Psychologia nie jest klarowną dziedziną. Udając się do specjalisty z tego zakresu po radę, najczęściej można usłyszeć odpowiedź „to zależy”. Są oni w pełni usprawiedliwi, ponieważ zachowania i proces przetwarzania informacji, którymi to głównie zajmują się tego typu eksperci, są uwarunkowane wieloma czynnikami. Czy kiedykolwiek zdarzyło ci się usłyszeć, że ktoś jest inteligentny? To pewne, jednak nie było to tak jednoznaczne, jak początkowo mogło się wydawać!
Spis treści
Czym jest inteligencja?
Istnieje wiele definicji tego pojęcia, a punkt widzenia, zależy od konkretnego badacza. Gdybyśmy musieli ją syntetycznie wytłumaczyć, moglibyśmy powiedzieć, ze inteligencja to zdolność przetwarzania informacji napływających z otoczenia, a także umiejętność radzenie sobie z problemami. Wymienionymi informacjami jest wszystko, co napływa do człowieka. Zaliczamy do nich informacje odbierane za pomocą zmysłów – od wzroku, przez słuch, a także powonienie, smak, dotyk czy zmysł kinestetyczny (równowagi). Proces rozwiązywania problemów, wiąże się z szybkością przetwarzania informacji, a także pamięcią. W skrócie – im szybciej ktoś przetwarza informacje, a także lepiej posługuje się swoją pamięcią, jest inteligentniejszy, jednak byłoby zbyt nudno, bez dalszych różnorodności!
Co oprócz klasycznie ujmowanej inteligencji?
Inteligencja nie jest jednorodnym konstruktem. W ujęciu klasycznym, sam poziom inteligencji, mierzy się testami określającymi poziom IQ. Badacze do tej pory się spierają, czy istnieje jeden czynnik, który odpowiada za ogólny poziom przetwarzania informacji, czy może inteligencja jest podzielona na drobniejsze kategorie, jak inteligencja językowa, matematyczna, wizualno-przestrzenna, muzyczna czy ruchowa. W jej obrębie, można wyróżnić takie kategoria jak wymienione inteligencje wielorakie, społeczną, praktyczną, a także emocjonalną.
Czym jest inteligencja emocjonalna?
Według psychologów, inteligencja emocjonalna do grupa zdolności, która umożliwia zrozumienie informacji dotyczących emocji czy związanymi z nimi problemami. Warto zaznaczyć, że inteligencja emocjonalna nie jest tożsama ze zdolnościami radzenia sobie z emocjami. Należą do nich asertywność, odporność na stres czy skłonność do pozytywnego nastroju.
W inteligencji emocjonalnej, niezależnie od koncepcji, możemy wyróżnić trzy główne obszary: samoświadomość, samoocenę, a także samokontrolę. Samoświadomość, to zdolność do rozpoznawania własnych stanów emocjonalnych oraz wiedza o swoich wartościach, preferencjach, uczuciach, możliwościach i ocenach intuicyjnych. Samoocenę możemy określić jak wiarę w siebie, poczucie własnej wartości oraz świadomość własnych możliwości, na które nie wpływają sądy innych ludzi . Samokontrola to natomiast zdolność do kontroli własnych emocji, zgodnie z normami, zasadami czy wartościami. W skrócie – inteligencja emocjonalna to znajomość samego siebie oraz samodyscyplina.
Podejść teoretycznych jest wiele. Pamiętajmy domenę psychologów – „to zależy”. Według najpopularniejszej koncepcji Mayer, Caruso i Salovey, na inteligencję emocjonalną składają się cztery czynniki:
- włączanie emocji w procesie myślenia
- dostrzegania emocji w procesie myślenia
- zarządzanie emocjami
- rozumienie i analizowanie emocji
Jak możemy mierzyć inteligencję emocjonalną? Inteligencja emocjonalna – test
Do pomiaru tego typu inteligencji, służy między innymi Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej (INTE ), a także Test Rozumienia Emocji (TRE). Zawierają one skale rozpoznawania emocji na rysunkach, uwzględniania wpływu nastroju na oceny innych ludzi, rozkładania emocji na czynniki pierwsze czy scenariusze sytuacji do rozwiązania.
Jeżeli chciałeś rozwiązać internetowy test, który pozwoli zbadać twój poziom inteligencji emocjonalnej, to się nie uda. Internetowe testy nigdy nie były i nie będą narzędziami naukowymi. Brakuje im podstawowych zasad dobroci testów, bez których narzędzie nie jest akceptowalne. Przede wszystkim, internetowe wykonanie testu, nie zapewnia optymalnych warunków do jego wykonania, a także nie umożliwia dokładnego omówienia wyników. Dodatkowo, często nie posiadają żadnego zaplecza teoretycznego i są tworzone przez osoby, które nie mają na ten temat żadnej wiedzy. Możesz je potraktować jako formę zabawy, jednak nigdy nie zastąpią profesjonalnej analizy przez psychologa z dyplomem.
Narzędzia służące do pomiaru inteligencji emocjonalnej, są wykorzystywane przy diagnozie zaburzeń związanych z funkcjonowaniem społeczno – emocjonalnym, a także innych jednostek chorobowych. Ich publiczne udostępnianie, usunęłoby ich moc diagnostyczną.
Osoby, które są zainteresowane tematem, mogą sięgnąć do książek opisujący konstrukt inteligencji emocjonalnej. Na pewno poszerzą swoją wiedzę, a może nawet podniosą swoje kompetencje w zakresie emocji.
