Cząber górski jest rośliną pochodzącą z rejonu basenu Morza Śródziemnego. Jego właściwości podobne są do tych posiadanych przez cząber ogrodowy, jednak cząber górski ma bardziej intensywny zapach z powodu większej ilości olejków eterycznych. Posiada właściwości lecznicze, a oprócz tego może być również używany w kuchni jako przyprawa do potraw.
Spis treści
Cząber górski – właściwości odżywcze i zdrowotne
Cząber górski charakteryzuje się właściwościami antybakteryjnymi. Posiada wiele cech leczniczych, między innymi moczopędne, wiatropędne, antyseptyczne, przeciwzapalne, przeciwbólowe, wykrztuśne, poprawiające trawienie oraz pobudzające apetyt. Zawiera witaminę C, żywicę, garbniki oraz sole mineralne. Stosowany systematycznie, cząber może poprawić pracę układu pokarmowego. Jest pomocny w przypadku biegunki i wymiotów, zapaleniu płuc lub zakażeniu układu oddechowego. Reguluje także perystaltykę jelit. Dzięki zawartej taninie, cząber hamuje nadmierną fermentację w jelitach oraz łagodzi objawy zatrucia pokarmowego. Ponadto, może być wykorzystywany w leczeniu stanów zapalnych skóry, a także dróg moczowych. Stosuje się go również w leczeniu stanów zapalnych ucha środkowego, gardła i zatok. Cząber górski zapobiega rozwojowi niektórych bakterii, może być więc używany w zwalczaniu grzybicy.
Aby zwalczyć stany zapalne gardła lub grypę, należy sporządzić napar z cząbru. Na jedną łyżkę cząbru potrzebna jest szklanka wody. Zioło zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na 25 minut, a następnie odcedzamy. Do mikstury można także dodać miodu. Jeśli nie użyjemy miodu, napar z cząbru sprawdzi się również w leczeniu biegunki lub może posłużyć do wykonania okładu na skórę.
Wykorzystanie cząbru górskiego w kuchni
Cząber górski posiada korzenny smak, dlatego doskonale sprawdza się jako przyprawa do potraw z warzyw strączkowych oraz do zup. Przypomina trochę majeranek lub tymianek, jednak ma ostrzejszy, bardziej pieprzny smak. Nadaje smaku również daniom zawierającym ziemniaki, pomidory lub kapustę. Cząber używany jest także jako przyprawa do gęstych sosów, tłustych dań, bigosu, farszu, potraw z grilla, sałatek czy kanapek. Ponadto, wykorzystywany jest do konserwowania i przyprawiania kiszonych ogórków, karczochów i kapusty. Najlepszy smak uzyskamy, jeżeli dodamy cząbru pod koniec przygotowywania potrawy. Dzięki zawartym składnikom, cząber poprawia perystaltykę jelit i łagodzi wzdęcia. Nie należy dodawać dużych ilości cząbru, ponieważ ma on bardzo silny smak. Nie powinno się również go kruszyć, ponieważ nabiera wtedy gorzkiego posmaku. Cząber nadaje się do dań ciężkostrawnych ze względu na posiadanie olejków eterycznych, które poprawiają trawienie. Można go jednak też dodać do sałatek.
Cząber uprawa
Uprawa cząbru górskiego nie jest trudna. Cząber dobrze wchłania wodę z gleby oraz składniki odżywcze, potrzebuje około 6 godzin słońca ciągu dnia. Brak słońca może spowodować, że liście będą miały mniej aromatyczny smak oraz bledszy kolor. Warto uprawiać go samodzielnie, ponieważ w przeciwieństwie do innych przypraw, takich jak oregano czy bazylia, zazwyczaj trudno jest go dostać w sklepach. Cząber nie wymaga nawożenia, ponieważ sam pobiera z gleby potrzebne składniki odżywcze. Potrzebuje jedynie przykrycia cienką warstwą ziemi już po wysianiu, tak aby nasiona miały dostęp do światła. Jest odporny na suszę, nie wymaga więc podlewania dużą ilością wody, należy pamiętać jednak, aby regularnie go odchwaszczać. Pielęgnacja cząbru polega głównie na przycinaniu, jednak dopiero po ustaniu kwitnienia. Cząber może być uprawiany zarówno w ogrodzie jak i w doniczkach.
Cząber górski posiada wiele właściwości, dzięki którym może być wykorzystywany zarówno w celach leczniczych, jak i kulinarnych. Jeżeli dodajemy cząbru do dań, należy dodać tylko szczyptę, ponieważ ma on bardzo intensywny smak. Pomaga przede wszystkim na dolegliwości trawienne, może być więc dodawany do ciężkostrawnych potraw. Stany zapalne skóry również mogą być leczone przy pomocy cząbru górskiego, stosowanie zewnętrznie na skórę pomaga złagodzić zmiany uczuleniowe. Cząber jest łatwy w uprawie, dlatego dobrym pomysłem jest samodzielna uprawa i pielęgnacja.
