CRP to badanie coraz częściej zalecane przez lekarzy podczas pobierania krwi. Dzięki temu badaniu możemy sprawdzić stężenie białka C-reaktywnego, którego podwyższony poziom informuje nas o stanie zapalnym w organizmie.
Spis treści
Czym jest CRP?
CRP to skrót z języka angielskiego i po rozwinięciu oznacza białko C-reaktywne, czyli białko osocza ostrej fazy. Co to oznacza? Kiedy w naszym organizmie pojawia się stan zapalny, który jest bezobjawowy, możemy zrobić badanie – podwyższone CRP we krwi jest wskaźnikiem rozwijającego się stanu zapalnego (jego stężenie wzrasta podczas trwania infekcji). Tego rodzaju białko jest produkowane przez wątrobę.
Kiedy lekarz zleca wykonanie badania?
Badanie często może być zlecane w celach diagnostycznych, najczęściej lekarz zleca je kiedy podejrzewa u pacjenta różnego rodzaju infekcje, tj. bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze oraz grzybicze. Dzięki badaniu monitoruje się choroby o podłożu autoimmunologicznym, tj. toczeń rumieniowaty czy zaburzeń układu naczyniowego (np. zawał serca). Podczas przeszczepu pozwala na określenie, czy dany organ zostaje przyjęty przez organizm czy wręcz przeciwnie. Badanie jest także wykonywane w trakcie leczenia niektórych nowotworów (przede wszystkim białaczki).
CRP norma – jaka jest?
Norma CRP z medycznego punktu widzenia wskazuje poziom stężenia u osoby badanej w normalnych warunkach, czyli w momencie kiedy pacjent nie przechodzi żadnej infekcji, ani choroby. Widełki normy CRP wynoszą od 0,08 do 3,1 mg/l. Warto jednak zaznaczyć, że inne normy obowiązują dorosłych, inne natomiast dzieci. W przypadku noworodków w granicach normy mieści się poziom stężenia poniżej 5 mg/l. Wynik powyżej tej liczby świadczy o infekcji lub stanie zapalnym. Nieco starsze dzieci tak jak w przypadku noworodków mają normę nie wyższą niż 5 mg/l. Jednak o infekcji możemy mówić dopiero w przypadku kiedy CRP przekroczy 10 mg/l. Jeżeli wynik jest pomiędzy 5 a 10 mg/l mówi się o podwyższonym, przekraczającym normę CRP, jednak nie jest to powód do niepokoju. Wystarczy jedynie monitorować stan zdrowia dziecka.
W przypadku osób dorosłych trzeba pamiętać, że na poziom CRP wpływa wiele czynników, tj. wiek, płeć, czy też choroby przewlekłe. Wyższy poziom stężenia będą też mieć ci badani, którzy palą papierosy, chorują na nadciśnienie tętnicze oraz otyłość. Po wykonaniu badania warto pamiętać, że ostatecznie lekarz interpretuje jego wynik, biorąc przy tym pod uwagę wszystkie czynniki mogące wpływać na podwyższone CRP.
Jakie choroby oznacza wysokie CRP?
Tak jak było omówione wcześniej badanie CRP często jest wykonywane w celach diagnostycznych – dzięki niemu można wykryć nieprawidłowości w organizmie. CRP podwyższone do 500 mg/l pojawia się podczas zakażenia bakteriami Gramm-ujemnymi (Escherichia coli, Salmonella), zakażenie bakteriami Gramm-dodatnimi (gronkowce, paciorkowce) i pasożytami to wynik około 100 mg/l. Wirusy podnoszą poziom CRP do około 50 mg/l.
Największe stężenie białka C-reaktywnego występuje podczas chorób nowotworowych (szczególnie nowotworów złośliwych). W tym przypadku CRP może dochodzić do trzycyfrowych liczb wzwyż. Jeśli badanie pokazuje u pacjenta wynik na takim poziomie lekarze niezwłocznie szukają procesu nowotworowego, który poza wysokim CRP nie miał żadnych objawów. Warto pamiętać, że białko CRP jest plastyczne i w ciągu 24 lub 48h może wzrosnąć nawet tysiąckrotnie – dzieje się tak podczas poważnych urazów oraz ostrych zakażeń wirusowych i bakteryjnych.
Badanie wysokiej czułości, czyli HS-CRP
Jeżeli chcemy sprawdzić precyzyjnie poziom CRP lub jego niskie stężenie, najlepiej wykonać test HS-CRP, czyli High Sensitivity CRP (badanie, dzięki któremu można wykryć niskie stężenie białka C-reaktywnego w zakresie 05-10 mg/l). Testy wysokiej czułości CRP są polecane osobom, u których diagnozuje się stany zapalne, choroby serca i nowotwory. Dzięki nim można ocenić ryzyko zachorowania w przyszłości oraz podjąć decyzję odnośnie leczenia.
Czy przyjmowanie leków wpływa na poziom CRP?
Interesujący jest fakt, że przyjmowanie aspiryny (biorąc pod uwagę jej przeciwzapalne właściwości) nie wpływa na zmianę poziomu CRP. Natomiast przeciwzapalna statyna (stosowana przez osoby ze zbyt wysokim cholesterolem) obniża poziom białka CRP nawet o 20-30%.
