Można się nim zarazić drogą kropelkową, poprzez transfuzję krwi lub przeszczep narządów. Chociaż dla większości osób nie jest groźny stanowi duże ryzyko dla kobiet w ciąży. Czym jest wirus CMV i jak sobie z nim radzić?
Spis treści
Cytomegalia – czym jest?
Cytomegalia jest chorobą zakaźną wywoływaną przez cytomegalowirusa nazywanego w skrócie CMV. O jego popularności może świadczyć to, że prawie 70% populacji jest jego nosicielami. Większość nie zdaje sobie z tego jednak sprawy, ponieważ wirus nie manifestuje się u nich w żaden sposób.
Cytomegalia jest zaliczana do chorób wenerycznych, nie jest jednak schorzeniem stanowiącym ryzyko dla większości zarażonych. Niebezpieczeństwo pojawia się u pacjentów o obniżonej odporności np. po przeszczepie lub tych stosujących leki immunosupresyjne, których działaniem jest osłabienie układu odpornościowego. Może również stanowić zagrożenie dla osób chorujących na choroby autoimmunologiczne czyli takie w których układ odpornościowy nie działa prawidłowo. CMV jest też szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży. Pacjenci zaliczani do grup podwyższonego ryzyka wymagają stałej kontroli lekarskiej i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Cytomegalia – przyczyny
Zakażenie następuje przeważnie we wczesnym okresie życia. Wirus nie manifestuje się jednak od razu, często pozostając w stanie uśpienia. Metod zarażenia się jest kilka a do najbardziej popularnej można zaliczyć drogę kropelkową. Równie często na liście pojawia się kontakt bezpośredni. Wirus znajduje się w moczu, ślinie, stolcu, nasieniu, krwi miesiączkowej oraz mleku matek karmiących i wystarczy kontakt z którąś z tych wydzielin, by doszło do zarażenia. Nieco rzadziej wirus przenosi się poprzez przeszczep narządów czy też transfuzję krwi. Wśród osób dorosłych dominuje również zarażanie się poprzez stosunki płciowe.
Istnieje też możliwość zakażenia w okresie ciąży. Dzieje się tak w momencie, gdy wirus obecny w krwi matki zakaża płód. Jest to sytuacja wymagająca pilnej konsultacji z lekarzem i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Cytomegalia objawy
Cytomegalia bardzo często przyjmuje łagodne formy lub przebiega wręcz bezobjawowo. Jest to szczególnie widoczne w przypadku zakażenia pierwotnego czyli u osób, które nie miały do tej pory kontaktu z wirusem i zetknęły się z nim po raz pierwszy. Mogą się one skarżyć m.in. na zapalenie gardła, bóle głowy, podwyższoną temperaturę czy też zmęczenie. Charakterystyczne jest też powiększenie wątroby czy też śledziony.
O wiele poważniejsze objawy można zaobserwować u osób u których doszło do zakażenia wtórnego. Jest to sytuacja w której dany patogen już istnieje w organizmie a ponowne zakażenie powoduje jego rozmnażanie się. Z cięższymi objawami będą się również zmagały osoby o obniżonej odporności. Wirus może wtedy wywołać u nich nawet zapalenie płuc, wątroby czy też mózgu.
Cytomegalia IgG i IgM czyli diagnostyka
Zdiagnozowanie wirusa CMV odbywa się poprzez testy z krwi i moczu. We krwi osoby zarażonej istnieją dwa rodzaje przeciwciał przeciwko cytomegalii: IgM i IgG. Przeciwciała IgM to te, które są wytwarzane jako pierwsza odpowiedź organizmu na zakażenie. Ich obecność stwierdza się do 1-2 tygodni od zarażenia. Są one produkowane przez krótki czas a potem ich ilość spada, tak, że są praktycznie niewykrywalne.
Przeciwciała IgG są za to wytwarzane nawet przez kilka tygodni od momentu, gdy doszło do zetknięcia się z wirusem. Już po pierwszym zakażeniu u osoby badanej przeciwciała te będą się utrzymywać we krwi aż do końca życia.
Rozróżnienie pomiędzy przeciwciałami pozwala zdiagnozować w jakiej fazie choroby znajduje się pacjent: czy jest to zakażenie trwające czy też już przebyte. Otrzymane wyniki najlepiej jest skonsultować z lekarzem, który odpowiednio je przeanalizuje a następnie zaproponuje najlepsze rozwiązanie w danej sytuacji.
Ciekawą alternatywą jest również przeprowadzenie testu w domu. Testy taki nosi miano testu PCR i cechuje się tym, że jest bardzo wrażliwy dzięki czemu jest w stanie wykryć wirusa nawet jeśli jest go bardzo mało. Czułość takiego testu wynosi ponad 99%. Materiał potrzebny do wykonania badania można uzyskać pobierając wymaz z zakażonych okolic np. jamy ustnej, pochwy, sromu oraz okolic odbytu. Istnieje również możliwość przeprowadzenia badania na podstawie porannego moczu (wystarczy 15-20 ml). Cena testu jest przystępna i pozwoli nam w szybki sposób upewnić się czy jesteśmy nosicielami wirusa. Wystarczy zamówić test do domu i skorzystać z zestawu pobraniowego. Można to zrobić samodzielnie, ponieważ jest to bardzo prosty i zarazem szybki proces. Potem wystarczy już tylko zamówić kuriera, za jego pomocą wysłać materiał do laboratorium i oczekiwać na wyniki.
Cytomegalia w ciąży
Pomimo tego, że wirus CMV w większości przypadków nie jest szkodliwy, ciąża jest stanem szczególnym w którym stanowi on poważne ryzyko dla płodu. Za najbardziej niebezpieczne uznaje się zakażenie w I trymestrze ciąży. Może wtedy dojść do niebezpiecznych powikłań takich jak nawet poronienie czy też powstanie poważnych wad wrodzonych u dziecka z zakresu układu pokarmowego, moczowego czy też narządu wzroku. Równie dotkliwe skutki towarzyszą zarażeniu w ostatniej fazie ciąży. Potencjalnym powikłaniem dla dziecka jest zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie opon mózgowych lub zapalenie wątroby.
U dziecka u którego po porodzie zdiagnozowano zakażenie wymagane jest natychmiastowe wdrożenie leczenia. Podawane są wtedy preparaty, których celem jest zatrzymanie rozmnażania się wirusa. Pomimo tego, że terapia trwa przeważnie dwa tygodnie, dziecko musi pozostawać pod systematyczną kontrolą lekarza przez pierwszy rok swojego życia. Niestety, cytomegalia może mieć również wpływ na jego dalszy rozwój. Często objawia się to w formie upośledzenia umysłowego, zaburzeń psychologicznych czy też padaczki.
Cytomegalia – leczenie
W przypadku osób zdrowych, które nie chorują na żadne przewlekłe choroby i do tej pory nie miały powodów do narzekań jeśli chodzi o witalność, nie wdraża się żadnego leczenia. Ich organizmy są w stanie samodzielnie poradzić sobie z wirusem i go pokonać. Inaczej sytuacja wygląda jednak w przypadku osób, których układ immunologiczny nie funkcjonuje prawidłowo. Mogą to być osoby starsze, przyjmujące leki immunosupresyjne czy też po przeszczepie. W ich przypadku wymagane jest włączenie leków wirusostatycznych, które pomogą im zwalczyć CMV.
Należy jednak pamiętać, że nie da się całkowicie pozbyć wirusa z naszego organizmu. Przyjmowane leki mają za zadanie jedynie go „uśpić” i tym samym powstrzymać przed dalszym rozmnażaniem się.
Wirus CMV może dotknąć każdego z nas, ponieważ jednym ze sposobów zarażenia jest droga kropelkowa. O ile nie stanowi on większego zagrożenia dla osób zdrowych, staje się prawdziwym wyzwaniem dla wszystkich mających problemy z układem odpornościowym lub przyjmujących leki immunosupresyjne. Szczególną grupę ryzyka stanowią również kobiety w ciąży, które powinny wyjątkowo uważać a w przypadku zarażenia, bezzwłocznie zgłosić się do lekarza, ponieważ wirus może rzutować na zdrowie dziecka i prowadzić np. do przedwczesnego porodu a nawet poronienia.
