Post Daniela, czasem określany też jako dieta Daniela, cieszy się ogromną popularnością wśród osób, którym zależy na utracie zbędnych kilogramów oraz oczyszczeniu organizmu. Wywodzi się z Biblii, a jego nazwa pochodzi od imienia chłopca wychowującego się na dworze Nabuchonozora II, który zrezygnował ze spożywania mięsa, wykwintnych dań i wina, a jego posiłki składały się wyłącznie z warzyw i wody. Uważa się, iż taki sposób żywienia zapewnił mu długowieczność, dożył bowiem 100 lat, zachowując przy tym dobry zdrowia. Post, w odróżnieniu od diety, podejmowany jest nie tylko ze względów zdrowotnych, ale przede wszystkim ze względów duchowych. Głównym celem postu Daniela nie jest bowiem utrata masy ciała, lecz oczyszczenie organizmu, zapewnienie dobrego samopoczucia oraz wystawienie na próbę własnego charakteru i wytrwałości. Mimo rzeszy zwolenników i wielu historii o pozytywnych efektach stosowania postu, nie znajduje on uznania wśród dietetyków i specjalistów żywienia, którzy apelują o ostrożność przy stosowaniu pół-głodówek.
Spis treści
Główne założenia
Dieta Daniela nie należy do skomplikowanych, rządzi się jednak swoimi zasadami, których należy bezwzględnie przestrzegać. Oparta jest na warzywach i owocach, w które obfitują codzienne posiłki. Zalecany czas trwania postu wynosi 40 dni, a dzienna kaloryczność posiłków nie powinna przekraczać 600 kcal. Przepisy należy konstruować w oparciu o niskokaloryczne owoce i warzywa, zawierające śladowe ilości białek i cukrów prostych. Należą do nich m.in.
- warzywa liściaste: sałata, szpinak, botwinka
- warzywa korzeniowe: seler, pietruszka, marchew, burak, rzodkiew, rzepa, chrzan
- warzywa kapustne: kapusta, brokuł, jarmuż, kalafior, kalarepa
- warzywa cebulowe: por, czosnek, cebula, szczypiorek
- warzywa dyniowate: dynia, kabaczek, cukinia, ogórki
- warzywa psiankowate: papryka, pomidor
- owoce: jabłka, cytrusy (cytryny, grejpfruty), ograniczone ilości owoców jagodowych
- przyprawy: świeże zioła, pieprz
Produkty, które należy wyeliminować to:
- warzywa: nasiona roślin strączkowych, ziemniaki
- owoce: banany, winogrona
- produkty zbożowe, w tym pieczywo, wszystkie makarony, kasze i ryż
- mięsa i jaja
- mleko i produkty mleczne
- orzechy
- tłuszcze roślinne i zwierzęce
- używki: alkohol, kawa, papierosy
- słodycze, cukier
Warzywa można spożywać w każdej postaci – surowej, gotowanej lub pieczonej, w formie zup, soków, przecierów, potrawek i sosów. Główne źródło płynów powinna stanowić woda mineralna.
Korzyści i zagrożenia
Główną cechą postu jest znaczny deficyt energetyczny. Narzucone 600 kcal/d nie stanowi bowiem nawet połowy ilości energii, jaką powinien spożyć przeciętny dorosły w ciągu doby. Nie dziwi więc fakt, iż osoby, przestrzegające tak restrykcyjnej kaloryczności, są w stanie schudnąć ok. 3-4 kg tygodniowo. Ryzyko efektu jo-jo jest jednak bardzo duże, ponieważ pół-głodówki nie prowadzą do trwałych zmian nawyków żywieniowych, a po ich zakończeniu człowiek wraca do wcześniejszego sposobu żywienia, który pierwotnie doprowadził do rozwoju nadwagi czy otyłości.
Rezygnacja ze spożywania produktów pochodzenia zwierzęcego, będących głównym źródłem cholesterolu i szkodliwych kwasów tłuszczowych nasyconych, skutkuje również obniżeniem stężenia cholesterolu całkowitego we krwi oraz ogólną poprawą gospodarki lipidowej. Należy jednak pamiętać, iż całkowite ograniczenie tłuszczu nie jest wskazane, ze względu na jego udział we wchłanianiu witamin A, D, E i K. Jego brak w diecie poważnie ogranicza ich wykorzystanie przez organizm.
Wyeliminowanie z diety produktów przetworzonych, słodzonych oraz słodyczy, a także rozpuszczalne frakcje błonnika pokarmowego znajdujące się w warzywach i owocach umożliwiają utrzymanie oraz kontrolę prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Witaminy i składniki bioaktywe, w które obfitują diety-warzywno owocowe, wspierają pracę układu immunologicznego, leczenie i zapobieganie infekcjom.
Jednak eliminacja wszystkich najważniejszych składników odżywczych, takich jak białko, tłuszcze oraz węglowodany złożone, prowadzi do utraty nie tylko tkanki tłuszczowej, ale również mięśni. Podczas pierwszych dni postu osoby nierzadko zmagają się z silnym i uporczywym uczuciem głodu oraz złym samopoczuciem. Dodatkowo, długotrwałe stosowanie postu może powodować wiele skutków ubocznych, do których najczęściej należą przewlekłe zmęczenie, senność, omdlenia, problemy z pamięcią i koncentracją. Mogą wystąpić także problemy żołądkowo-jelitowe oraz zawroty głowy. Długotrwałe stosowanie postu prowadzi do niedoboru wielu kluczowych składników odżywczych, a w konsekwencji do wyniszczenia całego organizmu.
Kto nie powinien stosować postu Daniela?
Postu nie powinny podejmować prede wszystkim kobiety ciężarne oraz w okresie laktacji, a także dzieci i młodzież w okresie dojrzewania. Osoby chorujące na cukrzycę typu 1, niewydolność serca, nerek bądź wątroby, nadczynność/ niedoczynność tarczycy czy choroby nowotworowe również nie powinny decydować się na taki sposób odżywiania, gdyż ryzyko i zagrożenia z nim związane, znacznie przewyższają ewentualne korzyści. Post nie jest odpowiedni również dla osób przyjmujących leki immunosupresyjne, niedożywionych, cierpiących z powodu depresji i innych zaburzeń psychicznych, oraz pacjentów po transplantacji narządów.
Post Daniela, mimo iż przyczynia się do utraty nadmiernej masy ciała, a jego założenia są stosunkowo nieskomplikowane, nie powinien być metodą powszechnie stosowaną i zalecaną. Wynikające z niego zagrożenia tj. niedobory żywieniowe, utrata tkanki mięśniowej, nieprawidłowy rozwój i proces wzrastania, zaburzenia hormonalne przewyższają jego potencjalne korzyści. Wysokie ryzyko efektu jo-jo również powoduje, iż nie można określić postu Daniela jako długofalowo efektywnej metody na odchudzanie. Jeśli naszym głównym celem jest utrata masy ciała, należy zacząć od konsultacji z wykwalifikowanym specjalistą i zmiany nieprawidłowych nawyków żywieniowych.
