Aminokwasy, kojarzone są przede wszystkim ze związkami chemicznymi i biologią w szkole, mają szereg zastosowań. Najbardziej znaną funkcją aminokwasów jest budowanie białka, jednak warto wiedzieć, że aminokwasy mają także inne funkcje, a ich suplementacja może przynieść różne korzyści.
Spis treści
Czym są aminokwasy?
Aminokwasy to organiczne związki chemiczne, zbudowane z zasadowej grupy aminowej oraz kwasowej grupy karboksylowej. W ich wewnętrznej cząsteczce zachodzi reakcja kwasu z zasadą, co powoduje, że aminokwasy posiadają charakter dwubiegunowy. Warto wiedzieć, że te zawiązki mają wiele właściwości soli, czyli np. rozpuszczalność w wodzie i alkoholu, wysoką temperaturę topnienia czy krystaliczną budowę. Od strony biologicznej, która wpływa bezpośrednio na nasz organizm, warto zwrócić uwagę, że aminokwasy są potrzebne do budowania białka, jednak nie jest to ich jedyna funkcja. Na pewno wiele osób, będących na diecie wegetariańskiej zdaje sprawę, że musi zwracać szczególną uwagę na komponowanie swoich posiłków – w każdym powinien się znaleźć komplet aminokwasów.
Podział aminokwasów
Aminokwasy dzielą się przede wszystkim na naturalne i syntetyczne. W grupie tych pierwszych możemy także wyróżnić podział na białkowe (jest ich 20 – budują białka organizmu) i niebiałkowe (jest ich ponad 300, mają inne funkcje niż budulcowe). Najczęstszym podziałem aminokwasów białkowych jest podział na egzogenne i endogenne. Aminokwasy endogenne to takie, które nasz organizm wytwarza samodzielnie, są to: alanina, kwas asparaginowy, asparagina, kwas glutaminowy, seryna.
Aminokwasy egzogenne, czyli niezbędne dla naszego organizmu, które musimy dostarczyć mu wraz z pożywieniem, są to: histydyna, leucyna, izoleucyna, lizyna, metionina, fenyloalanina, treonina, tryptofan, walina.Istnieje także grupa aminokwasów białkowych, które organizm wytwarza sam, jedynie w określonych warunkach, w przeciwnym razie, należy je dostarczyć wraz z pożywieniem, są to: arginina, cysteina, glutamina, glicyna, prolina, tyrozyna.
Funkcje aminokwasów
Oprócz wymienionej już wcześniej funkcji budulcowej, poszczególne aminokwasy dostarczają naszemu organizmowi wiele korzystnych właściwości:
- Histydyna – bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, enzymów i hemoglobiny, ma także wpływ na lepsze zaopatrzenie komórek w tlen.
- Leucyna, izoleucyna i walina – aminokwasy, których główną funkcją jest budowie mięśni i hamowanie rozpadu białek mięśniowych, regulują poziom cukru we krwi oraz wspomagają szybszą utratę tkanki tłuszczowej.
- Lizyna – konieczna przy wzroście i rozwoju chrząstek i ścięgien, wspiera odporność, bierze udział w metabolizmie wapnia oraz insuliny. Ma także działania przeciwwirusowe.
- Cysteina – działa antyoksydacyjnie, wpływa na wzrost włosów i paznokci, jednocześnie spowalnia procesy starzenia się.
- Metionina – działa ochronnie na komórki wątroby, wpływa pozytywnie na układ odpornościowy, stymuluje produkcję hormonu wzrostu.
- Arginina – poprawia działanie układu odpornościowego, wspiera układ immunologiczny, jest szczególnie ważna dla niemowląt, dzieci oraz osób cierpiących z powodu sepsy i niewydolności nerek.
- Treonina – działa pozytywnie na funkcjonowanie układu nerwowego, odpornościowego oraz krążenia. Chroni przed depresją.
- Tryptofan – z niego powstaje serotonina (poprawia nastrój, hamuje apetyt na węglowodany) i melatonina (zapewnia dobry sen).
- Alanina – reguluje poziom cukru we krwi.
- Seryna – uczestniczy w trawieniu białek.
- Glicyna – pełni funkcję w procesach metabolicznych.
- Fenyloalanina – uczestniczy w tworzeniu adrenaliny, jej niedobór powoduje spadek energii, pogorszenie nastroju oraz problemy z pamięcią.
- Glutamina – wzmacnia układ odpornościowy, może być przekształcana w glukozę.
- Prolina – bierze udział przy produkcji kolagenu, wzmacnia mięsień sercowy.
- Tyrozyna – pomaga zwiększyć stężenie neuroprzekaźników, jest niezbędna do syntezy hormonów tarczycy.
- Kwas glutaminowy – kontroluje poziom glukozy, pobudza pracę mózgu.
- Kwas asparaginowy – oczyszcza organizm oraz wzmacnia układ odpornościowy.
Jak widać aminokwasy pełnią niezwykle ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Nie tylko osoby żyjące aktywnie i budujące masę mięśniową powinny zwrócić uwagę na te szczególne związki chemiczne i dbać o to, aby wystarczająco dostarczyć je naszemu organizmowi.
