną, drobnym makaronem lub ryżem z dodatkiem cynamonu);
- Drugie śniadanie – bułka pszenna, chudy twaróg (na słono lub z dodatkiem miodu), pieczone jabłko lub pieczone/ grillowane warzywa tj. cukinia lub papryka;
- Obiad – mięso lub ryba, ziemniaki oraz warzywa (wszystko gotowane na parze), produkty możemy polać sosem z oliwy z oliwek oraz soku z cytryny, z dodatkiem łagodnych przypraw;
- Podwieczorek – kisiel, budyń, biszkopciki, dozwolone owoce;
- Kolacja – zupa krem z warzyw z dodatkiem drobnej kaszy, makaronem lub ryżem;
Potrawy spożywane podczas diety trzustkowej często są łatwe oraz szybkie do przygotowania. Odciążają one nasz organizm i pozwalają na regenerację trzustki. Poprawiają również samopoczucie.
Czego nie powinno się jeść w trakcie diety trzustkowej
Dieta trzustkowa wymaga od osób dotkniętych stanem zapalnym trzustki wykluczenia wielu produktów – w tym także tych powszechnie uważanych za zdrowe tj. pełnoziarniste pieczywo, makarony oraz gruboziarniste kasze, warzywa kapustne czy tłuste ryby. W diecie niewskazane jest spożycie dużej ilości warzyw zawierających drogocenny błonnik. Powinniśmy je rozdrabniać lub poddawać obróbce termicznej. W tabelce poniżej znajdziemy produkty zakazane podczas stosowania diety trzustkowej.
| Grupa produktów | Zakazane produkty przy diecie trzustkowej |
| Produkty zbożowe |
|
| Mięso |
|
| Ryby |
|
| Warzywa |
|
| Owoce |
|
| Tłuszcze |
|
| Nabiał |
|
| Zupy |
|
| Desery |
|
| Napoje |
|
W przypadku przewlekłego zapalenia trzustki, odpowiednia dieta powinna być stosowana przez całe życie.
Najczęściej zadawane pytania
Co może się stać, jeśli podejmę się leczenia trzustki, a nie będę stosował właściwej diety?
Leczeniu farmakologicznemu powinna towarzyszyć dieta trzustkowa. Tylko wówczas możemy liczyć na pozytywne efekty terapii. Jeśli nie zastosujemy się do zaleceń dietetyka, objawy stanu zapalnego trzustki będą się nasilać. Przewlekłe zapalenie trzustki może prowadzić do rozwoju chorób tj. cukrzyca lub osteoporoza. Ponadto może dojść do trwałej niewydolności narządu. Zwiększa się także ryzyko wystąpienia raka trzustki.
Jakie badania należy wykonać, gdy istnieje podejrzenia zapalenia trzustki?
Niezwykle istotny jest wywiad z pacjentem. Lekarz prowadzący może zlecić szereg badań tj. morfologia krwi, mocznik, CRP, parametry wątrobowe, USG, tomografia komputerowa, a także RTG klatki piersiowej lub brzucha.
Czy podczas diety trzustkowej mogę spożywać potrawy pieczone w piekarniku?
Podczas stosowania diety trzustkowej zabronione jest smażenie, duszenie oraz pieczenie z dodatkiem tłuszczu. Dania możemy przygotowywać w piekarniku, ale bez dodatku tłuszczu.
