Wedle zaleceń dietetyków tłuszcze stanowić powinny około trzydziestu procent dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Przy czym warto sobie uświadomić istotne różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami tłuszczów – każdy z nich różni się bowiem budową chemiczną i właściwościami, a co za tym idzie również wpływem na nasze zdrowie.
Najbardziej szkodliwe są tłuszcze trans. Lista produktów je zawierające jest długa. Ale czym są tłuszcze trans i jak spożywanie produktów je zawierających wpływa na nasze zdrowie? Gdzie występują i jak je rozpoznać?
Spis treści
Czym są tłuszcze trans?
Tłuszcze trans to rodzaj tłuszczów z grupy nienasyconych. Powstają w wyniku utwardzania olejów roślinnych, czyli uwodornienia, które w istotny sposób zmienia ich właściwości. Celem tego procesu jest z kolei zmiana konsystencji z ciekłej na stałą (np. margaryna) oraz przedłużenie ich trwałości i wydłużenie terminu przydatności do spożycia. Uwodornienie polega na uzupełnieniu olejów cząsteczkami wodoru oraz poddaniu ich działaniu wysokiej temperatury. Ale tłuszcze trans powstają również podczas obróbki termicznej – stąd tak często obecne w daniach typu fast food smażonych na głębokim tłuszczu. Nierzadko są również stosowane do wyrobu produktów cukierniczych, ale występują również w przyrodzie – spotkać je można w produktach spożywczych pochodzących od zwierząt przeżuwających, czyli w mleku i mięsie.
Tłuszcze trans a wpływ na zdrowie
Odpowiedź nie jest jednoznaczna, choć łatwa do rozstrzygnięcia. Tłuszcze powstałe w wyniku utwardzania niewątpliwie nie są zdrowe, ale te występujące naturalnie już tak – choć z pewnym zastrzeżeniem. O ile źródło tłuszczów trans ma zasadnicze znaczenie dla ich właściwości, tak liczne badania dowodzą, że wszystkie produkty zawierające tłuszcze trans (obojętnie od źródła) spożywane w nadmiarze mogą być szkodliwe dla zdrowia.
Lista chorób i dolegliwości, na których rozwój może wpłynąć częste spożywanie produktów z tłuszczami trans, nie wygląda zaś wcale zachęcająco. To m.in.:
- cukrzyca typu 2.;
- choroby układu sercowo-naczyniowego;
- nadwaga i otyłość;
- obniżenie poziomu „dobrego” cholesterolu HDL przy jednoczesnym podwyższeniu stężenia „złego” typu LDL, co w konsekwencji może prowadzić do miażdżycy, udarów i zawałów serca;
- zaburzenia owulacji i obniżenie płodności;
- depresja.
Tłuszcze trans – lista produktów
Najczęściej to produkty wysoko przetworzone są „nosicielami” tłuszczy trans – głównym celem ich użycia jest po prostu maksymalne przedłużenie terminu do spożycia. Co gorsza, nie zawsze zawartość tłuszczów trans jest oczywista, dlatego ich „wytropienie” wymaga niekiedy analizy składu produktu na opakowaniu, co zresztą zaleca się nie tylko w tym przypadku. W każdym bowiem supermarkecie aż roi się od produktów zawierających te szkodliwe związki – popularny (bo najtańszy i najwydajniejszy) utwardzony olej palmowy znajdziesz średnio w co drugim produkcie, ba, nawet w niektórych rodzajach pieczywa!
Tłuszcze trans spotkać można najczęściej w produktach typu:
- margaryny twarde,
- serki topione,
- dania instant,
- wyroby cukiernicze,
- słodycze (ciasteczka, wafelki, krakersy, orzeszki, batoniki),
- słone przekąski (typu chipsy, krakersy etc.),
- dania typu fast food,
- majonez.
Lista jest długa, a tymczasem maksymalna zawartość tłuszczów trans w dziennym zapotrzebowaniu energetycznym nie powinna być większa niż 1 procent, co daje około 2 gramów dla 200o kcal.
Tłuszcze trans są bardzo szkodliwe dla zdrowia, dlatego warto wystrzegać się produktów zawierających te toksyczne związki. Wprawdzie najbardziej niebezpieczne są spożywane często i w dużych ilościach, ale częstotliwość stosowania tłuszczy trans do produkcji żywności jest tak duża, że czujność i ostrożność wskazana jest na każdym kroku. Co gorsza, w Polsce nie istnieją prawne regulacje nakazujące zamieszczania na opakowaniach produktów spożywczych informacji o zawartej w nich ilości tłuszczy trans.Wobec tego najlepiej byłoby zrezygnować w miarę możliwości z gotowej żywności, stawiając na posiłki przygotowane samodzielnie w domu. Kto pierwszy?
